Τη δυνατότητα να προσεγγίσουν πολιτισμικά τον πολύτιμο καρπό της ελιάς, αλλά και να εξοικειωθούν με τις παλαιές και πατροπαράδοτες τεχνικές της επεξεργασίας του έχουν οι επισκέπτες του Μουσείου Ελιάς και Λαδιού Πηλίου, στην Άνω Γατζέα.

Το μουσείο, που δημιουργήθηκε από την εταιρεία «Πήλιον Όρος» το 2008 για να καλύψει ένα κενό που υπήρχε στον τομέα της λαογραφίας, του πολιτισμού και της βιομηχανικής αρχαιολογίας της περιοχής, βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού της Άνω Γατζέας, στην πλατεία του σιδηροδρομικού σταθμού. Στεγάζεται σε ένα πέτρινο δίπατο κτίριο το ισόγειο-κατώι του οποίου αποκαταστάθηκε και μετατράπηκε σε επισκέψιμο μουσειακό χώρο.

Στο Μουσείο εκτίθενται αντικείμενα που βρέθηκαν στο χώρο, όπου λειτουργούσε βιοτεχνία διαλογής, επεξεργασίας και παραγωγής ελαιών. Τα εκθέματα βρίσκονται στο εσωτερικό κτίριο, αλλά και στον αύλιο χώρο. Υπάρχουν πιθάρια αποθήκευσης λαδιού, διαφόρων μεγεθών, στεφάνια από κάδες (κωνικά ξύλινα βαρέλια, όπου παρασκευάζονται οι βρώσιμες ελιές), δόγες (τα μακριά ξύλινα κομμάτια που κατασκευάζουν τις κάδες) και μία εντυπωσιακή κάδη ύψους 2,20 μ. και διαμέτρου 3 μ., η οποία αποσυναρμολογήθηκε από τον εσωτερικό χώρο και συναρμολογήθηκε στον εξωτερικό για να λειτουργήσει για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Μάλιστα, η συναρμολόγησή της κινηματογραφήθηκε και έγινε μικρού μήκους ταινία.

Ο κυρίως χώρος χωρίζεται σε θεματικές ενότητες που έχουν να κάνουν με τη διαδικασία συλλογής, διαλογής επεξεργασίας και εμπορίας ελαιών. Συγκεκριμένα, εισερχόμενος ο επισκέπτης ακολουθεί πορεία από τα δεξιά, όπου εκτίθενται εργαλεία καλλιέργειας των ελαιών (σκαλιστήρια, πριόνια, κλαδευτήρια, άξονας που ζεύονταν τα ζώα, γάντζοι, ραντιστήρια κ.λπ.), είδη συλλογής, (όπως κοφίνια διαφόρων μεγεθών, σκάλες, τρισκέλια) και βέβαια ο πάγκος διαλογής των ελαιών.

Στην επόμενη ενότητα εκτίθενται είδη και εργαλεία βαρελοποιείας (για την κατασκευή κάδης) και δύο καλοσυντηρημένες κάδες, όπου μέσα τοποθετούσαν τις ελιές σε αλατόνερο για να γίνουν οι ξακουστές ελιές Πηλίου (Olives de Volos) με τις σκάλες για να ανεβαίνεις και την πασαρέλα, απ’ όπου σήκωναν τις ελιές (όταν ξεπικραίνονταν οι ελιές τις έβγαζαν με κοφίνια από τις κάδες), τις ανάδευαν, έριχναν το αλάτι κ.λπ.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας εμπορίας ελαιών εκτίθενται διάφοροι ζυγοί, παλάντζα και μεγάλη πλάστιγγα και τέλος διάφορα είδη οικιακής χρήσεως, των αρχών του περασμένου αιώνα.

Σε κάθε ενότητα υπάρχουν διευκρινιστικοί πίνακες με φωτογραφίες και επεξηγήσεις. Η μουσειακή παρουσίαση του χώρου εξοικειώνει τον επισκέπτη με τις προ-βιομηχανικές τεχνολογικές πρακτικές που εξασφάλιζαν άλλοτε στις κοινότητες της περιοχής τις ονομαστές βρώσιμες ελιές και το λάδι. Η σύγχρονη μουσειακή παρουσίαση (βιντεοταινίες και άφθονο διδακτικό-πληροφοριακό υλικό) ξαναζωντανεύει τις διαδικασίες συλλογής, διαλογής και επεξεργασίας του ελαιοκάρπου των παραδοσιακών αγροτικών κοινοτήτων της περιοχής του Πηλίου σε περασμένες εποχές.

Στο μουσείο πραγματοποιούνται, επίσης, εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε μαθητές όλων των τάξεων του Δημοτικού σχολείου, Γυμνασίου και Λυκείου.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Μουσείου στη διεύθυνση: www. mouseioelias.gr.