Απαράδεκτη είναι η κατάσταση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, καθώς η δραματική έλλειψη σε φύλακες από τον Δεκέμβριο το έχουν καθηλώσει σε καθεστώς υπολειτουργίας.

Τις τελευταίες Κυριακές παραμένουν ανοικτές οι 8 από τις 64 αίθουσες του μεγαλύτερου και σημαντικότερου Mουσείου της χώρας, ενώ κλειστό είναι και το πωλητήριο. Το αποτέλεσμα είναι οι ξένοι τουρίστες που καταφθάνουν από κάθε γωνιά του πλανήτη, για να θαυμάσουν τους μοναδικούς του θησαυρούς, να ξεσπούν σε έντονες διαμαρτυρίες.

Στο πρόβλημα αυτό είναι αφιερωμένη μια σειρά κειμένων που δημοσιεύονται σήμερα στην εφημερίδα Καθημερινή. Απόψεις ανθρώπων του συγκεκριμένου μουσείου, επιστημόνων αρχαιολόγων και άλλων αναγνωρισμένων «εργατών» της τέχνης και του πολιτισμού.

«Αυτό που για κάθε Έλληνα ή ξένο επισκέπτη θα αποτελούσε, μαζί με την επίσκεψη στην Ακρόπολη, την κορυφαία εμπειρία της πόλης», τονίζει ο κ. Γιώργος Κυριακόπουλος στο σημείωμά του ύστερα από προσωπική εμπειρία, «είναι στην πραγματικότητα μια λυπητερή ανταλλαγή βλεμμάτων με τους στενοχωρημένους μαθητές από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και τους εκατοντάδες άλλους ημεδαπούς και αλλοδαπούς τουρίστες που δεν είδαν τους κούρους, δεν είδαν τις επιτύμβιες στήλες, δεν είδαν το παιδί του Μαραθώνα και τον έφηβο των Αντικυθήρων, δεν είδαν τα κυκλαδικά ειδώλια, δεν είδαν τη συλλογή χαλκών, δεν είδαν τις λευκές ληκύθους, δεν είδαν καν ένα αγγείο ούτε ένα κόσμημα ούτε τα υπέροχα ελληνιστικά και ρωμαϊκά γλυπτά ούτε την περίφημη συλλογή κοροπλαστικής ούτε τα γυάλινα ούτε τη μοναδική συλλογή Σταθάτου ούτε την εντυπωσιακή αιγυπτιακή συλλογή». Πρόκειται για απόσπασμα από το άρθρο-καταγγελία του Δημήτρη Ρηγόπουλου, όπου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι χιλιάδες τουρίστες κόβουν (κανονικό) εισιτήριο εντελώς ανυποψίαστοι για την κοροϊδία που τους περιμένει σε ένα μουσείο που υπολειτουργεί, διαθέτοντας μόλις τριάντα φύλακες όταν ο ελάχιστος αριθμός τους θα έπρεπε να φτάνει τους 130 για να λειτουργήσει με διπλή βάρδια. Το πωλητήριο είναι κλειστό τις Κυριακές ενώ εκκρεμεί η έγκριση από το ΥΠΠΟΤ του διορισμού 115 συμβασιούχων φυλάκων, των οποίων όμως η σύμβαση λήγει τον Οκτώβριο!

