Την πρώτη Ελληνίδα λαογράφο Αγγελική Χατζημιχάλη τιμά ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, παρουσιάζοντας, 50 χρόνια μετά το θάνατό της, έκθεση-αφιέρωμα στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη».

Η έκθεση περιλαμβάνει τρεις ενότητες «Οι Σαρακατσάνοι», «Η Σκυριανή Τέχνη» και «Το Ελληνικό Σπίτι» με παράλληλες εκδηλώσεις και διαλέξεις, με σκοπό την ολοκληρωμένη παρουσίαση της πορείας της ζωής και του πολυσχιδούς έργου της.

«Η Αγγελική Χατζημιχάλη ήταν μια αστή, η οποία μολονότι ζει σε αστικό περιβάλλον, του οποίου ο τρόπος ζωής συνάδει με την κοσμική καθημερινότητα της Αθήνας, εκείνη ακολουθεί μια εντελώς διαφορετική πορεία. Θέτει ως επίκεντρο της ζωής της την αναζήτηση της παραδοσιακής ρίζας και αναδεικνύει στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού. Μεγαλύτερη έμφαση δίνει στον υλικό πολιτισμό και κυρίως τη λαϊκή τέχνη» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η λαογράφος και επιμελήτρια της έκθεσης Σταυρούλα Πισιμίση.

Η Αγγελική Χατζημιχάλη ταξίδεψε από το 1920 σε ολόκληρη την Ελλάδα, έφτασε μάλιστα ως την Ιταλοκρατούμενη εκείνη την εποχή Δωδεκάνησο, με στόχο να γνωρίσει από κοντά την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, τα ήθη και τα έθιμα, τους δεσμούς τους με τη γη, τις δεισιδαιμονίες, τις τέχνες, τα παραμύθια που έλεγαν στα παιδιά τους, τα τραγούδια που τραγουδούσαν στους γάμους τους, το πώς ντύνονταν οι γυναίκες και ζώντας μεγάλα διαστήματα μαζί τους, καταγράφει τον τρόπο ζωής τους.

«Όταν είδαν τη Χατζημιχάλη για πρώτη φορά οι Σαρακατσάνες, μια Αθηναία ντυμένη διαφορετικά, να καπνίζει πάνω στο γαϊδούρι, έλεγε η κόρη της, άρπαξαν πέτρες και την πετροβολούσαν. Είχε, όμως, τόση επιμονή και υπομονή που όχι μόνο πλησίασε αυτές τις γυναίκες, αλλά έγινε δικός τους άνθρωπος. Όταν η είδηση του θανάτου έφτασε στα Σαρακατσάνικα κονάκια, οι βοσκοί έβγαλαν τα κουδούνια από τα πρόβατα, όπως κάνουν όταν πενθούν τον πρωτοτσέλιγκα και οι γυναίκες σφάλισαν τους αργαλειούς τους και με ξέπλεκα μαλλιά κατέβηκαν στην Αθήνα, για να θρηνήσουν έναν δικό τους άνθρωπο» σημειώνει η κα Πισιμίση.

Μέσα από την έκθεση τιμάται και αναδεικνύεται το πλούσιο συγγραφικό-λαογραφικό έργο της μεγάλης λαογράφου, που έγραψε πάνω από 100 συγγράμματα και επισημαίνεται η κοινωνική διάσταση του έργου της, καθώς ίδρυσε το οικοτροφείο «Ελληνικό Σπίτι» που επί 40 χρόνια βοήθησε στην αποκατάσταση εκατοντάδων γυναικών μέσα από την εκμάθηση όλων των λαϊκών τεχνών. Επίσης, αναδεικνύεται το κτίριο του αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου, στο οποίο στεγάζεται και λειτουργεί επί 35 χρόνια το Μουσείο, ως μνημείο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής σημασίας μοναδικό στην Αθήνα, αλλά και ως τόπος μνήμης της λαογράφου. Το κτίριο αποτελούσε την οικία στην οποία έζησε τα πιο γόνιμα και δημιουργικά χρόνια της ζωής της με την οικογένειά της.

«Η Αγγελική Χατζημιχάλη αποτέλεσε το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στους αφανείς ανθρώπους της υπαίθρου και τους αστούς της αθηναϊκής κοινωνίας. Από τη μία επιλέγει τον Αριστοτέλη Ζάχο, έναν από τους σπουδαιότερους αρχιτέκτονες για να χτίσει το σπίτι της και από την άλλη έναν λαϊκό τεχνίτη για την εσωτερική διακόσμηση. Ο ξυλόγλυπτος διάκοσμος του σπιτιού της προέρχεται από κεντήματα, κυρίως σκυριανά, τα οποία η Χατζημιχάλη αποτύπωσε στο χαρτί, καθώς η ίδια ήταν ζωγράφος, και έδωσε στον ξυλογλύπτη» συμπληρώνει η Σταυρούλα Πισιμίση.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου στις 7 μ.μ. ομιλία με θέμα «Αγγελική Χατζημιχάλη, η μάνα της ελληνικής λαογραφίας – 50 χρόνια από το θάνατό της» από τον Νίκο Καρρά, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου Μπενάκη, και τη Σταυρούλα Πισιμίση, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων του Μουσείου Μπενάκη.

Ο πρόεδρος του ΟΠΑΝΔΑ Χρήστος Τεντόμας μιλώντας για τη δραστηριότητα του Μουσείου τόνισε: «Βασικός στόχος του Μουσείου είναι η διατήρηση και μελέτη του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού και πραγματικά είναι ένα στολίδι για την πόλη μας με μεγάλη επισκεψιμότητα, όχι μόνο από Έλληνες αλλά και από ξένους».

Πληροφορίες

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 4 Σεπτεμβρίου 2016 και παρουσιάζεται στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» (Αγγελικής Χατζημιχάλη 6, Πλάκα). Τηλ. 210 32 43 987.

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα κλειστά, Τρίτη έως Παρασκευή 09:00-19:00, Σάββατο και Κυριακή 09:00-14:00.