Οι κατακόμβες της Αγίας Πρίσκιλλα, στη Via Salaria της Ρώμης, άνοιξαν εκ νέου για το κοινό την περασμένη Τρίτη μετά από ένα πενταετές πρόγραμμα συντήρησης που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, την αποκατάσταση των νωπογραφιών που κοσμούν τις κατακόμβες.

Δύο από αυτές τις νωπογραφίες αποτελούν, εδώ και πολλά χρόνια, αντικείμενο έντονης διαμάχης στο πλαίσιο του ζητήματος της χειροτονίας γυναικών ιερέων, καθώς υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι απεικονίζουν γυναίκες ιερείς των πρωτοχριστιανικών χρόνων.

Στη μία από αυτές, στην αίθουσα που είναι γνωστή ως «Ελληνικό Παρεκκλήσι», απεικονίζεται ομάδα γυναικών που συμμετέχει σε ένα συμπόσιο, το οποίο υποστηρίζεται ότι είναι το συμπόσιο της Θείας Ευχαριστίας. Στη δεύτερη, που βρίσκεται σε έναν πλούσια διακοσμημένο ταφικό θάλαμο γνωστό ως το «Δωμάτιο της Πεπλοφόρου», παρουσιάζεται μια γυναίκα, ντυμένη με πολυτελή χιτώνα που θυμίζει λειτουργικό ένδυμα, με τα χέρια υψωμένα έτσι ώστε να θυμίζει στάση ιερέα στη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.

Η Ένωση Ρωμαιοκαθολικών Γυναικών Ιερέων (Association of Roman Catholic Women Priests), που περιλαμβάνει γυναίκες οι οποίες έχουν αφοριστεί από το Βατικανό για τη συμμετοχή τους σε τελετές χειροτονίας, θεωρεί αυτές τις εικόνες απόδειξη για την ύπαρξη γυναικών ιερέων στα πρωτοχριστιανικά χρόνια.

Ο Fabrizio Bisconti, επικεφαλής της Παπικής Επιτροπής για την Ιερή Αρχαιολογία του Βατικανού, δήλωσε ότι αυτού του είδους η ανάγνωση των νωπογραφιών είναι «ένα παραμύθι, ένας θρύλος». Αν και ο επίσημος οδηγός των κατακομβών αναφέρει ότι υπάρχει «σαφής αναφορά στο συμπόσιο της Θείας Ευχαριστίας» στη νωπογραφία, ο Bisconti δήλωσε ότι η σκηνή του συμποσίου δεν αφορά τη Θεία Ευχαριστία, αλλά πρόκειται για ταφικό συμπόσιο, προσθέτοντας ότι, αν και παρευρίσκονταν γυναίκες, δεν τελούσαν τη Θεία Λειτουργία.

Ο Bisconti δήλωσε επίσης ότι η νωπογραφία της γυναίκας με τα χέρια ψηλά σε προσευχή είναι ακριβώς αυτό – μια γυναίκα που προσεύχεται. «Αυτές είναι αναγνώσεις του παρελθόντος που είναι εντυπωσιοθηρικές, αλλά δεν είναι αξιόπιστες», πρόσθεσε.

Παναγία Βρεφοκρατούσα

Οι Κατακόμβες της Αγίας Πρίσκιλλα, που εκτείνονται για περίπου 13 χιλιόμετρα υπογείως της Ρώμης, είναι γνωστές ως «regina catacumbarum» («βασίλισσα των κατακομβών»), λόγω του μεγάλου αριθμού μαρτύρων που είναι θαμμένοι εκεί.

Φημίζονται επίσης για το ότι περιέχουν την παλαιότερη γνωστή απεικόνιση της Παναγίας και του Βρέφους. Πρόκειται για μια νωπογραφία που χρονολογείται γύρω στα 230-240 μ.Χ. και παρουσιάζει την Παναγία με τον Ιησού στα γόνατά της. Δίπλα της στέκεται ένας προφήτης, κρατώντας χειρόγραφο στο αριστερό του χέρι και δείχνοντας με το δεξί ένα αστέρι. Οι μελετητές εκτιμούν ότι η σκηνή παραπέμπει στην προφητεία του Βαλαάμ και η παρουσία του προφήτη φανερώνει ότι το παιδί είναι ο πολυαναμενόμενος Μεσσίας.

Google Maps

Οι Κατακόμβες της Αγίας Πρίσκιλλα πρωταγωνιστούν σε έναν πρωτοποριακό συνδυασμό αρχαιότητας και σύγχρονης τεχνολογίας. Για πρώτη φορά, η εφαρμογή Google Maps μπήκε στις κατακόμβες της Ρώμης, προσφέροντας σε κάθε ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα για μια εικονική ξενάγηση στο ταφικό συγκρότημα.

Η Giorgia Abeltino, εκπρόσωπος του ιταλικού τμήματος της Google, δήλωσε ότι για το πρόγραμμα εικονικής περιήγησης σχεδιάστηκαν ειδικά όργανα και μικρότερου μεγέθους κάμερες από αυτές που έχουν χρησιμοποιηθεί για το Street View.