Oι καύσωνες του φετινού καλοκαιριού στην Αλβιώνα απέδειξαν περίτρανα ότι το μόνο πιο αποπνικτικό μέρος μετά το μετρό του Λονδίνου ήταν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Η παντελής απουσία κλιματισμού, η σχεδόν 85% υγρασία και οι 34 βαθμοί Κελσίου μετέτρεπαν αυτό το υπερπλήρες «πτωμάτων της επιστήμης» μουσείο σε… φέρετρο μούμιας. Κι όμως. Μόλις 50 μέτρα μακριά από τους αδαείς τουρίστες βρισκόταν η λύτρωση: ένα υπερσύγχρονο κτίριο από γυαλί και μπετόν, όπου η θερμοκρασία αισθανόσουν ότι μόλις ξεπερνούσε εκείνη της «συντήρησης τροφίμων» στο ψυγείο μας. Οι δημοσιογράφοι που βρεθήκαμε εκεί στις αρχές Ιουλίου – στο πλαίσιο του συνεδρίου επιστημονικής δημοσιογραφίας- γνωρίσαμε το μυστικό. Όμως, μας δέσμευσαν να μην το αποκαλύψουμε – ως τώρα.
Στις 14 Σεπτεμβρίου 2009 ο νεαρός πρίγκιπας Γουίλιαμ της Ουαλλίας θα καταφθάσει στο Σάουθ Κένσινγκτον, τη γειτονιά του Λονδίνου όπου βρίσκεται από το 1881 το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της πόλης. Εκεί θα εγκαινιάσει την ολοκληρωμένη πλέον νέα πτέρυγα του μουσείου, το «Κέντρο του Δαρβίνου» (Darwin Centre). Από την επόμενη ημέρα το κοινό θα μπορεί και αυτό να θαυμάσει το νέο απόκτημα της βρετανικής πρωτεύουσας, και μάλιστα δωρεάν. Αλλά τι το ιδιαίτερο έχει αυτή η πτέρυγα; Τι τη διαφοροποιεί από τα όσα έβλεπαν ως τώρα οι Λονδρέζοι και είχαν αναδείξει το εν λόγω μουσείο σε ένα από τα «Επτά θαύματα» της πόλης τους;

Ένα σπίτι για την Εξέλιξη

Από την αρχή του νέου αιώνα οι Βρετανοί βάλθηκαν να δημιουργήσουν έναν χώρο άξιο να φιλοξενήσει την «ιστορία της εξέλιξης των ειδών», όπως μας την πρωτόμαθε ο συμπατριώτης τους Κάρολος Δαρβίνος. Το πρώτο βήμα έγινε με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης μιας νέας πτέρυγας, που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2002 και φιλοξενεί ήδη 22 εκατομμύρια δείγματα ζώων, βουτηγμένα σε οινόπνευμα. Για τη δεύτερη όμως φάση, εκείνη ενός κτιρίου κατάλληλου για τα πάμπολλα δείγματα εντόμων και φυτών, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ήταν πολύ πιο δύσκολα.«Θέλουμε ένα κτίριο που θα παρέχει ένα υψηλά προστατευμένο και ελεγχόμενο εσωτερικό περιβάλλον»έγραφαν στις προδιαγραφές οι υπεύθυνοι του μουσείου, στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκηρύχτηκε, «ένα κτίριο που θα είναι εκφραστικό προς τα έξω και θα καθιστά αντιληπτό το περιεχόμενο της συλλογής του».
Διαγωνίστηκαν 59 αρχιτεκτονικά γραφεία και επιλέχθηκε- το 2001-η λύση που πρότεινε το σκανδιναβικό γραφείο «CF Μuller Αrchitects»: ένα μπετονένιο κουκούλι μεταξοσκώληκα, κλεισμένο σε γυαλί. Εξηγώντας τη σύλληψή τους, η επικεφαλής αρχιτέκτων Αnna Μaria Ιndrio είπε:«Η μακροκλίμακα του χώρου και το μέγεθος του κουκουλιού εκφράζουν την τεράστια σημασία των συλλογών του.Το νέο κτίριο θα αλλάξει πλήρως τη σχέση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας με τον χώρο του, μετατρέποντάς το από ένα εσωστρεφές κτίσμα σε ένα εξωστρεφές».

Διάφανο εργαστήρι της ζωής

Η κατασκευή τού Darwin Centre ξεκίνησε τελικά το 2006. Χρειάστηκε τη συνεχή εργασία 280 ανθρώπων, επί 25 μήνες, και κόστισε 78 εκατ. στερλίνες. Πρώτα φτιάχτηκε ένας ατσάλινος σκελετός, έπειτα επενδύθηκε με υφαντό πλέγμα και, στη συνέχεια, ψεκάστηκε με τσιμέντο, που έφτιαξε ένα κέλυφος πάχους 30 εκατοστών. Όταν στο τέλος βάφτηκε και με πλαστικό χρώμα ελεφαντοστού, ήταν ένα κουκούλι συνολικής επιφανείας 3.500 τετραγωνικών μέτρων- η μεγαλύτερη καμπυλοειδής μπετονένια κατασκευή στην Ευρώπη. Έχει μήκος 60 μέτρα, πλάτος 12 μ., ύψος 28 μ. και παρέχει 16.000 αξιοποιήσιμα τετραγωνικά μέτρα στους οκτώ ορόφους του. Μέσα εκεί, σε σταθερή θερμοκρασία 17ο C και σχετική υγρασία 45%, βρίσκονται ήδη 17 εκατ. δείγματα εντόμων και 3 εκατ. δείγματα φυτών. Τα φιλοξενούν 3,3 χιλιόμετρα ειδικά κατασκευασμένων φοριαμών αρχειοθέτησης.
Αρχιτεκτονικά, το αποτέλεσμα δείχνει να ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες και, μάλιστα, η εργασία προτάθηκε ήδη ως υποψήφια για το μεγαλύτερο διεθνές αρχιτεκτονικό βραβείο, το «Μies van der Rohe award 2009». Πέραν του σχήματος, το στοιχείο που ενθουσιάζει τους υπευθύνους του μουσείου είναι η εναρμόνιση της μορφής με την πρωτοποριακή λειτουργικότητα που επιζητούσαν: οι 2.500 επισκέπτες που θα εισέρχονται στο κουκούλι καθημερινά θα μπορούν να βλέπουν τα εκθέματα μαζί με τους εν εργασία ευρισκόμενους 220 επιστήμονές του- ερευνητές και συντηρητές. «Είχαμε πάντα ένα πλήθος επιστημόνων να εργάζεται με τα δείγματά μας»μας είπε η υπεύθυνη ενώ μας ξεναγούσε,«αλλά κανείς δεν το γνώριζε, καθώς δούλευαν μακριά από το κοινό. Τώρα όλοι θα βλέπουν τους ερευνητές μας και η νέα γενιά θα μπορέσει να κατανοήσει και να αγαπήσει ακόμη περισσότερο τη φύση». Για την περίπτωση που βρεθείτε στη γειτονιά του Σάουθ Κένσινγκτον – μετά την επίσκεψη του πρίγκιπα Γουίλιαμ- το τηλέφωνο για κλείσιμο θέσης στο Κουκούλι του Δαρβίνου είναι 020 7942 5725 και η αντίστοιχη ιστοσελίδα www.nhm.ac.uk.

Πηγή: Το Βήμα, Τ. Καφαντάρη, 6/9/09