Στο τέλος της πρώτης δεκαετίας της νέας χιλιετίας η Ήπειρος βρέθηκε με ένα Αρχαιολογικό Μουσείο σε κάθε πρωτεύουσα Νομού/Περιφερειακής Ενότητας. Δίπλα στο πλήρως ανακαινισμένο κτιριακά και με νέο εκθεσιακό πρόγραμμα Μουσείο Ιωαννίνων, από το καλοκαίρι του 2009 λειτουργεί το νέο Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου Νικόπολης, ενώ στο τέλος του ίδιου χρόνου άνοιξαν τις πύλες τους στο κοινό τα Αρχαιολογικά Μουσεία Ηγουμενίτσας και Άρτας, με αρχαιότητες από τους πρώην Νομούς –και νυν Περιφερειακές Ενότητες– της Θεσπρωτίας και της Άρτας αντίστοιχα.
Για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των εκθέσεων των μουσείων αυτών θα μιλήσει ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας, Γεώργιος Ρήγινος, τη Δευτέρα 16 Μαρτίου 2015 και ώρα 18.00, στο Aμφιθέατρο του Eθνικού Aρχαιολογικού Mουσείου (Tοσίτσα 1).
«Τα εν λόγω μουσεία στεγάζονται σε νεόδμητα κτίρια, η κατασκευή των οποίων χρηματοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Ηπείρου (Β΄ και Γ΄ ΚΠΣ). Παράλληλα με την κατασκευή των κτιρίων, ξεκίνησε ο σχεδιασμός για την έκθεση σε αυτά των αρχαιοτήτων που ως τότε βρίσκονταν αποθηκευμένες, ασυντήρητες στην πλειονότητά τους, σε άλλες πόλεις – στα Ιωάννινα της Άρτας και της Νικόπολης, στην Κέρκυρα της Θεσπρωτίας» αναφέρει σχετικά ο κ. Ρήγινος.
«Τη διαδικασία επιλογής των προς έκθεση αντικειμένων –παράλληλα με τον εξοπλισμό γραφείων, αποθηκών, εργαστηρίων συντήρησης– ακολούθησε η συντήρηση, η καταγραφή τους σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων και η σύνταξη των απαιτούμενων Μουσειολογικών-Μουσειογραφικών μελετών. Τόσο κατά τη σύνταξη των εν λόγω μελετών όσο και κατά τη διάρκεια υλοποίησής τους καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια, προκειμένου με τρόπο απλό, κατανοητό, αλλά παράλληλα εποπτικό και εκπαιδευτικό να παρουσιάζεται:
– στο Μουσείο Ηγουμενίτσας η ιστορία της αρχαίας Θεσπρωτίας από τη Μέση Παλαιολιθική περίοδο μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα,
– στο Μουσείο Άρτας η ιστορία της περιοχής μέχρι και τη ρωμαϊκή εποχή, με ιδιαίτερη έμφαση στην ιστορία της κορινθιακής αποικίας της Αμβρακίας –μετέπειτα πρωτεύουσας του βασιλιά των Μολοσσών Πύρρου– και, τέλος,
– στο Μουσείο Νικόπολης η ιστορία της πόλης που χτίστηκε σε ανάμνηση της νίκης του Οκταβιανού Αυγούστου στο Άκτιο, σηματοδοτώντας την απαρχή της Pax Romana και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, για να εξελιχθεί σε θρησκευτικό κέντρο της Δυτικής Ελλάδας και πρωτεύουσα της Epirus Vetus» επισημαίνει ο αρχαιολόγος.
Παράλληλα, όμως με τη χρονολογική παρουσίαση, το μεγαλύτερο μέρος των εκθεσιακών χώρων των νέων μουσείων αφιερώνεται σε θεματικές ενότητες οι οποίες εξετάζουν διαχρονικά τομείς του δημόσιου και ιδιωτικού βίου των ανθρώπων που έζησαν στις εν λόγω περιοχές. «Κατασκευές, αναπαραστάσεις, σύντομα κατανοητά κείμενα, σχέδια, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, μικρής διάρκειας ψηφιακά βίντεο και, τέλος, διάφορες εφαρμογές πολυμέσων βοηθούν τον απλό επισκέπτη: να γνωρίσει την ιστορία των περιοχών διαχρονικά από την εμφάνιση του ανθρώπου σε αυτές μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα ή και αργότερα, να εμβαθύνει σε πτυχές τόσο του δημόσιου βίου όσο και της ιδιωτικής ζωής των κατοίκων των εν λόγω περιοχών, να διερευνήσει αρχές και δοξασίες των διαφόρων κοινωνιών, αντιλαμβανόμενος τη διαχρονικότητα κάποιων από αυτές ή και την επιβίωσή τους έως την εποχή μας».
Από τρία σύγχρονα μουσεία, δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείπουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα αλλά και η χρήση της τεχνολογίας. Όπως εξηγεί ο κ. Ρήγινος: «Τα εκπαιδευτικά προγράμματα –σε έντυπη ή και ψηφιακή μορφή– για νήπια, μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και των ειδικών σχολείων, που υλοποιούνται σε αίθουσες εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή και στους εκθεσιακούς χώρους των Μουσείων, βοηθούν την εκπαιδευτική κοινότητα να κατανοήσει με βιωματικό τρόπο τις εκθέσεις των Μουσείων. Εφαρμογές πολυμέσων, όπως οθονών αφής, οθονών παλάμης ασύρματης ηλεκτρονικής ξενάγησης και διαδραστικών ψηφιακών πινάκων συνδράμουν τους λάτρεις, και όχι μόνο, των τεχνολογιών κατά την επίσκεψή τους στα Μουσεία ή κατά τη συμμετοχή τους στα εκπαιδευτικά προγράμματα, κάποια εκ των οποίων είναι δομημένα μόνο για τέτοιου είδους εφαρμογές».
Η διάλεξη, που έχει τίτλο «Ηγουμενίτσα-Άρτα-Πρέβεζα. Τρεις πόλεις της Ηπείρου, τρία νέα Μουσεία: Σχεδιασμός και υλοποίηση των εκθέσεων», πραγματοποιείται στο πλαίσιο των ομιλιών που διοργανώνει η Eταιρεία των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
