Η κατάκτηση ενός από τα βραβεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτιστική κληρονομιά –γνωστά ως βραβεία Europa Nostra– στην κατηγορία «αποκατάσταση», για τη δουλειά των αρχιτεκτόνων στο αρχοντικό «Αντουάνικο» στον Κάμπο της Χίου, κτίσμα που μετατράπηκε σε ξενώνα, αποτελεί σημαντική διάκριση για την ελληνική αρχιτεκτονική.

Το βραβείο δόθηκε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Κατερίνας Μανωλιάδη και Μανώλη Βουρνού. Πρόκειται για το επαγγελματικό γραφείο του σημερινού δημάρχου Χίου και της συζύγου του, δύο καταξιωμένων αρχιτεκτόνων στη Χίο.

«Περήφανος για τη διάκριση» δήλωσε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βουρνούς. «Περήφανος γιατί μια τέτοια διάκριση έρχεται στη Χίο, αλλά και γιατί μέσα από αυτήν αναδεικνύεται το ότι τεχνικά έργα μπορούν να σταθούν σε ευρωπαϊκό περιβάλλον τέτοιων απαιτήσεων όπως τα βραβεία Εuropa Nostra. Περήφανος», κατέληξε ο δήμαρχος, «και γιατί αποδείξαμε πως διαθέτουμε ανθρώπινο δυναμικό, τεχνίτες και εξειδικευμένα συνεργεία ικανά και αυτά να κατακτήσουν βραβεία ευρωπαϊκής αριστείας».

Όπως αναφέρεται στην τεχνική έκθεση του έργου, η περιοχή νοτίως της πόλεως της Χίου, που είναι γνωστή ως Κάμπος, είναι εντελώς επίπεδη και καλύπτεται από ένα πυκνό δίκτυο μικρών οδών. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι φυτεμένο με εσπεριδοειδή. Οι οπωρώνες περιβάλλονται από υψηλoύς λιθόκτιστους φράχτες, οι οποίοι προστατεύουν τα δένδρα από τον άνεμο και τη σκόνη. Το τοπίο του Κάμπου είναι ξεχωριστό και μοιάζει ελάχιστα με αυτό των άλλων νησιών του Αιγαίου.

Το «Αντουάνικο» είναι στην ουσία ένα από τα κτήματα της περιοχής. Η κυρίως οικία κτίστηκε το 1893, με τις παλαιότερες δομές, όπως το σύστημα άρδευσης και τη φυτεία εσπεριδοειδών, να επιβιώνουν επίσης εντός του κτήματος.

Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο Αντουάνικο περιελάμβαναν δομικές επισκευές, αποκατάσταση της κυρίως οικίας και μετατροπή βοηθητικών κτιρίων σε χώρους διαμονής, κυρίως για χρήση κατά τις διακοπές, όπως επίσης και εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης του συστήματος άρδευσης. Η σχέση μεταξύ του δομημένου και του φυσικού περιβάλλοντος αποκαταστάθηκε σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, σαν μία εξοχική οικία με αγροτικές εγκαταστάσεις να την περιβάλλουν και με όλους τους ενδιάμεσους χώρους, δομές και χαρακτηριστικά να έχουν αποκατασταθεί.

Οι αναστηλωτικές επεμβάσεις στο αρχοντικό Αντουάνικο, το οποίο βρίσκεται σε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πολιτιστικά τοπία της Ευρώπης, είχαν ως αποτέλεσμα την αποκατάσταση ενός ολοκληρωμένου παραδείγματος ιστορικού συγκροτήματος με μοναδικό μεικτό χαρακτήρα, ο οποίος συνδυάζει χρήσεις κατοικίας και αγροτικής παραγωγής. Οι κριτές εκτίμησαν ιδιαιτέρως την υψηλή ποιότητα των αναστηλωτικών εργασιών, οι οποίες περιελάμβαναν την ανάκτηση παραδοσιακών τεχνικών δόμησης και προ-βιομηχανικών αγροτικών συστημάτων, την εφαρμογή και ανάδειξη τοπικών τεχνικών, όπως επίσης και την ανανέωση της αρχικής σχέσης ανάμεσα στο δομημένο και το φυσικό περιβάλλον. Οι κριτές θεώρησαν το έργο ως πρότυπο για ανάλογα έργα, τα οποία είναι απαραίτητα εάν πρόκειται να διατηρηθεί η αυθεντικότητα αυτής της πολύτιμης ιστορικής περιοχής.