Την επίσημη «φορεσιά» τους βάζουν τα εκθέματα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, τα οποία θα συντηρηθούν προκειμένου να υποδεχτούν ανανεωμένα το κοινό στο νέο μουσείο που δημιουργείται στην «Αυλή των θαυμάτων», στην Πλάκα.

Ξύλινα, ξυλόγλυπτα και ζωγραφικά έργα, υφάσματα, μεταλλικά αντικείμενα, αλλά και οι περίφημες τοιχογραφίες του Θεόφιλου θα καθαριστούν, θα στερεωθούν και θα απαλλαγούν από παλαιότερες κακότεχνες επεμβάσεις. Οι σχετικές μελέτες συντήρησης εγκρίθηκαν ομόφωνα από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, κατά την πρόσφατη συνεδρίασή του.

Όλα τα αντικείμενα της συλλογής του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης θα εκτεθούν στη λεγόμενη «Αυλή των θαυμάτων», ένα συγκρότημα κτιρίων στην Πλάκα που, σαν βγαλμένο από το ομότιτλο θεατρικό του Ιάκωβου Καμπανέλλη, αναβιώνει την ατμόσφαιρα μιας λαϊκής γειτονιάς της Αθήνας.

Η συντήρηση των συλλογών θα γίνει από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού και από το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και προβλέπεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2015, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια του Μουσείου, Έλενα Μελίδη. Η μεταστέγαση του Μουσείου θα γίνει μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του συγκροτήματος (το έργο προβλέπεται να παραδοθεί το φθινόπωρο του 2015) και το νέο Μουσείο αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του για το κοινό μέχρι το καλοκαίρι του 2017, κάτι που εξαγγέλθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού, Νίκου Ξυδάκη, στο έργο.

Οι συλλογές που θα συντηρηθούν

Ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της συλλογής του ΜΕΛΤ αποτελούν οι τοιχογραφίες του Θεόφιλου, που έχουν αποσπαστεί από την οικία Ζόλκου στη Λέσβο. Τις τοιχογραφίες ζωγράφισε ο σπουδαίος λαϊκός ζωγράφος το 1928, στο δωμάτιο που χρησίμευε ως χώρος κοινωνικών συναθροίσεων στην οικία. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, η οικία αγοράστηκε από ιδιώτες, ενώ στη συνέχεια οι τοιχογραφίες αποτοιχίστηκαν με προσχηματική δικαιολογία ότι θα παρουσιαστούν σε έκθεση στην Αθήνα.

Τον Δεκέμβριο του 1972, το υπουργείο Πολιτισμού αγόρασε τις τοιχογραφίες, οι οποίες, αφού συντηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν, τοποθετήθηκαν στην «αίθουσα του Θεόφιλου» στο ΜΕΛΤ. Ωστόσο, κατά την αποτοίχισή τους, αποσπάστηκε μόνο το ζωγραφικό στρώμα και στη συνέχεια αυτές τοποθετήθηκαν σε ξύλινα τελάρα, με αποτέλεσμα αυτή η μέθοδος να έχει αποβεί εξαιρετικά επιβαρυντική για τη διατήρησή τους. Η μελέτη συντήρησης των 33 τελάρων με τμήματα των αποσπασμένων τοιχογραφιών έχει ως στόχο την επαναφορά των έργων σε μορφή τοιχογραφίας και στις αρχικές τους διαστάσεις.

Επίσης, θα συντηρηθούν ξύλινα, ξυλόγλυπτα και ζωγραφικά έργα, υφασμάτινα αντικείμενα και μεταλλικά αντικείμενα, όλα από τη συλλογή του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Ενδιαφέρον εμφανίζει η συλλογή του θεάτρου σκιών, που περιλαμβάνει 93 έργα. Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες και πλέον αντιπροσωπευτικές συλλογές έργων θεάτρου σκιών και περιλαμβάνει φιγούρες, ρεκλάμες και σκηνικά.

Η συλλογή των ξύλινων και ξυλόγλυπτων αντικειμένων αποτελείται από ζωγραφικά έργα, εκκλησιαστικά αντικείμενα, αντικείμενα οικιακής χρήσης και επαγγελματικά εργαλεία. Η συλλογή των υφασμάτινων αντικειμένων απαρτίζεται από έξι ενότητες: ενδυμασία, κεντητική, υφαντική, λευκοκεντητική και δαντέλες, χρυσοκεντητική και έργα κοπτικής τέχνης. Παραδοσιακές φορεσιές απ’ όλη την Ελλάδα, που χρονολογούνται από το 18ο αιώνα και έπειτα, και είναι χαρακτηριστικές για την πολυμορφία τους και τη σχέση τους με τον τόπο από τον οποίο προέρχονται, «συναντούν» υφαντά και κεντήματα με περίτεχνα διακοσμητικά θέματα, συχνά έργα ανώνυμων δημιουργών.

Από τη μελέτη συντήρησης εξαιρέθηκαν μόνο τα έργα κοπτικής τέχνης, τα οποία θα πρέπει να συζητηθούν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Τα μεταλλικά αντικείμενα περιλαμβάνουν έργα μεταλλοτεχνίας και αργυροχοΐας και χρονολογούνται από τα τέλη του 17ου αιώνα ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Η συλλογή μεταλλοτεχνίας αφορά σε αντικείμενα κατασκευασμένα από χαλκό, ορείχαλκο, σίδερο, ατσάλι και καλάι, που χρησιμοποιούνταν σε ένα ευρύ φάσμα οικιακών αναγκών αλλά και αγροτικών ασχολιών. Μικρός αριθμός αφορά και σε εκκλησιαστική χρήση. Η αργυροχοΐα καλύπτει όλη την παραγωγή σημαντικών καλλιτεχνικών κέντρων του ελλαδικού χώρου καθώς και περιοχών όπου έδρασε ο ελληνισμός.

Τέλος, πρόκληση για τους συντηρητές αναμένεται να αποτελέσουν αντικείμενα με ιδιαιτερότητες ως προς το υλικό κατασκευής, όπως ένα γραμμόφωνο μαζί με τέσσερις δίσκους, δύο μάσκες από χαρτοπολτό και έξι παραδοσιακά ψωμιά.