Αναμμένα κεριά, θυμίαμα που ευωδίαζε, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, που έδιναν το χέρι ο ένας στον άλλον, και συγκίνηση, συνέθεταν την εικόνα στην Παναγία, στο κατεχόμενο Τραχώνι Κυθρέας, όπου έγινε η τελετή παράδοσης του αναστηλωμένου ναού. Με ευλάβεια, οι εκτοπισμένοι από το Τραχώνι προσκύνησαν τη φορητή εικόνα της ένθρονης Θεοτόκου, αντίγραφο εκείνης του 1670, έργο του ιερογράφου μοναχού Ιωαννίκιου.

Στην τελετή παραβρέθηκαν πρεσβευτές και εκπρόσωποι πρεσβειών της ΕΕ στην Κύπρο, η επικεφαλής της ομάδας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υλοποίηση του Προγράμματος Βοήθειας Αλεσάντρα Βίζερ και η διευθύντρια Προγράμματος Ανάπτυξης του ΟΗΕ Τιζιάνα Ζενάρο.

Η αναστήλωση του ναού της Παναγίας, που χρονολογείται στον 16ο αιώνα και είναι του τύπου του συνταγμένου σταυροειδούς με τρούλο και προεξέχουσα ημικυκλική αψίδα, είναι ένα από τα πρώτα ολοκληρωμένα έργα της Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά.

Οι εργασίες αναστήλωσης ξεκίνησαν το Απρίλιο του 2013 και ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο. Χρηματοδοτήθηκαν εξ ολοκλήρου από την ΕΕ με το ποσό των 130.000 ευρώ. Η υλοποίηση των έργων έγινε από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των ΗΕ «Συνεταιρισμός για το Μέλλον». Μεταξύ των εργασιών συντήρησης περιλαμβάνεται η σταθεροποίηση και επισκευή των τοίχων του ναού, ο καθαρισμός του εσωτερικού χώρου και του περίβολου, η επισκευή του γυναικωνίτη και του εικονοστασίου, καθώς και η επισκευή του καμπαναριού.

Ο Ελληνοκύπριος επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά Τάκης Χατζηδημητρίου αναφέρθηκε στη συγκίνηση των ανθρώπων που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση, οι οποίοι, όπως είπε, αισθάνονται ότι «συντηρείται ένα μνημείο, αλλά και η μνήμη, η κληρονομιά και η προοπτική για το μέλλον».

Σημειώνοντας ότι η ανθρωπότητα τιμά αυτές τις ημέρες τον εκλιπόντα πρώην Πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα τόνισε ότι το μήνυμα για την Κύπρο είναι ότι «αυτή η έννοια της συμφιλίωσης, της συμπόρευσης, του συμβιβασμού, είναι λέξεις αναγκαίες για να υπάρχει προοπτική σε αυτόν τον τόπο».

«Χθες είμαστε λίγοι, σήμερα είμαστε περισσότεροι, αύριο θα γίνουμε όλοι οι Κύπριοι ενωμένοι, με έναν κοινό στόχο, την κοινή πολιτιστική κληρονομιά της κοινής μας πατρίδας», τόνισε ο κ. Χατζηδημητρίου.

Ο Τουρκοκύπριος επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής Αλί Τουντζάι ανέφερε ότι η Τεχνική Επιτροπή «κατάφερε να απομονώσει το έργο της συντήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς από τη συνεχιζόμενη πολιτική διένεξη».

Εκ μέρους του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ η Tιζιάνα Ζενάρο δήλωσε ότι «παραδίδουμε τα κλειδιά αυτής της εκκλησίας και είμαστε σίγουροι πως οι δύο κοινότητες θα βρουν τον τρόπο να κρατήσουν τις πόρτες ανοιχτές».

Η Αλεσάντρα Βίζερ, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είπε ότι το έργο της Τεχνικής Επιτροπής είναι αξιοθαύμαστο, καθώς δίνει το παράδειγμα σε όλους τους Κύπριους.

Ο συντονιστής των Τεχνικών Επιτροπών, πρέσβης Ανδρέας Πυρίσιης, σημείωσε ότι «η κοινωνία των πολιτών βρίσκεται ένα βήμα μπροστά και έχει ξεπεράσει πολλούς από τους διαχωρισμούς του παρελθόντος».