Τρυπάς τους τοίχους μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής και μάλιστα της Αχειροποιήτου (Παναγίας) της Θεσσαλονίκης, της καλύτερα σωζόμενης εν Ελλάδι στη μορφή που κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα, για να περάσεις κλιματιστικά; «Ε, όχι!», είπαν σε όλους τους τόνους τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου προχθές ως απάντηση στο αίτημα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμου για την εγκατάσταση κλιματιστικών στο ναό.

«Στην Αχειροποίητο δεν πάει κανείς για να απολαύσει θερμική άνεση. Πάει για προσευχή και περισυλλογή», επισήμανε η πρώην διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, Τασούλα Τούρτα, υπενθυμίζοντας ότι η εκκλησία βρίσκεται 3 μέτρα κάτω από το έδαφος, έχει τοίχους πολύ παχείς, άρα εξασφαλίζει από μόνη της δροσιά το καλοκαίρι. Το χειμώνα το πρόβλημα είναι πιο σημαντικό, αλλά κι αυτό έχει αντιμετωπιστεί με ένα σύστημα ήπιας ρύθμισης της θερμοκρασίας με ηλεκτρικά αυτοφερόμενα σώματα, που τοποθετήθηκαν στο μνημείο χωρίς να του προκαλέσουν καμία βλάβη. Για την εγκατάστασή τους άλλωστε προηγήθηκε μελέτη του Πολυτεχνείου.

Η Μητρόπολη όμως τα θεωρεί ανεπαρκή. Κι ίσως να είναι, αλλά τα νέα κλιματιστικά θα τοποθετούνταν στην ανατολική πλευρά του ναού και συγκεκριμένα στην κόγχη του Ιερού που είναι, και όχι μόνο σημειολογικά, το πιο σημαντικό και καλοδιατηρημένο τμήμα της βασιλικής.

«Λυπάμαι, αλλά η πρόταση της Εκκλησίας δείχνει πως δεν νοιάζεται για τα μνημεία. Η Αχειροποίητος έχει δοθεί σε χρήση και πολύ σωστά κατά τη γνώμη μου, αλλά οι διαχειριστές της πρέπει να καταλάβουν πως έχουν και υποχρεώσεις απέναντι σε τέτοιου είδους μνημεία», τόνισε ο Πάνος Βαλαβάνης, καθηγητής Αρχαιολογίας. Αρνητική ήταν η εισήγηση που κατέθεσε στο Συμβούλιο και η αρμόδια 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης.

Η Αχειροποίητος βρίσκεται στην οδό Αγίας Σοφίας, απέναντι από την πλατεία Μακεδονομάχων. Η ίδρυσή της τοποθετείται μεταξύ των ετών 450-475. Είναι αφιερωμένη στη Θεοτόκο και η ονομασία της οφείλεται στην «αχειροποίητη» λατρευτική εικόνα της δεομένης Θεοτόκου, που βρέθηκε στο ναό. Είναι τρίκλιτη βασιλική και θεωρείται μοναδική στην ανατολική Μεσόγειο γιατί σώζεται όπως ήταν όταν κτίστηκε, με εξαίρεση μόνο την ξύλινη στέγη της που έχει αντικατασταθεί.