Κεντήματα βυζαντινής παράδοσης του 19ου αιώνα, κατασκευασμένα στην Κωνσταντινούπολη, από τη Συλλογή Υφασμάτων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, θα παρουσιάσει η αρχαιολόγος Έλενα Παπασταύρου, Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας, σε διάλεξή της που θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2016, και ώρα 19:00, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Στην ομιλία της η κα Παπασταύρου θα τονίσει τη συμβολή της μελέτης κεντημάτων βυζαντινής παράδοσης που διενεργήθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο από το 2008 μέχρι σήμερα από την ίδια και τη συντηρήτρια Δάφνη Φίλιου.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ουσιαστικά, μέχρι το 2008, η πορεία της έρευνας κεντημάτων βυζαντινής παράδοσης είχε εστιαστεί κυρίως στην εικονογραφία και την τεχνοτροπία των κεντημένων παραστάσεων, σαν να πρόκειται για εικόνες. Η μελέτη των υλικών –το πώς φτιάχνονται τα κεντήματα– περιοριζόταν, αντίθετα, σε σύντομες παρατηρήσεις από μακριά. Κατ’ αντιδιαστολήν, στο ΒΧΜ έγινε προσπάθεια προώθησης της έρευνας της κεντητικής με την παρατήρηση των αντικειμένων κάτω από το μικροσκόπιο, καταγράφοντας τα υλικά, τις βελονιές και την τεχνική τους. Οι πληροφορίες αυτές σε συνδυασμό με την εικονογραφική και στιλιστική μελέτη των συνθέσεων διευκόλυναν την επισήμανση εργαστηρίων καθώς και τη διερεύνηση θεμάτων που αφορούν σε ζητήματα της κοινωνίας της εποχής. Είναι η πρώτη φορά στη μελέτη του κεντήματος Βυζαντινής παραδόσεως που εφαρμόστηκε αυτή η διεπιστημονική μέθοδος και το ΒΧΜ έχει την πρωτοπορία σε αυτόν τον τομέα».
«Το κωνσταντινουπολίτικο κέντημα διακρίνεται για την αρμονία των συνθέσεων, την εξαιρετική εκτέλεση και την υψηλή ποιότητα των υλικών» επισημαίνει η κα Παπασταύρου. «Συχνά, επιγραφές προσφέρουν τη χρονολογία ή το όνομα της κεντήτριας ή του κεντητού, καθώς και των δωρητών. Τα κεντήματα μπορούν να γίνουν τεκμήρια του οικονομικού, πνευματικού, ιδεολογικού, καλλιτεχνικού και κοινωνικού επιπέδου των Ελλήνων όχι μόνο της κοινότητας στην πρωτεύουσα της πρώην αυτοκρατορίας των Ρωμαίων, αλλά και εκτός αυτής, αφού εδώ φθάνουν παραγγελίες από διάφορα μέρη του Ελληνισμού: από τη Μ. Ασία, τη Ρουμανία, το Σινά, την Κύπρο και τον ελλαδικό χώρο ή τη Ρωσία».
Στη διάλεξη θα παρουσιαστούν ενυπόγραφα έργα καθώς και αποδιδόμενα σε εργαστήρια του 19ου αιώνα, στην Κωνσταντινούπολη. Ο στόχος είναι να ερευνηθούν τα καλλιτεχνικά ρεύματα στα οποία εντάσσονται τα έργα (εικονογραφία, τεχνοτροπία), οι τάσεις τεχνικής τους, ο τρόπος λειτουργίας των εργαστηρίων που τα παράγουν, πώς ανιχνεύεται η δράση των κεντητριών, καθώς και το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο.
Η ομιλία εντάσσεται στο πλαίσιο της έκθεσης «Κεντήματα από την Πόλη» που παρουσιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο από τις 3 Νοεμβρίου 2015 και θα ολοκληρωθεί στις 31 Ιανουαρίου 2016.
