Στις φιλόξενες ιστοσελίδες της «Α» έχουμε δημοσιεύσει ολόκληρη σειρά πειστηρίων για την περιπέτεια του σπιτιού του Μακρυγιάννη στο Άργος, εξαιτίας του διακλαδωμένου στο Υπουργείο Πολιτισμού πελατειακού συστήματος. Είχαμε φτάσει στο σημείο όπου τρεις καθηγητές του Ε.Μ.Π. (οι κ. Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη, Μ. Μπίρης και Γ. Σαρηγιάννης) κατέθεσαν εμπεριστατωμένο υπόμνημα στο ΥΠ.ΠΟ., τον Μάιο του 2012.

Η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου (Τμ. Αρχ. Χώρων, Μνημείων και Αρχαιογνωστικής Έρευνας), διά της κ. Μ. Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη πάλι, έδωσε «απάντηση» στο υπόμνημα, μετά πέντε μήνες (την 11-10-12), όπου είναι αποκαλυπτικό το γεγονός ότι πλήρης σιωπή τηρείται ως προς τους ισχυρισμούς προηγουμένου εγγράφου της (της 12-4-11), για «προσαρμογή του σχεδίου του 1831 προς το Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα», ως προς το οποίο το υπόμνημα των τριών καθηγητών ήταν κυριολεκτικά καταλυτικό. Και στη νέα απάντηση του ΥΠ.ΠΟ. γίνεται παραπομπή σε αλλότρια, αποφεύγεται  συγκεκριμένη απάντηση σε συγκεκριμένες ερωτήσεις και αποκαλύπτεται ότι «επιστημονικές» μετρήσεις έγιναν με απλή μετροταινία, ενώ αποσιωπάται το ότι… δεν μετρήθηκε βασικό στοιχείο του σπιτιού, δηλαδή το προβεβλημένο χαγιάτι. Κι έτσι τα «μέτρα» έβγαιναν άλλα αντ’ άλλων. Από το νέο έγγραφο του υπουργείου που δημοσιεύουμε είναι προφανές ότι το ζήτημα το παραπέμπουν στις καλένδες τους, αφού στην ουσία δεν μπορούν να αντικρούσουν τίποτε. Ενώ ως προς την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν.

Σε απάντηση του εγγράφου αυτού στάλθηκε νέο έγγραφο από τους τρεις καθηγητές, με παραλήπτες τόσο την κ. Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη όσο και την Γεν. Γραμματέα κ. Λίνα Μενδώνη. Έχει ημερομηνία 12-3-13 και πρωτοκολλήθηκε την 1-4-13.

Δημοσιεύουμε στη συνέχεια και τα δύο έγγραφα.

Συμπέρασμα: ακόμα και στις δεινές συνθήκες όπου βρίσκεται η χώρα, το πελατειακό σύστημα εξακολουθεί να λειτουργεί αλώβητο…

Βασίλης Κ. Δωροβίνης, 17-4-2013

Η επιστολή της κ. Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη

Αθήνα 11-10-2012

Θέμα: «Σχετικά με την οικία Γκριτζάνη στο Άργος»

«Σε απάντηση της ανωτέρω σχετικής (2) αίτησής σας και μετά από το ανωτέρω (3) σχετικό έγγραφο της 25ης ΕΒΑ, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

