Ειρήνη Γρατσία, Στέλιος Λεκάκης (επιμ.), Αληθινά Παραμύθια της Νάξου. Οι αρχαιολόγοι διηγούνται…, έκδ. Monumenta, Αθήνα 2013, 68 σελ.
ISBN 978-960-99547-1-6-7
Το νέο βιβλίο της Monumenta, το δεύτερο στο πλαίσιο του προγράμματος «Τοπικές Κοινωνίες και Μνημεία». Έξι αρχαιολόγοι, η Φανή Δροσογιάννη, η Φωτεινή Ζαφειροπούλου, η Νότα Κούρου, ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης, ο Χρήστος Ντούμας και η Εύα Σημαντώνη-Μπουρνιά, διηγούνται αληθινά παραμύθια με θέμα την αρχαιολογία και τα μνημεία της Νάξου, τους ανθρώπους που μερίμνησαν για την προστασία τους από τη δεκαετία του 1960.
Τα «Αληθινά Παραμύθια», σε 68 σελίδες πλούσια εικονογραφημένες, παρουσιάζουν μια εναλλακτική σκοπιά, ερμηνευτικά ανεξερεύνητη, σχετικά με το κοινωνικό παρελθόν και παρόν των μνημείων, φωτίζουν διαφορετικές εκδοχές και προσεγγίσεις της βιογραφίας των μνημείων της Νάξου, προσεγγίζουν την κοινότητα των αρχαιολόγων, ιδιαίτερα εκείνων που η δράση τους διαμόρφωσε ουσιαστικά την αρχαιολογική έρευνα στο νησί, παράλληλα με τις ισοπεδωτικές επιθέσεις «ανάπτυξης», που καρποφόρησαν, από τη δεκαετία του 1970 και μετά.
Παράλληλα τεκμηριώνονται και οι σχέσεις αυτής με τις τοπικές κοινωνίες αλλά και οι προσεγγίσεις των τελευταίων απέναντι σε υλικά και άυλα μνημεία, συμπληρώνοντας κομμάτια από το παζλ της ιστορίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και της μυθολογίας της αρχαιολογικής δραστηριότητας στο νησί.
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, με την παρούσα έκδοση, συλλέγεται και ερευνάται η άυλη μαρτυρία σχετικά με την αντίληψη, την αντιμετώπιση, τη χρήση, την προστασία και τη διαχείριση των μνημείων. Η άυλη μαρτυρία ή άυλη πολιτιστική κληρονομιά, όπως την αναφέρει η UNESCO στη Σύμβαση του 2003 για την προστασία της είναι οι προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις, σκηνικές τέχνες, κοινωνικές πρακτικές και τελετουργικά, γνώσεις και πρακτικές σχετικά με τη φύση και το ευρύτερο επιστητό, παραδοσιακές τέχνες και όλα τα στοιχεία υλικά και άυλα που τις συνοδεύουν, όπως για παράδειγμα η γλώσσα, τα εργαλεία κ.λπ.
Οι διαδικασίες αυτές, που χάνονται χωρίς το θόρυβο της κατάρρευσης, νοηματοδοτούν ουσιαστικά τον υλικό πολιτισμό από τη φάση της δημιουργίας του και για κάθε μεταγενέστερη χρήση του και συντηρούν κάποιες κοινωνικές μνήμες και ερμηνείες για τοπία και τοπόσημα, ωφέλιμες πέρα από την επιστήμη για την εκ νέου νοηματοδότηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, την επανατοπικοποίησή της και τη δημιουργία νέου πολιτισμού. Αυτό το ρόλο στοχεύει να παίξει το παρόν βιβλίο που θα σταλεί στα σχολεία, στις βιβλιοθήκες της Νάξου και στα Πανεπιστήμια.
To βιβλίο μπορείτε να το παραγγείλετε στη Μonumenta (τηλ. επικοινωνίας: 6973308857).
