Τα μέσα που προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία είναι ήδη εργαλεία στα χέρια του αρχαιολόγου και βοηθούν να γίνει η έρευνά του γρηγορότερα και κατά πολλούς αποτελεσματικότερα. Στην έρευνα πεδίου δορυφόροι, κάμερες, ραντάρ, σαρωτές εντοπίζουν, καταγράφουν και εικονοποιούν τα σπαράγματα του παρελθόντος, στα οποία άλλοτε η πρόσβαση ήταν εφικτή αποκλειστικά μέσα από την αρχαιολογική σκαπάνη.

Έχει ειπωθεί ότι τα στρώματα μιας ανασκαφής μοιάζουν με τις σελίδες ενός βιβλίου, καθεμία από τις οποίες προσφέρει μία διαφορετική πληροφορία –άρρηκτα δεμένη με την προηγούμενη και την επόμενη– με το σύνολό τους να συντάσσει τη συνολική εικόνα τού υπό ανασκαφή χώρου. Και εδώ τίθεται το ερώτημα: Ποιος θα «διαβάσει» το υλικό αυτού του παλίμψηστου; Ο επεξεργαστής ή το ανθρώπινο μυαλό; Υπάρχει κόκκινη γραμμή ανάμεσα στην αρχαιολογία και την τεχνολογία; Πώς διαμορφώνεται η αρχαιολογική πρακτική συνδυαστικά με την τεχνολογία, παράγοντας τελικά την πληροφορία;

Ερωτήματα που γίνονται επιτακτικότερα σήμερα, μία εποχή που η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας προσφέρει με καταιγιστικό ρυθμό νέες εφαρμογές για χρήση στην αρχαιολογία και ιδιαίτερα στην έρευνα πεδίου.

Αυτά τα καίρια ζητήματα θα απασχολήσουν το διεθνές εκπαιδευτικό εργαστήριο αρχαιολογικής έρευνας πεδίου που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στην Αθήνα (6-10 Νοεμβρίου) με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος COST «Αρχαιολογικές πρακτικές και παραγωγή της αρχαιολογικής γνώσης στο ψηφιακό περιβάλλον».

Στόχος της συνάντησης είναι η κατανόηση του τρόπου παραγωγής, αλλά και του τρόπου χρήσης και διαχείρισης της αρχαιολογικής γνώσης στη σύγχρονη –ψηφιακή– εποχή. Οι συμμετέχοντες καλούνται να εννοήσουν την αρχαιολογία ως επιστήμη και πρακτική, να σκεφθούν τις επιπτώσεις –θετικές και αρνητικές– της χρήσης των νέων τεχνολογιών με έμφαση στην έρευνα πεδίου και εν τέλει να αναστοχαστούν εάν και πώς οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν την αρχαιολογική έρευνα.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα συσταθούν ομάδες εργασίας στις οποίες το αντικείμενο μελέτης θα καλύπτει διάφορα γνωστικά πεδία αρχαιολογικής έρευνας. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες θα επισκεφθούν αρχαιολογικούς χώρους, θα συζητήσουν με αρχαιολόγους και επιστήμονες της πληροφορικής τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, ώστε να κατανοήσουν βαθύτερα το ειδικό αυτό αντικείμενο.

Στο εκπαιδευτικό εργαστήριο συμμετέχουν 27 προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί φοιτητές και νέοι αρχαιολόγοι από την Αυστρία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, το Ισραήλ, την Ιταλία, την Κροατία, την Ολλανδία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Σερβία, τη Φινλανδία και την Ελλάδα.

Παράλληλα, θα δώσουν το παρόν εγνωσμένου κύρους ερευνητές και καθηγητές από τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, τον Καναδά, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και την Ελλάδα.