Μια νέα, ρηξικέλευθη ματιά στον κόσμο της αρχαιοελληνικής ζωγραφικής ρίχνει το νέο βιβλίο του Δημήτρη Πλάντζου, αρχαιολόγου και αναπληρωτή καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διαρθρωμένο σε οκτώ κεφάλαια και αποτελούμενο από 360 σελίδες και 334 έγχρωμες εικόνες, Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο, που μόλις κυκλοφόρησε από τις καλαίσθητες εκδόσεις Καπόν, είναι ένας τόμος με «ιδιαίτερη σημασία, καθώς αναφέρεται σε ένα θέμα που πολύ σπάνια ξεφεύγει από το ενδιαφέρον των ειδικών ερευνητών και απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό», όπως σημείωσε ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πάνος Βαλαβάνης, κατά την παρουσίασή του την Τετάρτη το βράδυ στο αμφιθέατρο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. «Πρόκειται για ένα βιβλίο που με το κείμενο, την εικονογράφηση και την εκδοτική επιμέλεια τιμά την ελληνική αρχαιολογική βιβλιογραφία» συμπλήρωσε ο κ. Βαλαβάνης, που έκανε μια συνοπτική όσο και ουσιαστική παρουσίαση του έργου.

«Το νέο βιβλίο του Δημήτρη Πλάντζου έρχεται να συμπληρώσει ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της τέχνης, που αφορά τις απαρχές ίσως του πιο σημαντικού μέσου καλλιτεχνικής έκφρασης. Το βιβλίο, με την ποιοτική σφραγίδα των εκδόσεων Καπόν, μας παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής, η οποία περιλαμβάνει την ιστορία της από το 1700 π.Χ. ως και το τέλος του 3ου αι. μ.Χ.» δήλωσε η Μελίτα Εμμανουήλ, ομότιμη καθηγήτρια της ιστορίας της Τέχνης στο ΕΜΠ, που συμμετείχε στην εκδήλωση ως ομιλήτρια.

«Τι είναι αυτό που βλέπει ο θεατής του 5ου, του 4ου, του 3ου και του 2ου αιώνα π.Χ. σε μια τοιχογραφία ή σε έναν πίνακα ζωγραφικής; Πώς λειτουργεί η εικόνα; Και γιατί από τα τέλη της Αρχαϊκής εποχής και μετά η αληθοφάνεια καθίσταται τόσο σημαντική για τους Έλληνες θεατές, είτε πρόκειται για φιλοσόφους είτε για καθημερινούς ανθρώπους; Γιατί οι Ρωμαίοι αγάπησαν τόσο πολύ το αισθητικό σύμπαν των Ελλήνων;

»Στο βιβλίο προσπάθησα να συνδυάσω δυο κατά κανόνα διακριτές προσεγγίσεις, τόσο στο αισθητικό όσο και στο πολιτισμικό φαινόμενο της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής. Από τη μία τη συστηματική επισκόπηση των λίγων καταλοίπων από τους πίνακες και τις τοιχογραφίες της αρχαίας Ελλάδας, σε αντιπαραβολή και συχνά σε αντιδιαστολή με τις γραπτές φιλολογικές μαρτυρίες από την αρχαιότητα. Και από την άλλη μια λιγότερο παραδοσιακή και περισσότερο αναλυτική προσέγγιση» δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο κ. Πλάντζος, που ευχαρίστησε τους δυο ομιλητές για την αγάπη με την οποία μίλησαν για το βιβλίο, καθώς και για τη γενναιοδωρία των σχολίων τους. Επίσης, ευχαρίστησε τους εκδότες του. «Το βιβλίο δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς το δυναμισμό, την αποφασιστικότητα και την καλαισθησία της Ραχήλ και του Μωυσή Καπόν, που με κάλεσαν σε μια ακόμη εκδοτική περιπέτεια, μετά την Ελληνική Τέχνη και Αρχαιολογία, αισίως ύστερα από μια επταετία από την πρώτη του έκδοση» δήλωσε ο συγγραφέας.

Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο καλύπτει τις σημαντικότερες περιόδους της ελληνικής ζωγραφικής, από τους προϊστορικούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους, εστιάζοντας σε λιγότερο ή περισσότερο γνωστά έργα, καθώς και στο έργο των σημαντικότερων ζωγράφων της αρχαιότητας. Στην εισαγωγή, η μελέτη παρουσιάζει συνοπτικά τα υλικά και τις μεθόδους της αρχαίας ζωγραφικής, ενώ παράλληλα αναλύει τις σύγχρονες τεχνικές και θεωρητικές ερευνητικές μεθόδους. Το κείμενο συνοδεύεται από εξαντλητική έγχρωμη εικονογράφηση, πλήρη βιβλιογραφία και ευρετήριο.

Με τη βοήθεια των αρχαίων φιλολογικών πηγών –από τον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα στον Κικέρωνα, τον Πλίνιο, τον Λουκιανό και τον Φιλόστρατο– ο συγγραφέας αναλύει εικονογραφικές και τεχνοτροπικές τάσεις της αρχαίας ζωγραφικής, επανεξετάζοντας παράλληλα και τις απόψεις της σύγχρονης έρευνας, με συχνές αναφορές στην ιστορία της τέχνης, την ανθρωπολογία, την ψυχανάλυση, και τις πολιτισμικές σπουδές. Το βιβλίο έχει εκδοθεί και στην αγγλική γλώσσα.