Το Μουσείο Ισλαµικής Τέχνης, που συµπλήρωσε έξι χρόνια ζωής στο κέντρο της Αθήνας, κρύβει θησαυρούς, αφού καλύπτει 13 αιώνες ισλαµικού πολιτισµού. Ωστόσο παραµένει σχετικά άγνωστο τόσο στους Έλληνες, που συχνά το βλέπουν καχύποπτα, όσο και στους µουσουλµάνους µετανάστες.
Τον Ιούλιο του 2004 άνοιξε τις πόρτες του ένα µουσείο διαφορετικό -παράρτηµα του Μουσείου Μπενάκη-, που φιλοξενεί δεκατρείς αιώνες καλλιτεχνικής δηµιουργίας του ισλαµικού κόσµου. Είναι ένα από τα ελάχιστα αυτόνοµα δυτικά µουσεία αφιερωµένα στην τέχνη του Ισλάµ και πρόσφατα βραβεύτηκε από το ελληνικό τµήµα του Διεθνούς Συµβουλίου Μουσείων ΙCΟΜ. Ωστόσο οι 10.000 άνθρωποι που το επισκέπτονται ετησίως θεωρούνται λίγοι. Η µεγάλη πλειοψηφία των Αθηναίων φαίνεται να το αγνοεί. Οι µουσουλµάνοι µετανάστες σπανίως περνούν την πόρτα του. Αλλά και από τους Έλληνες που το επισκέπτονται πολλοί προέρχονται από οικογένειες µε ρίζες στην Αίγυπτο ή έχουν ζήσει παλιά στη Σαουδική Αραβία και τη Λιβύη.
«Οι µουσουλµάνοι µετανάστες πρώτης γενιάς ζουν µέσα στις κακουχίες, στα καταγώγια του Μεταξουργείου. Δεν έχουν λύσει το πρόβληµα της επιβίωσης για ν΄ ασχοληθούν και µε τον πολιτισµό», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η επιµελήτρια του Μουσείου Ισλαµικής Τέχνης Άννα Μπαλλιάν. Και συνεχίζει: «Έτυχε, πάντως, να ξεναγήσω στο Μουσείο δύο οργανωµένα γκρουπ µουσουλµάνων που διαµένουν στην Ελλάδα 20 χρόνια τώρα, είναι µορφωµένοι και µιλούν άπταιστα τη γλώσσα µας. Και κάποιοι µουσουλµάνοι φέρνουν µαζί τους έλληνες φίλους τους για να τους δείξουν περήφανοι τον πολιτισµό τους».

Δεν λείπουν πάντως και τα εµπόδια. «Έχουµε κάνει επαφές µε το Αραβικό Επιµελητήριο, µε πρεσβείες και δηµοσιογράφους αραβικών ΜΜΕ. Κάποιοι συνεργάστηκαν αλλά δεν υπήρξε η ανταπόκριση που περιµέναµε», επισηµαίνει ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβοριάς. «Σχεδιάζαµε µια έκθεση για την παλαιστινιακή ενδυµασία. Ζητήσαµε χορηγίες από τον αραβικό κόσµο αλλά δεν καταφέραµε τίποτα», συµπληρώνει η Άννα Μπαλλιάν.
Όµως και οι έλληνες επισκέπτες δεν είναι πάντα θετικοί. «Κάποιοι έρχονται για να κατακρίνουν και όχι για να γνωρίσουν την ισλαµική τέχνη» παρατηρεί η κ. Μπαλλιάν. «Άλλοι είναι επιφυλακτικοί ακριβώς επειδή συνδέουν το Ισλάµ µε τους Τούρκους» εξηγεί η Μίνα Μωραΐτου, επιµελήτρια κι εκείνη του Μουσείου.

Ένας από τους στόχους του Μουσείου, εξηγεί η Άννα Μπαλλιάν, είναι να αναδείξει το διαφορετικό πρόσωπο του ισλαµικού κόσµου, που για τον µέσο Έλληνα είναι άγνωστο ή παραµορφωµένο από τα ΜΜΕ. «Η Εγγύς Ανατολή είναι κοντά µας», λέει. «Ανάµεσα στη βυζαντινή και την ισλαµική τέχνη διακρίνουµε πολλές οµοιότητες. Αυτό θα είναι και το θέµα έκθεσης που φιλοδοξεί να οργανώσει το Μουσείο το 2012 σε συνεργασία µε το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης».

Στο Μουσείο -και στην ταράτσα του που βλέπει Ακρόπολη- πραγµατοποιούνται και µουσικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, παραστάσεις και αφηγήσεις παραµυθιών. Αυτή την περίοδο (έως 19 Σεπτεµβρίου) φιλοξενείται η έκθεση «Ταξίδι στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη. Υδατογραφίες της Αnna Βoghiguian». Το φθινόπωρο θα παρουσιαστεί έκθεση φωτογραφίας του Ιάσονα Αθανασιάδη, ενώ το 2011 θα φιλοξενηθεί η δουλειά των νεαρών αρχαιολόγων Αλέξανδρου Τσάκου και Ηenriette Ηafsaas στο Σουδάν.

Έρωτας και Ταζ Μαχάλ
Οι συλλογές του Μουσείου Ισλαµικής Τέχνης φιλοξενούνταν από το 1931 στο Μουσείο Μπενάκη, πρoτού µεταφερθούν σε αυτόνοµο χώρο. Συγκεντρώθηκαν από τον Αντώνη Μπενάκη στην Αίγυπτο κατά τον 20ό αιώνα. Εργα κεραµικής από το Ιράκ, δείγµατα µεταλλοτεχνίας από την Αίγυπτο, µεταξωτά υφάσµατα από την Αίγυπτο και την Υεµένη, λίθινα έργα από τη Συρία (8ος- 12ος αιώνας) είναι µερικά από τα εκθέµατα του Μουσείου Ισλαµικής Τέχνης. Ανάµεσά τους και ένα µικρό δείγµα της αγάπης και της αφοσίωσης του ινδού αυτοκράτορα Σαχτζαχάν στην πρόωρα χαµένη σύζυγό του, προς τιµήν της οποίας ανήγειρε το µαυσωλείο του Ταζ Μαχάλ: ένα ελεφαντοστέινο εικονίδιο µε το πορτρέτο της Μουµτάζ Μαχάλ και του ιδίου.
Δύο σηµαντικά εκθέµατα του µουσείου είναι το φύλλο µιας δίφυλλης ξυλόγλυπτης πόρτας από την Αίγυπτο, του 9ου αιώνα -το άλλο µισό βρίσκεται στο Λούβρο- και ένα σφαιρικό κεραµικό εξάρτηµα του 16ου αιώνα, τµήµα µιας καντήλας που φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο και κάποτε κρεµόταν από τον Τρούλο του Βράχου στην Ιερουσαλήµ. Αξιόλογη επίσης είναι και η συλλογή κοσµηµάτων από τη Λιβύη, δωρεά της ελληνοαµερικανίδας Ελένης Γκλαβάνη-Μίλερ.

Πηγή: Τα Νέα, Δ. Κοντοδήμα, 19/8/10