Οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι την Ιερά Οδό είχαν περπατήσει στην αρχαιότητα οι περισσότεροι Αθηναίοι. Τώρα με το Μετρό, οι σύγχρονοι Αθηναίοι έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν την ίδια διαδρομή, αλλά υπογείως. Με τις τεράστιες αρχαιολογικές τομές, που πραγματοποιούνται σε διάφορους άξονες της Αθήνας, με αφορμή την κατασκευή του Μετρό, ήρθε στο φως το έως τώρα μεγαλύτερο σε εύρος και έκταση τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού, στον σταθμό του Αιγάλεω.

Πλαισιώνεται από τοίχους αναλημματικούς, καθώς και από νεκροταφείο που είχε ιδρυθεί κατά μήκος της Ιεράς Οδού (παρόδιο). Ακολουθώντας την Οδό, οι Έλληνες αρχαιολόγοι είχαν την τύχη και τη γνώση να συλλέξουν σαρκοφάγους, λαξεύματα, ίχνη από τροχό αρχαίας άμαξας, κτερίσματα και άλλες μαρτυρίες. Και δεν ήταν το μόνο εύρημα… Η επέκταση της γραμμής 3 του Μετρό, εκτός από την ανασκαφή πέντε αλλεπάλληλων στρωμάτων, έδωσε την ευκαιρία στους ειδικούς να διερευνήσουν και τους χώρους κατασκευής στον σταθμό του Ελαιώνα, όπως και πολλά φρεάτια εξαερισμού, αλλά και πηγάδια που εντοπίστηκαν σε μεγαλύτερα βάθη κατά τη διάνοιξη της σήραγγας.

Στον σταθμό του Ελαιώνα βρέθηκαν τρία «βάθρα» θεμελίωσης αρχαίας γέφυρας του Κηφισού ποταμού, ενώ στο φρέαρ εξαερισμού «Προφήτη Δανιήλ» αποκαλύφθηκε τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού με τον αναλημματικό της τοίχο, που χρονολογείται από τα γεωμετρικά έως τα υστερορωμαϊκά χρόνια.

Όσο για τις 17 γυάλινες προθήκες της έκθεσης με τα ευρήματα των ανασκαφών, στους διαδρόμους του Μετρό στον σταθμό Αιγάλεω, βοηθούν τον επισκέπτη να διασταυρωθεί, έστω και φευγαλέα, με την ιστορία της αρχαίας αθηναϊκής πόλης και να ανανεώσει το ενδιαφέρον του για έναν από τους πιο σημαντικούς δρόμους της ανθρωπότητας.

Δεκάδες πήλινα κανάτια μαρτυρούν ότι η Αττική είχε άφθονα και εκμεταλλεύσιμα υπόγεια ύδατα. Λυχνάρια, υφαντικά βάρη, εργαλεία και κέρνοι (αγγεία όπου τοποθετούσαν σπόρους για τη γονιμότητα), κτερίσματα από παιδικές ταφές σε νεκροταφεία της Ιεράς Οδού πιστοποιούν έναν πλούτο χαμένων θησαυρών.

Ευρήματα συναρπαστικά. Το «γοητευτικότερο», όμως, όπως το χαρακτήρισε και η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης, είναι τα οστά ενός άταφου αλόγου, το οποίο πνίγηκε σε μια από τις πλημμύρες του Κηφισού. Από τα δεδομένα της ανασκαφής προκύπτει ότι πάλεψε για τη ζωή του μέχρι τέλους. Έπεσε και θάφτηκε από τις προσχώσεις της πλημμύρας με το κεφάλι του ελαφρά ανασηκωμένο σε μια ύστατη προσπάθεια να κρατηθεί πάνω από το επίπεδο της λάσπης, που κατέκλυσε τα πάντα.

«Με το έργο του Μετρό», έλεγε η Λίνα Μενδώνη, «η αρχαιολογική υπηρεσία απέκτησε μια τεράστια εμπειρία, ενώ η αρχαιολογική επιστημονική κοινότητα ενισχύθηκε με μια ακόμη “σχολή”, σύμφωνα με την οποία η κατασκευή ενός τεχνικού έργου σε μια πόλη ζωντανή και πυκνοκατοικημένη, όπως η ελληνική πρωτεύουσα, με τη διαχρονική της ιστορία και τον μνημειακό της πλούτο να καλύπτει τη μακρά ιστορική διάρκεια, συνδυάστηκε όχι μόνον με την αρχαιολογική έρευνα και τη συνεπαγόμενη αυξημένη γνώση, αλλά κυρίως με την προστασία και την ανάδειξη του μνημειακού αποθέματος».

Αμέσως μετά τη μικρή τελετή παράδοσης, ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Έργων, Στράτος Σιμόπουλος, δήλωσε ότι «γι’ ακόμη μια φορά επιβεβαιώνεται η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ και του υπουργείου Πολιτισμού, τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη, επιτυγχάνοντας με αυτόν το τρόπο άριστη ισορροπία μεταξύ των έργων κατασκευής και της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Χάρη σε αυτή τη συνεργασία οι πολίτες απολαμβάνουν σήμερα το δυνατό καλύτερο αποτέλεσμα στην κατασκευή του Μετρό, αλλά και στην ανάδειξη σημαντικών αρχαιολογικών θησαυρών».

Αυτό το πρόγραμμα της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ «θα συνεχιστεί και σε άλλες περιοχές του λεκανοπεδίου, καθώς και στο Μετρό Θεσσαλονίκης, χαρίζοντας έτσι μια μοναδικότητα στα Μετρό της Ελλάδος έναντι των άλλων Μετρό της Ευρώπης» πρόσθεσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ, Χρήστος Τσίτουρας.