Στο πάτωμα μαζεύονταν ως και δέκα πόντοι χνούδι. Στον χώρο ακουγόταν ένα αδιάκοπο βουητό από τις μηχανές που δούλευαν ασταμάτητα για να «πιάσουν» το κατώτατο όριο παραγωγής, τα 465 κομμάτια ανά οκτάωρο. Και ανάμεσά τους εκατοντάδες εργάτριες να δουλεύουν για το μεροκάματο, με ένα μπουκάλι γάλα δώρο την ημέρα. Αν οι τοίχοι του παλαιού εργοστασίου της Σίσσερ-Πάλκο είχαν φωνή θα διηγούνταν αμέτρητες προσωπικές (οι περισσότερες πονεμένες) ιστορίες. Μόλις λίγα χρόνια μετά το σβήσιμο της τελευταίας μηχανής παραγωγής των γνωστών εσωρούχων, εκεί, στους χώρους που ράφτηκαν οι περισσότερες φανέλες του ελληνικού πληθυσμού, σήμερα θριαμβεύει η μόδα των loft και των πολυχώρων. Το τετραγωνικό, στο οποίο μόλις πριν από λίγα χρόνια έπεφτε σαν «μακαρόνι» το χνούδι όταν τίναζαν οι εργάτριες τα ρούχα τους, σήμερα αξίζει χρυσάφι. Η μετατροπή του παλαιού εργοστασίου της Πάλκο σε πολιτιστικό πολυχώρο, αλλά και σε πολυτελή συγκροτήματα loft, δηλαδή μονόχωρων κατοικιών, υπογραμμίζει τη ζήτηση που έχει η νέα αρχιτεκτονική φιλοσοφία στην οποία οδήγησε η αποβιομηχανοποίηση των μεγάλων αστικών κέντρων.
Εκεί, στα Κάτω Πετράλωνα, στην οδό Αλκμήνης- παράλληλη της Πειραιώς- στο νούμερο 5, σε μια πρώην βιομηχανική περιοχή που σήμερα ξεφυτρώνουν γκαλερί, θέατρα και ποικίλοι χώροι πολιτιστικής έκφρασης, αντί της ταμπέλας Schiesser Ρallas (εσώρουχα Ρalco) σήμερα δεσπόζει η επιγραφή Τhe Ηub Εvents. Με αυτό το όνομα που σημαίνει «Κόμβος», οι άνθρωποι οι οποίοι ανέλαβαν την ανακαίνιση του κτιρίου θέλησαν να υπογραμμίσουν το σχέδιό τους να γίνει σημείο συνάντησης, ένας δημόσιος- ιδιωτικός χώρος «που να παίζει με τα όρια», όπως λένε. Σύμφωνα με το πρότζεκτ του βραβευμένου πολυεθνικού γραφείο if-untitled-architects, το ισόγειο και ο πρώτος όροφος του κτιρίου της Πάλκο έγιναν πολιτιστικοί πολυχώροι, ενώ ο 2ος, 3ος και 4ος διαμορφώθηκαν σε κατοικίες loft.
Καταφύγια από τον πόλεμο
«Οι άνθρωποι της εταιρείας που αγόρασε το κτίριο μπήκαν μέσα στον χώρο το 2006» μας λέει ο Σπύρος Βουτσάκης, γενικός διευθυντής της Τhe Ηub Εvents. «Για τους νέους ιδιοκτήτες η εμπειρία ήταν αποκαλυπτική. Στα υπόγεια του χώρου βρήκαν καταφύγια που είχαν δημιουργηθεί με την κατασκευή του κτιρίου το 1938 για να υπάρξει προφύλαξη από τους βομβαρδισμούς. Ήταν τα μεγαλύτερα αντιβομβαρδιστικά καταφύγια της ευρύτερης περιοχής των Πετραλώνων». Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου, το συγκεκριμένο εργοστάσιο της Πάλκο, ένα από τα τρία της εταιρείας στην Πειραιώς, δημιουργήθηκε δύο χρόνια πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ως δείγμα της κλασικής γερμανικής αρχιτεκτονικής μπάουχαουζ και λειτούργησε για λίγα χρόνια ως βιομηχανικός χώρος πριν γίνει εργοστάσιο της Πάλκο. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου εφοδίασε με φανέλες, κάλτσες και πουλόβερ ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού στρατού, ενώ η συγχώνευση με τη Schiesser δεν είχε καλό τέλος. Επιστέγασμα, το λουκέτο του εργοστασίου της ελβετικής εταιρεία Schiesser την άνοιξη του 2003, που έστειλε στα σπίτια τους 500 εργαζόμενες, μετά την απόφαση της μητρικής εταιρείας να μετεγκατασταθεί στις βαλκανικές χώρες.
