Για δεκαετίες επικρατούσε η άποψη ότι η βασική κοινωνική μονάδα στην αρχαία Αίγυπτο ήταν η πυρηνική οικογένεια, με τις γυναίκες να έχουν ελευθερίες άγνωστες σε άλλα μέρη του αρχαίου κόσμου. Όμως, η Στέφι βαν Γκόμπελ (Πανεπιστήμιο Λέιντεν) φέρνει στο φως μια πιο σύνθετη και πατριαρχική πραγματικότητα με κυρίαρχο στην οικογένεια τον πρωτότοκο γιο.

Κατά την 1η χιλιετία π.Χ. απαντούν στην Αίγυπτο γαμήλια συμβόλαια, έγγραφα που όριζαν την προίκα και τους όρους διαζυγίου. Στην έρευνά της, αντικείμενο της διδακτορικής της διατριβής, η Βαν Γκόμπελ περιέλαβε τέτοια συμβόλαια, τα οποία ανέλυσε συνδυάζοντας μεθόδους της αιγυπτολογίας και της παγκόσμιας ιστορικής δημογραφίας. Έτσι, πληροφορίες που αντλούνται από τη μετάφραση και την ερμηνεία των γαμήλιων συμβολαίων συνδυάστηκαν με τους τύπους οικογενειών που τεκμηριώνονται από τη δημογραφική έρευνα. Ενώ τεκμηρίωσε ότι οι Αιγύπτιες μπορούσαν πράγματι να έχουν δική τους περιουσία και να κληρονομούν (σε αντίθεση με τις γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας την ίδια περίοδο), συμπέρανε ότι η αυτονομία στη διαχείριση της ελευθερίας αυτής δεν ήταν ακριβώς δεδομένη. Κι αυτό γιατί δεν ήταν εκείνες που έλεγχαν την οικογένεια.

Συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι η αιγυπτιακή οικογένεια βασιζόταν σε ένα σύστημα «πατριών» (clans) όπου ένας από τους απογόνους, συνήθως ο πρωτότοκος γιος, παρέμενε στο πατρικό μαζί με τη σύντροφό του, ως αρχηγός μέχρι και τριών γενεών που συνυπήρχαν κάτω από την ίδια στέγη. Το σύστημα αυτό έδινε τεράστια δύναμη στους πρωτότοκους γιους και φυσικά στους πατεράδες, οι οποίοι διατηρούσαν τον έλεγχο όχι μόνο της περιουσίας αλλά και των γάμων των παιδιών τους.

Όπως εξηγεί η Βαν Γκόμπελ στην Μ. Τimmers για τον ιστότοπο του Πανεπιστημίου της: «Όλη η εξουσία βρισκόταν στα χέρια μιας ομάδας ηλικιωμένων ανδρών, οι οποίοι για μεγάλο χρονικό διάστημα διατηρούσαν τον έλεγχο όχι μόνο επάνω στις κόρες τους, αλλά και στους γιους τους. Για παράδειγμα, αυτοί αποφάσιζαν ποιοι ήταν οι επιτρεπτοί σύζυγοι για τα παιδιά τους και κρατούσαν την κυριότητα της περιουσίας, ακόμη και μετά τον γάμο. Εξάλλου, επρόκειτο για οικογενειακή περιουσία».

Ταυτόχρονα, σε κάποιες περιπτώσεις, εάν δεν υπήρχε γιος να διαδεχτεί τον πατέρα, επιλεγόταν κόρη για να συνεχίσει την οικογενειακή γραμμή, η οποία προτιμούνταν από έναν ανιψιό. Φαίνεται λοιπόν ότι η μάχη για την αρχηγία της οικογένειας αφορούσε πρωτίστως τη σειρά γέννησης και τη συγγενική εγγύτητα με τον πατέρα-αρχηγό, και σε δεύτερο επίπεδο το φύλο: δεν ήταν «γιοι εναντίον θυγατέρων» αλλά «πρωτότοκος εναντίον όλων». Υπήρχε έτσι μια πιθανότητα εξέλιξης για τις γυναίκες η οποία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη σε άλλες κοινωνίες της ίδιας εποχής.

Η θεωρία της Βαν Γκόμπελ αναλύθηκε στη διατριβή με τίτλο «Marriage Traditions and the Stem Family in Ancient Egypt» η οποία υποστηρίχθηκε επιτυχώς πριν από σχεδόν μία εβδομάδα.