Ο κ. Μάνος Ι. Ελευθερίου βρέθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και τις δύο ημέρες του περασμένου Σαββατοκύριακου. Το Σάββατο η πρώτη έκπληξη με τις πάμπολλες κλειστές αίθουσες, αλλά η ψυχρολουσία συνεχίστηκε και την Κυριακή με ακόμα περισσότερες κλειστές πόρτες! «Πολλοί ξένοι επισκέπτες (πρεσβευτές μας στο εξωτερικό!) ήρθαν σε ρήξη και παρά λίγο στα χέρια με τους υπαλλήλους, αφού βρήκαν ανοιχτό το ένα έκτο του… Τι λόγια να βρούμε, τι χαρακτηρισμούς να εκστομίσουμε, για ποιον -να σκεφτούμε- πολιτισμό ενδιαφερόμαστε, για ποια γλώσσα μιλάμε, για ποια τουριστική βιομηχανία νοιαζόμαστε, για ποιους δουλεύουμε και ποιους “δουλεύουμε”;». Ο κ. Ελευθερίου κατέγραψε την αντίδραση Καναδού τουρίστα όταν βρήκε (και) την αίθουσα με τον μηχανισμό των Αντικυθήρων κλειστή. «Αλλη φορά, σκεφτήκαμε. Δεν σκέφτηκε το ίδιο, όμως, και ο Καναδός επισκέπτης -από μια ομάδα πέντε έξι άλλων- που τον ακούσαμε να λέει σε μια υπάλληλο, περίλυπος: “It was my dream to see this ancient mechanical computer; it was my dream…” («ήταν το όνειρό μου να δω αυτόν τον αρχαίο υπολογιστή» και, νευριασμένος φεύγοντας, ψέλλιζε ευγενικά: F… Greece! F… you Greeks! Κουνήσαμε τα κεφάλια μας, μην έχοντας να πούμε τίποτα σ’ αυτόν τον αγανακτισμένο τουρίστα, σκεπτόμενοι πως ούτε τα Φαγιούμ θα μπορέσουμε να δούμε αφού και η Αιγυπτιακή Συλλογή ήταν κλειστή!!!». Κι ένα ακόμα στιγμιότυπο: «Δυο τρεις ηλικιωμένοι τουρίστες, που είχαν ανέβει από τις σκάλες, αφού δεν λειτουργούσε ο ανελκυστήρας, λέρωναν με τα χνώτα και τις ιδρωμένες παλάμες τους τα τζάμια από τις πόρτες, δεξιά και αριστερά της Συλλογής Αγγείων, προσπαθώντας, απορημένοι, να δουν κάποιο “φως”. Μας κοίταξαν, κι εμείς τρέξαμε, σαν σκυλιά μαλωμένα, να κατεβούμε τα σκαλοπάτια και να “κρυφτούμε” αν και ήταν δύσκολο με τόσες κλειστές πόρτες».

Εξίσου καυστικός και ο κ. Γιώργος Κυριακόπουλος που συνόδευσε ξένους φίλους του στο Μουσείο πριν από δύο εβδομάδες. «Εύκολα μπορεί κανείς να επιχειρηματολογήσει επί μακρόν για την πολιτική αυτή ανοησία. Και αν οι φετινές προοπτικές του τουρισμού είναι οι μόνες ευοίωνες για τη χρεοκοπημένη χώρα μας, μήπως η ανοησία αυτή προσλαμβάνει διαστάσεις μειοδοσίας; Η πρότασή μου στο ΥΠΠΟΤ είναι να κλείσει αμέσως όλα τα κρατικά και κρατικοδίαιτα ιδιωτικά μουσεία της Αττικής (συμπεριλαμβανομένων και των σημαντικότατων του Πειραιά, της Βραυρώνας και αυτό ακόμη της Ακρόπολης, αν πρέπει) προκειμένου να μεταφέρει φυλακτικό προσωπικό στο ΕΘΝΙΚΟ Μουσείο». Και καταλήγει: «Η πολιτική είναι μεταξύ άλλων και η διαχείριση των προτεραιοτήτων. Τα χρέη μπορεί να είναι η μία πλευρά του νομίσματος, η ανεπάρκεια όμως είναι η άλλη – και μάλιστα η μόνη επανορθώσιμη την περίοδο αυτή».

Λύσεις που έχουν βρεθεί για την αντιμετώπιση της πενίας που επικρατεί – όπως η πρόνοια της Εταιρείας Φίλων του Μουσείου για την καθαριότητα του χώρου – είναι προσωρινές. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Βατόπουλο, μόνη λύση για το «τώρα» φαντάζει η εργασία στο μουσείο εθελοντών. « Ας επιστρατεύσει το υγιές πνεύμα του εθελοντισμού, που μας έκανε περήφανους το 2004, και ας καλέσει νέους φοιτητές να κρατήσουν ανοιχτό το πωλητήριο τα Σαββατοκύριακα. Ας ανοίξει η πόρτα σε εικοσάρηδες νέους και νέες με χαμόγελο και φωτεινά πρόσωπα, που θα φορούν ένα μπλουζάκι που να γράφει ελληνικά και αγγλικά: «Είμαι περήφανος που είμαι εθελοντής». Δεν είναι λύση αλλά είναι μια διέξοδος που θα φέρει υγιές πνεύμα προσφοράς μέσα στο μουσείο, που σε οποιαδήποτε «κανονική» χώρα θα ήταν αυτονόητη πηγή πλούτου, υπερηφάνειας και αξιοπρέπειας» λέει για το μουσείο ο κ. Βατόπουλος, εκφράζοντας ταυτόχρονα την προσδοκία «να απεμπλακεί (το μουσείο) από τον ασφυκτικό κλοιό μιας ανίκανης Πολιτείας και να γίνει ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο με υποχρέωση και δυνατότητα εξεύρεσης ιδίων πόρων».

