«Ακόμη ένα σημαντικό βήμα για τη μετατροπή του σπουδαίου αυτού ανακτόρου του Ψηλορείτη, της Ζωμίνθου, σε ένα επισκέψιμο μνημείο», χαρακτηρίζει ο δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, την απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης για την ένταξη της Πράξης «Ανάδειξη Αρχαιολογικού Χώρου Ζωμίνθου Δήμου Ανωγείων Π.Ε. Ρεθύμνου» στον Άξονα Προτεραιότητας «Βιώσιμη Ανάπτυξη με αναβάθμιση του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Κρήτη» του ΕΠ «Κρήτη».

Η πρόταση έγινε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου προς την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠ Περιφέρειας Κρήτης στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (OXE) UNESCO, με συνολικό προϋπολογισμό 400.120 ευρώ. Όπως δήλωσε ο δήμαρχος της περιοχής σχετικά με την απόφαση ένταξης: «Συμπληρώνεται έτσι το παζλ της ανάπτυξης των αρχαιολογικών δρυμών του Ιδαίου Άντρου και της Ζωμίνθου όπως οραματίστηκε ο αείμνηστος αρχαιολόγος Ιωάννης Σακελλαράκης και που συνεχίζει με αμείωτη ένταση η σύντροφός του αρχαιολόγος Έφη Σαπουνά Σακελλαράκη. Μια προσέγγιση της ανάδειξης του αρχαιολογικού, ιστορικού, πολιτισμικού και περιβαλλοντικού πλούτου της περιοχής, που μπορεί να αποτελέσει παράλληλα μια σταθερή πηγή ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής των Ανωγείων».

Οι Ανωγειανοί αλλά και ο ίδιος ο κ. Κεφαλογιάννης είναι υποστηρικτές του ανασκαφικού έργου που τελείται στην αρχαία Ζώμινθο με το σύνολο των εργαζομένων στις ανασκαφές να είναι από την περιοχή των Ανωγείων, αλλά και του ορεινού Μυλοποτάμου. «Ευχαριστούμε θερμά την αρχαιολόγο Έφη Σαπουνά Σακελλαράκη, που παρά τις δύσκολες συνθήκες με την πανδημία, δεν εγκατέλειψε ούτε λεπτό το ανασκαφικό της έργο στα  1.200 μέτρα υψόμετρο στον Ψηλορείτη και αποτέλεσε τη σταθερή πυξίδα για την εξέλιξη αυτή. Ιδιαίτερες ευχαριστίες όμως και στην αρχαιολόγο Αναστασία Τζιγκουνάκη, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, και σε όλη την ομάδα που εργάστηκε για το σκοπό αυτό», δηλώνει ο δήμαρχος Ανωγείων.

Ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος της Ζωμίνθου βρίσκεται 7 χλμ. νότια των Ανωγείων, σε υψόμετρο 1.200 μ. Ο χώρος έχει μακραίωνη ιστορία που ξεκινά από τη Μινωική περίοδο και φθάνει μέχρι και τη Βενετοκρατία. Το κυριότερο κτιριακό κατάλοιπο ωστόσο είναι το ανάκτορο της μινωικής περιόδου. Ο χώρος κατασκευής του δεν είχε επιλεγεί τυχαία, καθώς η Ζώμινθος βρίσκεται στο μέσο περίπου της απόστασης μεταξύ του Ανακτόρου της Κνωσού και του Ιδαίου Άντρου. Όπως προκύπτει από τα σημαντικά ευρήματά του, το ανάκτορο ήταν ένα σημαντικό οικονομικό, θρησκευτικό και παραγωγικό κέντρο. Στόχος του έργου είναι η προστασία, η ανάδειξη, και η προβολή του αρχαιολογικού χώρου, καθώς και η κατασκευή των απαραίτητων υποδομών, προκειμένου να καταστεί ασφαλώς επισκέψιμος.

Με βάση το έργο προβλέπονται εργασίες που αφορούν στην προφύλαξη των ανασκαφών, την επισκεψιμότητα του χώρου, την ασφάλειά του αλλά και τη μέριμνα για επίσκεψη των πολιτών ΑμΕΑ. Μεταξύ αυτών των εργασιών είναι: «Διενέργεια δοκιμαστικών τομών στο χώρο ανέγερσης του φυλακίου, στο χώρο στάθμευσης και όπου αλλού κριθεί απαραίτητο. Εκπόνηση μελέτης συντήρησης των αρχαίων κτιριακών καταλοίπων και υλοποίησή της. Κατασκευή λιθοδομής οριοθέτησης του περιβάλλοντος χώρου. Αντικατάσταση της υφιστάμενης περίφραξης από νέα. Συμπλήρωση του συστήματος ηλεκτρονικής φύλαξης του χώρου. Διαμόρφωση μικρού πλατώματος οριοθέτησης φυλακίου εισόδου. Κατασκευή 6 πέτρινων καθιστικών εξωτερικά της εισόδου. Κατασκευή φυλακίου εισόδου. Κατασκευή σηπτικής δεξαμενής-απορροφητικού βόθρου. Κατασκευή βοηθητικής εισόδου. Συμπλήρωση του υφιστάμενου μόνιμου δικτύου λιθόστρωτων με τοπικές πλάκες. Επιδιόρθωση-συμπλήρωση υφιστάμενων ξύλινων ραμπών και κιγκλιδωμάτων κατά μήκος της υφιστάμενης διαδρομής επίσκεψης και κατασκευή νέων για χρήση ΑΜΕΑ σε σημεία με υψομετρική διαφοροποίηση. Δημιουργία προσωρινών τμημάτων της διαδρομής με υλικά αναστρέψιμα με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης. Διαμόρφωση σημείων στάσης. Διαμόρφωση χώρου στάθμευσης. Κατασκευή-τοποθέτηση οδικών, ενδεικτικών, ενημερωτικών και πληροφοριακών πινακίδων κατά μήκος της διαδρομής από το χώρο στάθμευσης στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, στον χώρο αναμονής της εισόδου και κατά μήκος της διαδρομής επίσκεψης. Υποδομές ΑΜΕΑ: ενημερωτικές πινακίδες και πινακίδες σήμανσης της διαδρομής με έντονο κοντράστ και μεγάλους χαρακτήρες προκειμένου να είναι ευδιάκριτες, όπως και η τοποθέτηση σε χαμηλό ύψος, ώστε να είναι προσβάσιμες και σε άτομα σε αμαξίδιο. Εισαγωγική ενημερωτική πινακίδα στην είσοδο του χώρου καθώς και πληροφοριακό υλικό προβολής (φυλλάδιο) σε γραφή Braille. Σχεδιασμός και δημιουργία κατάλληλου οδηγού περιήγησης σε συμβατική μορφή και σε γραφή Braille.

Για τα φετινά ευρήματα της ανασκαφής στη Ζώμινθο, διαβάστε εδώ.