Σε μια μεγάλη ακαδημαϊκή γιορτή για την Ελλάδα εξελίχθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης «Από τον Ηρακλή στον Μέγα Αλέξανδρο: Ο θρύλος της Μακεδονίας, ενός ελληνικού βασιλείου την εποχή της Δημοκρατίας» την περασμένη Τετάρτη στο Μουσείο Αshmolean της Οξφόρδης. Ο κόσμος, ένα καλοντυμένο πλήθος 300 και πλέον επίσημων προσκεκλημένων, είχε κατακλύσει την εντυπωσιακή σκάλα του ανακαινισμένου μουσείου που κατέληγε στο κατάμεστο ισόγειο και στους ομιλητές. Η μεγάλη προσέλευση την ημέρα των εγκαινίων μπορεί να μην είναι πάντα η πιο ασφαλής ένδειξη, αλλά στην Οξφόρδη η επιτυχία της έκθεσης θεωρείται σχεδόν προδιαγεγραμμένη. Αυτός είναι ο λόγος που οι άνθρωποι του μουσείου φρόντισαν να διαρκέσει για πέντε μήνες, έως το τέλος Αυγούστου.
Η έκθεση είναι μια μεγαλοπρεπής ελληνοβρετανική παραγωγή με πλήθος σημαντικών υποδηλώσεων. Αν μείνουμε σε ένα στενά αρχαιολογικό πλαίσιο, δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι αυτές τις ημέρες στην Οξφόρδη ξαναγράφεται η ιστορία της πρώιμης Ελλάδας. Διατρέχοντας την ιστορία των βασιλέων και των βασιλισσών που κυβέρνησαν τη Μακεδονία από τα μέσα του 7ου μέχρι και τον 4ο αιώνα π.Χ., κυρίως μέσα από εξαιρετικά δείγματα υψηλής τέχνης που ήρθαν στο φως τα τελευταία 20 χρόνια, είμαστε πια σε θέση να αναθεωρήσουμε πολλές από τις «βεβαιότητες» που συνοδεύουν την υστεροφημία των αρχαίων Μακεδόνων.
Η εικόνα μιας κλειστής κοινωνίας, που πάντα θα υπολείπεται από το «θαύμα» της Αθηναϊκής Δημοκρατίας κλονίζεται, αφήνοντας χώρο σε νέες αναγνώσεις. Η επιμελήτρια της έκθεσης, η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη (διευθύντρια της 17ης Εφορείας Προϊστορικών Αρχαιοτήτων και ο άνθρωπος που διαχειρίζεται και εμπλουτίζει την κληρονομιά του Μανόλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα), δεν θέλησε, προφανώς από μετριοφροσύνη, να προβεί σε ηχηρές ανακοινώσεις. Αλλά το έκανε για λογαριασμό της ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ, ιστορικός και καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στην Οξφόρδη, ειδικός στον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να δηλώσει ότι με αυτή την έκθεση «ξαναγράφεται η ιστορία της αρχαίας ελληνικής τέχνης σε σχέση με αυτά που ξέραμε μέχρι σήμερα». Ο ίδιος άνθρωπος χαρακτήρισε την έκθεση «τη μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη Βρετανία όσον αφορά στην αρχαία Ελλάδα». Ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ σε δηλώσεις του στην κρατική τηλεόραση υπογράμμισε και το πολιτικό μήνυμα της έκθεσης: «Αποδεικνύει», είπε, «ότι αυτοί που υποστηρίζουν ότι τα Σκόπια είναι η Μακεδονία είναι τουλάχιστον ανιστόρητοι. Είναι σαν να υποστηρίζει κάποιος ότι η Οξφόρδη είναι στη Λευκορωσία», κατέληξε με μια δόση χιούμορ.
Υπήρξαν Έλληνες στα εγκαίνια που θεώρησαν ότι η περίσταση επέβαλλε εκπροσώπηση της χώρας σε υψηλότερο επίπεδο. Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού δεν ήταν στην Οξφόρδη την Τετάρτη, την κορδέλα των εγκαινίων έκοψε ο πρέσβης της Ελλάδας στη Μεγάλη Βρετανία, Αριστείδης Σάδης.
Συνοπτικά η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 550 εκθέματα, τα οποία έχουν έρθει πρόσφατα στο φως από τις ανασκαφές στις Αιγές, την αρχαία πρωτεύουσα της Μακεδονίας, τα περισσότερα από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας, ενώ ορισμένα από αυτά δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό, όπως το ολόχρυσο στεφάνι από τον τάφο του πρόωρα χαμένου γιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Ηρακλή. Παράλληλα με την έκθεση, το Μουσείο Ashmolean διοργανώνει σειρά διαλέξεων και συζητήσεων, φεστιβάλ ελληνικών ταινιών, ενώ για τους επόμενους πέντε μήνες το μενού του εστιατορίου θα έχει καθαρά ελληνικό χρώμα. Αν δεν είναι αυτό η καλύτερη εξωτερική πολιτική που θα μπορούσαμε να ζητήσουμε, τι είναι;
Πηγή: Δημήτρης Ρηγόπουλος, Καθημερινή, 12/04/11
Ζ.Ξ.