Το πρόβλημα όμως, δεν εντοπίζεται μόνο στο ίδιο το μουσείο αλλά και στο περιβάλλον του. Ο κ. Ρηγόπουλος γράφει: «…δεν είναι μόνο οι κλειστές αίθουσες, αλλά η κατεστημένη πια εξαθλίωση μιας τεράστιας ακτίνας που απλώνεται μέχρι την Ομόνοια και τη Βικτώρια, τις δύο βασικές προσβάσεις επισκεπτών από τους δύο ομώνυμους σταθμούς του μετρό. Η στάση των τρόλεϊ βρίσκεται στην «εκβολή» της οδού Τοσίτσα, του πιο επικίνδυνου σημείου στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πώς είναι δυνατόν να ανέχεσαι ως συντεταγμένο κράτος, ως τουριστική πολιτική, την εξαθλίωση τόσων ανθρώπων δίπλα στο συγκρότημα του εθνικού σου μουσείου και να πηγαίνεις στο επόμενο θέμα χωρίς να έχεις λύσει το όνειδος της Τοσίτσα; Και τι σύμπτωση! Η έδρα του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού βρίσκεται στην οδό Μπουμπουλίνας, στην απόληξη, δηλαδή, της οδού Τοσίτσα, ένα λεπτό με τα πόδια. Οι διευθυντές τόσο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου όσο και του Επιγραφικού (η είσοδός του είναι επί της Τοσίτσα) έχουν προβεί σε επανειλημμένα διαβήματα για την τραγική κατάσταση κυριολεκτικά έξω από την πόρτα τους. Δεν είναι ούτε ο κ. Γερουλάνος ούτε ο κ. Νικητιάδης οι άμεσοι υπεύθυνοι για την αποκατάσταση της τάξης, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να υποδείξουν τους υπαιτίους στους οποίους οφείλεται η μη επίλυση του προβλήματος.».

«Προσπάθεια ετών η απαξίωση του ΕΑΜ», διατείνεται η πεπειραμένη συντάκτρια της Καθημερινής Γιώτα Συκκά. «Κανείς δεν πίστεψε επί της ουσίας στη σωτηρία της ναυαρχίδας των ελληνικών μουσείων. Αντίθετα, σε κάθε προεκλογική περίοδο έβγαζαν στην επιφάνεια το θέμα της επέκτασής του, «επιτακτική ανάγκη» όπως έλεγαν, αφού όλοι γνωρίζουν την ντροπή των αποθηκών στις οποίες στοιβάζονται θησαυροί, των ασφυκτικών εργαστηρίων των εκθεσιακών χώρων. Ολοι και όλα στριμώχνονται. Το χάλι με την έλλειψη προσωπικού δεν είναι καινούργιο ούτε οι κλειστές αίθουσες, μην κάνουμε ότι δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει χρόνια τώρα. Κι αυτή ακριβώς είναι η κοροϊδία, διότι όλοι γνωρίζουν κι όλοι σιωπούν. Κατά καιρούς πετούν το πυροτέχνημα της ανάδειξης του πολιτιστικού τριγώνου: Ακροπόλ, Τοσίτσα (Πολυτεχνείο), Αρχαιολογικού Μουσείου. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, στην πρώτη θητεία του, το ξαναείπε μετά, ο Αντώνης Σαμαράς συνέχισε, ο Παύλος Γερουλάνος το είχε κι αυτός στον νου του. Κανείς δεν πήρε το ρίσκο.» συμπληρώνει.