Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΜΣΤ Χωρίς Σύνορα, σχεδίασε και οργάνωσε εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο 2ο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας του Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού.
Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, συνεχίζοντας την εκπαιδευτική του δραστηριότητα και εκτός των «τειχών» του και ενθαρρύνοντας χωρίς αποκλεισμούς την έκφραση της διαφορετικότητας περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων, πραγματοποίησε πέντε επισκέψεις στο σχολείο των φυλακών Κορυδαλλού από τον περασμένο Απρίλιο έως και την Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014.
Συμμετείχαν περίπου 30 κρατούμενοι μαθητές οι οποίοι μέσω της σύγχρονης τέχνης προσέγγισαν κοινωνικοπολιτικά φαινόμενα όπως η μετανάστευση, η βία, ο εγκλεισμός, οι διακρίσεις αλλά και έντονα υπαρξιακές αναζητήσεις όπως η αλληλεγγύη, η συνύπαρξη, η θρησκεία, η ελευθερία. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία, στο στερητικό περιβάλλον της καθημερινότητάς τους και καλλιεργώντας τη μεταξύ τους συνεργασία, να δεχτούν διαφορετικά ερεθίσματα και να εξωτερικεύσουν τις δικές τους αγωνίες και συναισθήματα.
Τις επόμενες ημέρες το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θα γίνει ο παραλήπτης των έργων που φιλοτέχνησαν οι μαθητές με τη μορφή των καρτ-ποστάλ. Θα τις ταχυδρομήσουν στο Μουσείο ώστε να μεταφερθεί στην εκτός φυλακής κοινωνία η δική τους φωνή. Γι’ αυτό, άλλωστε, και το πρόγραμμα τιτλοφορείται «Αποστολέας: 2ο ΣΔΕ Κορυδαλλού».
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν έργα σύγχρονης τέχνης σε δύο θεματικούς άξονες: Αρχικά, έργα κοινωνικοπολιτικού προσανατολισμού με έμφαση στη μετανάστευση, τη βία, τον εγκλεισμό, τις διακρίσεις, όπως αποτυπώνονται στα έργα «Το κουτσό» του Βλάσση Κανιάρη, «Acropolis Redux» του Κέντελ Γκιρς, μια σειρά άτιτλων έργων του Δημήτρη Αληθεινού, «Κομμάτια γκράφιτι: Σε ποιον ανήκει ο δρόμος;» του Κάρλος Μόττα και «Όχι ξεχασμένοι» της Άντρεα Μπάουερς.
Για παράδειγμα το έργο «Κομμάτια γκράφιτι: Σε ποιον ανήκει ο δρόμος;» του Κάρλος Μόττα, μια εγκατάσταση που συγκεντρώνει αιχμηρά πολιτικά συνθήματα δρόμου από διάφορες πόλεις του κόσμου, αποτέλεσε μία από τις εικαστικές ασκήσεις των μαθητών. Έγραψαν σε λευκά χαρτιά Α4 τα δικά τους συνθήματα-αιτήματα, τα οποία κοσμούν σήμερα την τάξη του σχολείου.
Ακολούθησαν έργα περισσότερο αινιγματικά και ενδοσκοπικά όπως η «Σχεδία» του Μπιλ Βιόλα, το «Ρυζόσπιτο» του Βόλφγκανγκ Λάιμπ, το «Ποτάμι της ζωής» της Δανάης Στράτου, «Βυθισμένος, Ελέφαντας και Σταυρός» του Αλέξανδρου Γεωργίου.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή των καλλιτεχνών Αλέξανδρου Γεωργίου και Τζένιφερ Νέλσον. Ο Αλέξανδρος Γεωργίου μίλησε στους μαθητές για την κατεξοχήν πηγή έμπνευσής του –τα ταξίδια– και τους ενθάρρυνε να προσεγγίσουν με ένα διαφορετικό, εσωτερικό τρόπο τη σκληρή καθημερινότητά τους. Τους εξήγησε την πρακτική του, πώς οι εντυπώσεις και τα συναισθήματά του από απλές καθημερινές εικόνες μετουσιώνονται σε έργα τέχνης – καρτ ποστάλ τις οποίες ταχυδρομεί σε φίλους του.
Στη συνέχεια η Τζένιφερ Νέλσον μέσα από μια επιλογή δικών της έργων αλλά και έργων των Ματίς, Πικάσο, Μπόις, Μπάνκσι, βοήθησε τα μέλη της ομάδας να ασκηθούν καλλιτεχνικά και να διαμορφώσουν τις δικές τους εικόνες. Χρησιμοποιώντας ένα άδειο κάδρο εξήγησε τους διαφορετικούς τρόπους όρασης και ερμηνείας της εξωτερικής πραγματικότητας και του εσωτερικού κόσμου. Παράλληλα η Τζένιφερ Νέλσον κατέγραψε τις προφορικές τους εξομολογήσεις με σκοπό τη δημιουργία ενός ηχητικού έργου με τη «φωνή» των κρατουμένων.
Από σήμερα οι κρατούμενοι μαθητές θα ξεκινήσουν να στέλνουν ταχυδρομικώς στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης τα έργα καρτ-ποστάλ που φιλοτέχνησαν στέλνοντας στον έξω κόσμο τις δικές τους εικόνες, αγωνίες, τα όνειρά τους…
Το πρόγραμμα, που σχεδίασαν η Κλεάνθη-Χριστίνα Βαλκανά και η Μαρίνα Τσέκου, υλοποιήθηκε χάρη στην εξαιρετική συνεργασία του διευθυντή του σχολείου κ. Γ. Ζουγανέλη και δύο καθηγητριών, της Πέπη Ορφανάκη και της Βίκης Τσικλέα.
