Trinquier, J. – Vendries, Chr. (dir.), Chasses Antiques. Pratiques et représentations dans le monde gréco-romain (IIIe siècle av. – IVe siècle après J.-C.), Actes du colloque international de Rennes, Université de Rennes II, 20-21 septembre 2007, Archéologie et Culture, Presses Universitaires de Rennes, Rennes 2009, 276 σελ.
ISBN 978-2-7535-0835-4
Πρόσφατα εκδόθηκαν τα πρακτικά του διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Rennes της Γαλλίας τον Σεπτέμβριο του 2007 υπό την διεύθυνση των Jean Trinquier και Christophe Vendries με θέμα το κυνήγι στην αρχαιότητα. Πρόκειται για το πρώτο συνέδριο που έχει γίνει μέχρι στιγμής για το θέμα αυτό. Συγκεκριμένα, ο τίτλος του συνεδρίου είναι «Αρχαία κυνήγια. Πρακτικές και αναπαραστάσεις στον ελληνορωμαϊκό κόσμο (3ος αι. π.Χ. – 4ος αι. μ.Χ.)». Η γλώσσα της έκδοσης είναι η γαλλική.
Την έκδοση προλογίζει ο Christian de Longevialle, πρόεδρος της Fondation de la Maison de la Chasse et de la Nature, ενώ οι Jean Trinquier και Christophe Vendries καταθέτουν κάποιες παρατηρήσεις σχετικά με το κυνήγι στον αρχαίο κόσμο. Όπως επισημαίνουν οι δυο μελετητές, το κυνήγι και η θέση του στον ρωμαϊκό κόσμο είχαν μέχρι πρόσφατα μελετηθεί πολύ λιγότερο σε σχέση με το κυνήγι του ελληνικού και του ετρουσκικού κόσμου. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η έκδοση αυτή, καθώς έμφαση δίνεται κυρίως στον ρωμαϊκό κόσμο. Αντικείμενο εξέτασης αποτελεί το πραγματικό κυνήγι ζώων και όχι οι αναπαραστάσεις κυνηγίων (venationes) στη ρωμαϊκή αρένα.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις θεματικές ενότητες. Η πρώτη ενότητα αφορά στο θέμα της σχέσης κυνηγίου και εξουσίας. Πιο αναλυτικά, εξετάζονται τα θέματα της ενασχόλησης του αυτοκράτορα με το κυνήγι από τον Patrick Le Roux και της ενασχόλησης της ρωμαϊκής αριστοκρατίας με το κυνήγι από τον Christophe Badel, οι οποίοι στην ουσία αναθεωρούν τις απόψεις του J. Aymard όπως τις κατέθεσε στο έργο του Les chasses romaines des origines à la fin du siècle des Antonins (1951). Ο François Baratte μελετά τη σχέση των ευγενών με το κυνήγι μέσα από την εικονογραφία των σαρκοφάγων και ο Roger Hanoune μέσα από τις παραστάσεις κυνηγίου των μωσαϊκών δαπέδων της Bulla Regia (Τυνησία).
Η δεύτερη θεματική ενότητα τιτλοφορείται «από το ζώο στο θήραμα». Ο Christophe Chandezon εξετάζει την διατροφική, οικονομική και κοινωνική σημασία του θηράματος μέσα από τη μελέτη των ελληνικών κειμένων της αυτοκρατορικής περιόδου και τα συμπεράσματα της αρχαιοζωολογίας. Ο Jean Trinquier παρουσιάζει τον ρόλο των δούλων των ειδικευμένων στο κυνήγι με τη βοήθεια επιγραφικών και νομικών πηγών. Με το θέμα του κυνηγίου των πτηνών ασχολείται ο Christophe Vendries, ενώ ο Sébastien Lepetz παρουσιάζει μια αρχαιοζωολογική μελέτη για το κυνήγι κατά την ρωμαϊκή περίοδο στη Βόρεια Γαλατία.
Η τρίτη ενότητα μελετά τη θέση του κυνηγίου στον πολιτισμό μέσα από τα κείμενα και τις εικόνες. Ο Sébastien Barbara επιχειρεί μια διάκριση και συσχέτιση των ποιμενικών και κυνηγετικών σκύλων με αφορμή το επύλλιον του Διομήδη (Epyllium Diomedis, IV.8-19). Η Evelyne Prioux γράφει για το μοτίβο του κυνηγίου στα επιγράμματα της Ελληνικής Ανθολογίας (κυρίως του βιβλίου VI) και τις επιδράσεις τους στη λογοτεχνία και τη ζωγραφική, ενώ η Mathilde Simon γράφει για τα σχετικά με το κυνήγι αποσπάσματα του Βιργιλίου και τον σχολιασμό του Servius. H εργασία της Sylvia Estienne είναι αφιερωμένη στην ανίχνευση των θρησκευτικών εκφράσεων και των θυσιών προς τιμήν των θεών του κυνηγίου και κυρίως της Άρτεμιδος (Diana). Με την εικονογραφία των Πυγμαίων ασχολήθηκε η Véronique Dasen στο άρθρο της «Από τον ένα κόσμο στον άλλο, το κυνήγι των Πυγμαίων στην αυτοκρατορική εικονογραφία».
Τον επίλογο υπογράφει ο Baudoin Van den Abeele, ειδικός επί του θέματος του κυνηγίου στον μεσαιωνικό κόσμο. Τέλος, παρατίθεται παράρτημα στο οποίο δίνεται η ανέκδοτη γαλλική μετάφραση της παράφρασης της Ιξευτικής του Διονυσίου, από τους Bruno Sudan, Pierre Schuwey και Christian Pernet. Περιλαμβάνονται επίσης ένας βιβλιογραφικός οδηγός με θεματική κατάταξη, δυο πίνακες με τους τόπους και τα ονόματα των ζώων που αναφέρονται στα άρθρα και τέλος οι περιλήψεις των άρθρων στα γαλλικά και στα αγγλικά. Οι παραπομπές βρίσκονται στο τέλος κάθε άρθρου. Οι φωτογραφίες είναι ασπρόμαυρες και παρατίθενται μέσα στο κείμενο. Οκτώ πίνακες με έγχρωμες φωτογραφίες βρίσκονται στη μέση του βιβλίου.
Η έκδοση αυτή αποτελεί μια κατατοπιστική περιήγηση στο θέμα του κυνηγίου του ελληνιστικού αλλά κυρίως ρωμαϊκού κόσμου μέσα από ιστορικές, αρχαιολογικές και φιλολογικές μαρτυρίες, ενώ περιλαμβάνει τα πιο πρόσφατα συμπεράσματα και αναθεωρήσεις της έρευνας.
Φωτεινή Κοκκίνη
fkokkini@hotmail.com