»Όπως έχει αναφερθεί στο ανωτέρω (1) σχετικό, το τοπογραφικό απόσπασμα της πόλης του Άργους, που χρησιμοποιήθηκε ως υπόβαθρο για τη σύγκριση με το σχέδιο του Borroczun του 1831, προέρχεται από το Εθνικό Κτηματολόγιο. Επιπλέον στοιχεία συμπληρώθηκαν μετά από επιτόπου μετρήσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με μετροταινία από τον αρμόδιο αρχιτέκτονα μηχανικό της 25ης ΕΒΑ κ. Κ. Μπουντούρη. Σχετικά με το ερώτημα για την εντολή πραγματοποίησης των μετρήσεων, όπως αναφέρει στο ανωτέρω (3) σχετικό έγγραφο ο Προϊστάμενος της 25ης ΕΒΑ, η πραγματοποίησή τους θεωρήθηκε από τον προαναφερθέντα υπάλληλο ως μία απαραίτητη ενέργεια για την τεκμηρίωση ή μη των διισταμένων απόψεων. Η σχεδίαση πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια προγράμματος ηλεκτρονικής σχεδίασης. Σχετικά επίσης με τον πιθανό συνυπολογισμό στο μέγεθος του κτιρίου και του καλυμμένου εξώστη (χαγιατιού), ελήφθη υπόψιν ο τρόπος απεικόνισης στο σχέδιο του Borroczun άλλων κτιρίων που υπήρχαν το 1831 με αντίστοιχο χώρο (π.χ. οικία Τσώκρη, οικία στη γωνία των οδών Περρούκα και Θεοφανόπουλου – ήδη σήμερα κατεδαφισμένη, κ.α.) και τα οποία απεικονίζονται μόνο με το περίγραμμα των κλειστών χώρων τους.

»Επισημαίνεται ακόμη ότι με την υπ’ αρ. πρ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/787/21/10-1-2000 Υ.Α., κατόπιν γνωμοδότησης του ΚΑΣ, δεν εγκρίθηκε ο χαρακτηρισμός της οικίας Γκριτζάνη ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου, ως μη συνδεομένης, με αδιαμφισβήτητα τεκμήρια, με το στρατηγό Μακρυγιάννη και ως μη διασώζουσας πλέον αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα οποία θα αιτιολογούσαν αυτόν τον χαρακτηρισμό και θα συντελούσαν στην αναστήλωσή της.

»Μετά τα ανωτέρω και εφόσον θεωρηθεί απαραίτητη η επιπλέον διερεύνηση για την ασφαλή χρονολόγηση του κτιρίου ιδιοκτησίας Γκριτζάνη πρέπει να εκπονηθεί σχετική μελέτη, την οποία η Υπηρεσία δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να αναλάβει λόγω του αυξημένου φόρτου εργασίας. Η μελέτη, βασισμένη σε ανασκαφικές δοκιμαστικές τομές καθώς και σε εργαστηριακές έρευνες (π.χ. δενδροχρονολόγηση ξυλοδεσιών), θα μπορούσε, σε συνδυασμό με τις μετρητικές εργασίες, ενδεχομένως να αποσαφηνίσει το γεγονός εάν το εν λόγω κτίριο είναι προϋφιστάμενο του 1830, γεγονός που θα το εντάξει αυτομάτως στα ακίνητα μνημεία σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 3028/2002».

Η Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη

Η επιστολή των Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη, Μ. Μπίρη και Γ.Μ. Σαρηγιάννη προς το ΥΠ.ΘΠ.Α

Αθήνα, 12 Μαρτίου 2013

Θέμα: Οικία Μακρυγιάννη στο Άργος

«Σε απάντηση του τελευταίου ενημερωτικού εγγράφου της υπηρεσίας σας έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:

»1. Το θέμα της οικίας Μακρυγιάννη στο Άργος (σημερινής ιδιοκτησίας Γκριτζάνη) απασχολεί την Υπηρεσία σας και εμάς ολόκληρη εικοσαετία (δείτε άρθρο Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη και Γ. Σαρηγιάννη, «Καθημερινή», 21/03/1993). Στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι σήμερα σας έχουμε αναπτύξει αναλυτικά (τελευταίο έγγραφό μας της 17ης Μαΐου 2012) τις θέσεις μας πάνω στο θέμα, στις οποίες δεν υπάρχει κανένας λόγος να επανέλθουμε διότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Οι παραπάνω θέσεις μας πάνω στο ζήτημα αυτό αποτελούν προφανώς μια συνιστώσα γνώμη, συναρτημένη με τα έως τώρα υποβληθέντα στην αντίληψή μας δεδομένα και κατά την επιστημονική μας κρίση. Από την πλευρά μας δεν έχουμε κάτι ουσιώδες επιπλέον να προσθέσουμε.