Οι νέοι ιδιοκτήτες της Πάλκο βρήκαν το εξωτερικό κέλυφος του κτιρίου σε μια αρκετά καλή κατάσταση. Αποτέλεσμα, να κάνουν μικρές εξωτερικές αλλαγές, αλλά να επιχειρήσουν μια πλήρη μετατροπή των εσωτερικών χώρων του παλαιού εργοστασίου. Το πρότζεκτ ανατέθηκε στο πολυεθνικό γραφείο if-untitledarchitects με έδρα την Αθήνα και το Λονδίνο και στην ομάδα των Μάρθας Γιαννακοπούλου, Αnnika Grafweg και Seki Ηirano που έχει στο ενεργητικό της συμμετοχές στη Liverpool Βiennale και στην 6η Βiennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων της Αθήνας. Σύμφωνα με την κυρία Γιαννακοπούλου, οι if-untitledarchitects θέλησαν, διατηρώντας κάποια από τα γοητευτικά στοιχεία του παρελθόντος, να μεταδώσουν στο κτίριο μια νέα άποψη, ώστε «να είναι ειλικρινής αυτή η συμβίωση». Παρέμεινε ως εκ τούτου έντονο το στοιχείο του τσιμέντου και δημιουργήθηκαν μεγάλα φυσικά ανοίγματα και μεγάλοι χώροι που επιτρέπουν την ελάχιστη διαμερισματοποίηση. «Αυτή ακριβώς είναι και η έννοια του loft που ξεκίνησε στο Μανχάταν τη δεκαετία του ΄50, όπου τεράστιοι βιομηχανικοί χώροι στέγασαν τη ζωή αλλά και τις δημιουργίες καλλιτεχνών» συμπληρώνει ο κ. Βουτσάκης. «Συνώνυμα του μποέμ και αντισυμβατικού τρόπου ζωής, στην Ελλάδα τα πρώτα loft εμφανίζονται στην περιοχή του Ψυρρή όπου πολλές βιοτεχνίες και εργοστάσια έκλεισαν μην αντέχοντας τον ανταγωνισμό, αφήνοντας πίσω τους τεράστιους χώρους». Σήμερα πολλές τέτοιες κατοικίες βρίσκονται και στο Γκάζι, ενώ οι σημερινές τάσεις του real estate είναι σαφείς: τα μοντέρνα loft έχουν εξελιχθεί σε δείγματα της νέας αστικής κουλτούρας.
ΜΙΚΡΟΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΒΑΡΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
Η συνύπαρξη τέτοιων κατοικιών και ενός χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων ωστόσο είναι κάτι που δεν συνηθίζεται. «Εξ ου και μεταξύ των υπερσύγχρονων εξοπλισμών που έχουν υιοθετηθεί έχει γίνει μελέτη ακουστικής που δεν επιτρέπει την αντανάκλαση του ήχου και ευνοεί τη μόνωσή του» καταλήγει ο γενικός διευθυντής του Τhe Ηub Εvents. Το όραμα των εμπνευστών του να δημιουργηθεί ένας καινούργιος χώρος εύκολα προσβάσιμος από το κέντρο της Αθήνας, που εκτός από τα lofts να περιλαμβάνει έναν ελκυστικό, σύγχρονο πολιτιστικό χώρο, εξυπηρετήθηκε με τη δημιουργία μιας αίθουσας 1.500 τ.μ.«σχεδιασμένη ώστε να είναι πλήρως ευμετάβλητη σύμφωνα με τις ανάγκες συνεδρίων, εκδηλώσεων, παρουσιάσεων ή άλλων εκθέσεων».Με χαρακτηριστικό το εντυπωσιακό βιομηχανικό δάπεδο και τη φωτεινότητά του, ο χώρος διαθέτει, σύμφωνα με τα λεγόμενα του γενικού διευθυντή της Τhe Ηub Εvents,την κατάλληλη υποδομή για να φιλοξενήσει από βαριές κατασκευές ως παρουσιάσεις μικροαντικειμένων, ενώ στόχος των υπευθύνων γι΄ αυτό το κομμάτι του Τhe Ηub είναι να γίνει τόπος παρουσίασης μικρότερης ή μεγαλύτερης κλίμακας ανεξάρτητων δημιουργιών και πρότζεκτ. Προς το παρόν, οι άνθρωποι του χώρου δεν είναι σε θέση να ανακοινώσουν κάποια μελλοντική εκδήλωση, καθ΄ ότι παρουσιάζεται ακόμα η πρώτη ομαδική έκθεση γλυπτικής σε επιμέλεια Μάρθας Γιαννακοπούλου και Φιόνας Μπάουντι.
Ο λόγος για την ομαδική έκθεση γλυπτικής που εγκαινιάστηκε την 1η Οκτωβρίου με τίτλο «Volume Οne- Αντικείμενα, γεγονότα και συναντήσεις» με τη συμμετοχή 14 καλλιτεχνών,οι περισσότεροι εκ των οποίων εκθέτουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια απόπειρα εξερεύνησης του όγκου και της κλίμακας σε σχέση με τον χώρο. Έργα μινιμαλιστικά που αλληλεπιδρούν με το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σκηνικό το οποίο τα φιλοξενεί, διαθέτουν θεατρικότητα και προσκαλούν τον θεατή να επανεξετάσει τη δική του θέση στον κόσμο.
Πηγή: Το Βήμα, Κ. Λυμπεροπούλου, 24/10/10
