Ομιλία με θέμα «Μινωικόν Μέγαρον Νίρου: Επανεξετάζοντας την παλαιά ανασκαφή» θα δώσει η δρ Μαρία Σακελλαράκη. Η ομιλία εντάσσεται στα Μινωικά Σεμινάρια της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Η ανασκαφή στο Νίρου Χάνι πραγματοποιήθηκε από τον Στέφανο Ξανθουδίδη τα έτη 1918 και 1919. Παρά την αποκάλυψη ενός σημαντικότατου κτηρίου και πληθώρας αξιόλογων και ενίοτε ξεχωριστών ευρημάτων, παρέμενε γνωστή για σχεδόν έναν αιώνα σε επίπεδο προκαταρκτικής δημοσίευσης.

Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνολικής και αναλυτικής μελέτης της παλαιάς ανασκαφής. Στην έρευνα αυτή, και αφού προηγήθηκε η συγκέντρωση όλων των διαθέσιμων σήμερα σχετικών αρχειακών πληροφοριών, μελετήθηκε διεξοδικά και συγκριτικά με τις υπόλοιπες παρόμοιου χαρακτήρα θέσεις, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και η κατασκευή του κτηρίου. Επίσης επανεξετάστηκαν  – υπό το πρίσμα των σύγχρονων μεθόδων έρευνας και τη βοήθεια της νεότερης βιβλιογραφίας –  τα λιγοστά (προκαταρκτικά δημοσιευμένα) ευρήματα και για πρώτη φορά μελετήθηκε το σύνολο των κινητών ευρημάτων (κεραμική, χάλκινα και λίθινα αντικείμενα, πήλινες επίχριστες τράπεζες, τοιχογραφίες κ.ά.), η πλειονότητα των οποίων βρισκόταν, άγνωστη στο επιστημονικό κοινό έως σήμερα, στις αποθήκες του Μουσείου Ηρακλείου.

Η διαπραγμάτευση της αρχιτεκτονικής και του συνόλου των ευρημάτων αποκάλυψε ότι το κτήριο στο Νίρου Χάνι υπήρξε κατά πολύ πλουσιότερο από ό,τι έως σήμερα ήταν γνωστό, απέδειξε τις ευρείες σχέσεις του με σημαντικές σύγχρονες θέσεις και προέβαλε τον ιδιαίτερο ρόλο που διαδραμάτιζε κατά τη νεοανακτορική εποχή. Το κτήριο, που καταστράφηκε στο τέλος της ΥΜ ΙΒ περιόδου, συγκέντρωνε αρχιτεκτονικά στοιχεία και κινητή σκευή των σπουδαιότερων οικοδομημάτων της εποχής του, διέθετε σημαντικό αποθηκευτικό δυναμικό και επιπλέον διατηρούσε αδιαμφισβήτητες στενές σχέσεις με την Κνωσό και την ευρύτερη επικράτειά της. Η διαπίστωση του δημόσιου χαρακτήρα του και της λειτουργίας του ως διοικητικού και τελετουργικού κέντρου του παραθαλάσσιου οικισμού στον οποίο ανήκε αποτελεί ουσιαστικό καταληκτικό συμπέρασμα της ανακοίνωσης.