Συνδεδεμένη με το πέρασμα από τη ζωή στο θάνατο, η πηγή της Στυγός αποτελεί τον τόπο όπου η Θέτις κατέστησε αθάνατο τον Αχιλλέα αλλά και την πύλη στον Κάτω Κόσμο, όπου οι ίδιοι οι θεοί έδιναν όρκους με κίνδυνο να δεινοπαθήσουν αν έπιναν το νερό της. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, αν οι ίδιοι οι θεοί έπιναν νερό από τη Στύγα οδηγούνταν σε ακινησία για ένα χρόνο. Πιο προσγειωμένος ο περιηγητής Παυσανίας παραδίδει ότι τα νερά προκαλούσαν διάβρωση σε γυαλί, κεραμική και μπρούτζο.
Τα παραπάνω, παραδόσεις μέχρι σήμερα, έχουν και επιστημονική βάση. Σύμφωνα με διεπιστημονική μελέτη διεθνούς ομάδας ερευνητών, τα νερά της Στυγός, του σημερινού Μαυρονερίου στο Χελμό, περιέχουν καλιχεαµυκίνη, έναν δευτερεύοντα μεταβολίτη του βακτηρίου Micromonospora echinospora. Στα πλαίσια της μελέτης, που πρόκειται να παρουσιαστεί στο 12ο Τοξικολογικό Συνέδριο στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, έχει γίνει σύγκριση της συμπτωματολογίας που περιγράφεται στις ιστορικές πηγές σχετικά με τα νερά της Στυγός με σύγχρονες αναφορές για την δράση διαφόρων τοξικών ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Σύμφωνα με την τοξικολόγο Antoinette Hayes, μέλος της ομάδας, η καλιχεαµυκίνη, όπως και αντίστοιχα βακτήρια, καταστρέφει τα κύτταρα προκαλώντας υψηλό πυρετό, ρίγη και πόνο στα νεύρα και τους μύες, και συντελεί σε παράλυση, αποτέλεσμα που συνδέεται με τη δράση του νερού της Στυγός.
Τα παραπάνω συμπτώματα όμως συνδέονται και με άλλο ένα μεγάλο μυστήριο της ιστορίας: τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και – παραδόξως – δηλητήριο από τα νερά της Στυγός έχει επίσης συνδεθεί με τον μεγάλο στρατηλάτη, στα πλαίσια θεωριών που τον θέλουν θύμα δηλητηρίασης.
«Δεν υποστηρίζουμε ότι αυτό είναι το δηλητήριο που σκότωσε τον Αλέξανδρο, ούτε επιχειρηματολογούμε υπέρ ή κατά μιας συνωμωσίας με δηλητηρίαση», λέει η A. Mayor, μελετήτρια Κλασικών Σπουδών και Ιστορίας της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ. «Oρισμένα όμως από τα συμπτώματά του και η πορεία της ασθένειάς του φαίνεται να συμφωνούν με τους αρχαίους ελληνικούς μύθους που σχετίζονται με τη Στύγα. Έχασε μέχρι και τη φωνή του, όπως οι θεοί που έπεφταν σε μια κατάσταση όμοια με κώμα όταν έπιναν από τον ποταμό» .
Τί είναι όμως μύθος και τί αλήθεια από τα σχετικά με τη Στύγα, μόνο μια μελλοντική έρευνα θα μπορέσει να απαντήσει. Μέχρι τότε, θεωρητικοί και θετικοί μελετητές θα συνεχίσουν την αναζήτηση, ο καθένας από τη δική του θέση.
Πηγή: Discovery News, 16/07/10
Ζ.Ξ.
