Νέα κλιμάκωση της έντασης που επικρατεί εδώ και εβδομάδες στις αυστρο-τουρκικές σχέσεις λόγω της κριτικής της Βιέννης τόσο στις εξελίξεις στην Τουρκία μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος όσο και στις παρεμβάσεις του καθεστώτος Ερντογάν στην τουρκική Κοινότητα στην Αυστρία, αποτελεί η εντολή του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για άμεσο σταμάτημα των ανασκαφών του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Έφεσο.

Το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο δραστηριοποιείται εδώ και πάνω από 120 χρόνια, από το 1895, στις ανασκαφές στην Έφεσο, που έχει κηρυχθεί μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και η οποία υπήρξε στην αρχαιότητα μία από τις σημαντικότερες ελληνικές πόλεις στη Μικρά Ασία, όπου βρισκόταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, το Αρτεμίσιο, ο ναός της Εφεσίας Αρτέμιδος.

Εκφράζοντας τη λύπη του, ο Αυστριακός αντικαγκελάριος, υπουργός Οικονομίας και Επιστημών, Ράινχολντ Μιτερλένερ, επισήμανε σε δηλώσεις του πως η απόφαση του τουρκικού υπουργείου συγχέει την πολιτική με την επιστήμη, βρίσκεται σε αντίθεση με την εταιρική συνεργασία που υπήρχε για πολλά χρόνια στην Έφεσο και αποτελεί ένα βήμα για περαιτέρω περιορισμό της ελευθερίας της επιστήμης.

Όπως τόνισε σε συνέντευξή της στη δημόσια Αυστριακή Ραδιοφωνία, η επικεφαλής των ανασκαφών, διευθύντρια του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών, Σαμπίνε Λαντστέτερ, η απόφαση δεν αφορά μόνο την ομάδα των Αυστριακών αρχαιολόγων αλλά τη συνολική ανασκαφή στην Έφεσο, στην οποία συμμετέχουν αυτή τη στιγμή 200 ερευνητές από 20 χώρες –μεταξύ άλλων από την Αυστρία, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και την Τουρκία– οι οποίοι χάνουν τώρα τη δουλειά τους.

Η ίδια δεν θεωρεί πως όλοι αυτοί είναι «θύματα» της αυστριακής πολιτικής απέναντι στην Τουρκία, αλλά πως απλά υπάρχουν αντιδράσεις σε πολιτικές εντάσεις τις οποίες οι επιστήμονες δεν μπορούν να επηρεάσουν, τουναντίον μάλιστα, οι ίδιοι έχουν οικοδομήσει διά μέσου πολλών χρόνων μία πολύ καλή συνεργασία και είναι πολύ σκληρό να τους πλήττει τώρα αυτή η απόφαση.

Σε τοποθετήσεις του μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, ο Αυστριακός ομοσπονδιακός καγκελάριος και αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών, Κρίστιαν Κερν, έχει ζητήσει τη διακοπή από την Ευρωπαϊκή Ενωση, των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, λόγω παραβιάσεων από αυτή θεμελιωδών ευρωπαικών αξιών.

Εξάλλου, δριμεία κριτική στο πρωτοφανές κύμα διώξεων στην Τουρκία, αλλά και στην ανάμιξη του καθεστώτος Ερντογάν στην τουρκική Κοινότητα στην Αυστρία, έχει ασκήσει επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών, Σεμπάστιαν Κουρτς, του συγκυβερνώντος συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος.

Σε αντίδρασή της η Άγκυρα είχε προβεί σε προσβλητικές κατηγορίες εναντίον της Βιέννης και είχε ανακαλέσει στα μέσα Αυγούστου τον πρεσβευτή της από την Αυστρία.