»2. Οι παλαιότερες αποφάσεις (του ΥΧΟΠ και η μετέπειτα του ΣτΕ) βασίζονται απολύτως στην κείμενη Νομοθεσία και τις διεθνείς Αρχές, καθώς συναρτούν την αξιολογική διαβάθμιση της παλαιάς οικίας με το πολιτισμικό περιεχόμενο του ιστορικού τοπόσημου. Εδώ φυσικά υφίσταται ουσιώδης συνάφεια της αξιολόγησης με την ιστορική τεκμηρίωση, γεγονός το οποίο δεν φαίνεται να βάρυνε σε παλαιότερη απόφαση το ΚΑΣ. Όσο για το είδος και τον βαθμό φθοράς των οικοδομημάτων, ο Νόμος είναι επίσης σαφής, υπαγορεύοντας κατ’ εξαίρεση αυτοδύναμες μεθοδεύσεις «τεχνικής» πιστοποίησης, κατά κανόνα απεξαρτημένες από την κεντρική αξιολόγηση – πλην οριακών περιπτώσεων, οπότε συντάσσεται εξειδικευμένο σκεπτικό απόφασης. (Βλέπε περίπτωση διατηρητέας αγοράς της πόλης της Χαλκίδας). Έτσι η άποψή σας σύμφωνα με την οποία η οικία δεν κρίθηκε διατηρητέα από το ΚΑΣ επειδή μεταξύ των άλλων «…ως μη διασώζουσας πλέον αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα οποία θα αιτιολογούσαν αυτόν τον χαρακτηρισμό και θα συντελούσαν στην αναστήλωσή της…» δεν συνάδει στο συγκεκριμένο θέμα. Σας πληροφορούμε και πάλι ότι έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέα από το τότε ΥΧΟΠ και ο χαρακτηρισμός επιβεβαιώθηκε με Απόφαση του ΣτΕ που δεν πρέπει να αγνοείται. Το «επιχείρημα» του ΚΑΣ όχι μόνον δεν συνάδει με την κείμενη Νομοθεσία, αλλά αν εφαρμοσθεί, ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για μαζικές καταστροφές και στην συνέχεια κατεδαφίσεις κηρυγμένων μνημείων. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι αυτή η μεθόδευση έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον σε μη κηρυγμένα μνημεία (πυρπολήσεις, ημικατεδαφίσεις κ.α.). Αν την αποδεχτείτε ακόμη και παρά τον Νόμο σε κηρυγμένα μνημεία, καταλαβαίνετε τι μέλλει γενέσθαι. Άλλωστε η οικία αντέχει ακόμη παρ’ όλα όσα της έχουν συμβεί, όπως πολύ καλά γνωρίζετε από τις πρόσφατες φωτογραφίες που σας έχουμε υποβάλει, και τα στοιχεία και από παλαιότερες φωτογραφίες είναι ικανά για την αποκατάστασή της.

»3. Θεωρούμε σωστή τη θέση σας για την ραδιοχρονολόγηση και περιμένουμε την Υπηρεσία σας να την πραγματοποιήσει υποβάλλοντας το σχετικό έγγραφο-αίτηση προς τον «Δημόκριτο», ελπίζουμε το ταχύτερο, διότι εν τω μεταξύ η Οικία Μακρυγιάννη καταρρέει μέρα με τη μέρα και ο χρόνος πιέζει».

Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, Μάνος Μπίρης, Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης

Λεζάντα φωτογραφίας: Η Οικία Μακρυγιάννη (φωτογραφία από Γ. Σαρηγιάννη).