Πώς οργανώνεται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, κτιριακά και μουσειολογικά; Το εργοτάξιο των 20 χιλιάδων τ.μ. –που αν όλα πάνε καλά θα αποπερατωθεί τον Οκτώβριο του 2013 και θα εγκαινιαστεί τον Μάρτιο του 2014–, αναπτύσσεται σε οκτώ επίπεδα, έχει δύο εισόδους, από τη λεωφόρο Συγγρού και την Καλλιρόης και στον τελευταίο όροφο, θα βρίσκεται το εστιατόριο με πανοραμική θέα της Αθήνας.

Η κορύφωση του κτιρίου είναι το δώμα, ένας πολυδύναμος χώρος 1.000 τ.μ., που ετοιμάζεται για υπαίθρια γλυπτοθήκη με τις νέες παραγωγές του ΕΜΣΤ, από μεγάλα ονόματα καλλιτεχνών αλλά και υπαίθριες προβολές.

Όσο για την έκθεση των μόνιμων συλλογών του ΕΜΣΤ, που αριθμούν περισσότερα από 1.000 έργα και διαρκώς αυξάνονται με δωρεές, η επιλογή και η τοποθέτησή τους στους χώρους του Μουσείου είναι, για τη διευθύντρια του Μουσείου Άννα Καφέτση, «το πιο δημιουργικό κομμάτι». Γι’ αυτό κι αποφασίζει με… ανατροπές. «Είναι φυσικό να υπάρχουν ανατροπές σε αυτή τη φάση» λέει χαμογελώντας.

Έχει πάντως καταλήξει να εκτίθεται μόνιμα στον τελευταίο όροφο, αυτόν του εστιατορίου, η ξύλινη εγκατάσταση «Καράβι της ζωής μου», του Ίλια Καμπακόφ, ενώ στις εντυπωσιακές ψηλοτάβανες, μεγάλες αίθουσες του 2ου ορόφου, η εγκατάσταση του Γιάννη Κουνέλλη με τους μεταλλικούς σταυρούς θα έρχεται σε αντίθεση με τη βιντεοεγκατάσταση «99 ονόματα» – όσα τα ονόματα του θεού, σύμφωνα με το Κοράνι, έργο σουφισμού, του Κουτλούκ Αταμάν. Στον ίδιο όροφο ο επισκέπτης, ανάμεσα στα αποκτήματα του ΕΜΣΤ, θα συναντά και την εγκατάσταση της Έμιλυ Ζασίρ, «Εις Μνήμην των 418 Παλαιστινιακών χωριών τα οποία καταστράφηκαν, ερημώθηκαν και κατακτήθηκαν από το Ισραήλ το 1948-2001».

Το εργοτάξιο, που εξελίσσεται πια με γρήγορους ρυθμούς, επισκέφθηκε την περασμένη Δευτέρα ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο οποίος ξεναγήθηκε από τη διευθύντρια του ΕΜΣΤ Άννα Καφέτση και τον επικεφαλής αρχιτέκτονα Βαγγέλη Στυλιανίδη.

«Η μελέτη έδωσε πολλούς “καθαρούς” χώρους, διαφορετικά ύψη και εναλλαγή ενδιαφέροντος προσαρμοσμένη στη λειτουργία του Μουσείου», σχολίασε η κ. Καφέτση. Στο ισόγειο έκτασης 600 τ.μ, εκτός από τα εκδοτήρια, το πωλητήριο και το καφέ του Μουσείου, ξεκινά ο χώρος των περιοδικών εκθέσεων, ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώνεται και σε αμφιθέατρο χωρητικότητας 280 ατόμων. Με κυλιομένες σκάλες, το κοινό θα επισκέπτεται το μεγάλο υπόγειο του κτιρίου, όπου θα συνεχίζονται οι περιοδικές εκθέσεις. Μεταξύ ισογείου και 1ου ορόφου, μεσολαβεί ο ημιόροφος, με γραφεία διοίκησης, ένα μικρό αμφιθέατρο 90 ατόμων και στον πρώτο όροφο η βιβλιοθήκη του Μουσείου, το αναγνωστήριο, τα εργαστήρια συντήρησης, έως κι εργαστήριο παραγωγής ψηφιακών έργων, που αναθέτει το Μουσείο στους καλλιτέχνες.

Με κυλιόμενες σκάλες, πάντα από την πλευρά της Συγγρού, ο επισκέπτης θα ανεβαίνει στη μεγάλη αίθουσα των μόνιμων συλλογών και θα συνεχίζει, στον επόμενο όροφο, με εκθέματα από τα αποκτήματα του Μουσείου, αλλά και ειδικά διαμορφωμένα σημεία όπου θα μπορεί να βλέπει online εκθέσεις.

Το κτίριο διατήρησε τις προσόψεις του παλιού εργοστασίου Φιξ, ό,τι διασώζεται δηλαδή από τις προσόψεις που δίνουν στη λεωφόρο Συγγρού και την Καλλιρόης, και τις στήριξε με μια τσιμεντένια κατασκευή, «σκαλωσιά», η οποία θα αξιοποιείται και ως εκθεσιακός χώρος έργων σύγχρονου ντιζάιν. «Φανταστείτε αιωρούμενες καρέκλες και τραπέζια», έδωσε ένα παράδειγμα η κ. Καφέτση.

Η αγωνία της διευθύντριας του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, μετά την πολύχρονη αναμονή και περιπέτεια της ανάπλασης του κτιρίου, είναι πια η εύρυθμη λειτουργία του από τη στιγμή που θα παραδοθεί στο κοινό: «Το Μουσείο δεν θα μπορεί να λειτουργεί με τους 17 υπαλλήλους που διαθέτει. Θα χρειάζεται 60 υπαλλήλους, χρειάζεται τεχνικούς που θα το συντηρούν. Γι’ αυτό και πρέπει να αρθεί η αναστολή προσλήψεων και να εξαιρεθούμε από τον ΑΣΕΠ» είπε η κ. Καφέτση.

Μετά το τέλος της ξενάγησης στο εργοτάξιο του ΕΜΣΤ, ο δήμαρχος Αθηναίων ευχήθηκε το Μουσείο «να αποτελέσει μια εμπειρία που θα βιώσουν οι Αθηναίοι και όλοι οι επισκέπτες. Δεν έχουμε μόνο Ιστορία. Η Ελλάδα έχει και παρόν και μέλλον» είπε ο κ. Καμίνης.