Εκατόμπεδος, ναός της θεάς Αθηνάς. Από το Εκατόμπεδο δεν βλέπουμε ούτε λιθαράκι σήμερα στην Ακρόπολη. Ήταν ένα λαμπρό οικοδόμημα στη θέση του Παρθενώνα. Είχε μήκος 100 ποδών (εξ ου και εκατόμπεδο) και σ’ αυτό λατρευόταν η Παρθένος Αθηνά με την πολεμική υπόστασή της, της Παλλάδος.
Το αέτωμα της λέαινας, από το ανατολικό πιθανώς αέτωμα του ναού, έχει μήκος 3,22μ και ύψος 1,60μ., είναι από πωρόλιθο και χρονολογείται γύρω στα 570 π.Χ.
Βρέθηκε θρυμματισμένο στις ανασκαφές του 1888 ανατολικά και νοτιοανατολικά του Παρθενώνα. Ανασυγκροτήθηκε από τους καθηγητές Χέμπερνταϊ και Βάτζινγκερ.
Εικονίζει λέαινα που κατασπαράζει μοσχαράκι, το οποίο συνθλίβει με το βάρος της.
Η λέαινα εικονίζεται με θηλυκά (μαστοί) και αρσενικά (χαίτη) χαρακτηριστικά. Η διαφορετική χρονολόγηση της Γιγαντομαχίας δυσκολεύει την απόδοση του σ’ έναν καλλιτέχνη. Δύο από τους γλύπτες της αρχαϊκής εποχής είναι υποψήφιοι. Ο Ένδοιος και ο Αντήνωρ, και οι δύο δούλεψαν στην Ακρόπολη όπως μαρτυρούν επιγραφές και πηγές και από τους δύο έχουν σωθεί έργα και έχει γίνει προσπάθεια να κατανοηθούν τεχνοτροπικά.
Πηγή : Ισμήνη Τριάντη, «Το Μουσείο Ακροπόλεως», Όμιλος Λάτση , Αθήνα 1998
