Δεν θα «ταξιδέψει» στη Βασιλεία της Ελβετίας ο Έφηβος των Αντικυθήρων, το χάλκινο άγαλμα που μαζί με τον Μηχανισμό αποτελούν τα πιο διάσημα ευρήματα του περίφημου ναυαγίου. Εντός συνόρων θα παραμείνει και το μαρμάρινο άγαλμα του Απόλλωνα, καθώς τα αποτελέσματα ειδικών αναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν στα δύο γλυπτά δεν εγγυώνται την ασφάλειά τους σε περίπτωση μεταφοράς τους.

Τα παραπάνω έγιναν γνωστά στην πρόσφατη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, τα μέλη του οποίου γνωμοδότησαν ομόφωνα ως προς τη μη μετακίνηση των δύο έργων στο Μουσείο Αρχαιοτήτων της Βασιλείας, όπου από τις 26 Σεπτεμβρίου 2015 ως τις 27 Μαρτίου 2016 θα παρουσιαστεί η πολύ πετυχημένη έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου «Το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το πλοίο, οι θησαυροί, ο μηχανισμός». Στην έκθεση θα συμμετέχουν 369 αντικείμενα, από τα οποία τα 326 προέρχονται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα 42 από το Επιγραφικό-Νομισματικό Μουσείο και ένα από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων.

Οι αναλύσεις στα δύο γλυπτά έγιναν κατόπιν ελβετικού αιτήματος που είχε συζητηθεί πέρσι τον Ιούνιο από το ΚΑΣ (το οποίο είχε αποκλείσει τη μετακίνηση του Μηχανισμού των Αντικυθήρων), που έκρινε ότι τα αποτελέσματά τους μπορούν να δώσουν όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για την κατάσταση των δύο αγαλμάτων. Η μόνη που είχε μειοψηφήσει ήταν η νυν αναπληρώτρια γγ του ΥΠΠΟ, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, που ως γενική διευθύντρια αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς τότε είχε ψηφίσει κατά της μετακίνησης του Εφήβου, ασχέτως των ερευνητικών αποτελεσμάτων, λέγοντας ότι πρόκειται για εμβληματικό έργο του ελληνικού μουσείου και γενικά της ελληνικής αρχαιότητας.

Τι έδειξαν όμως τα αποτελέσματα; Ότι για τον μεν Απόλλωνα, με τα «φαγωμένα» από μικροοργανισμούς πόδια, δεν είναι δυνατόν να μετακινηθεί λόγω του σωζόμενου μικρού πάχους του γλυπτού σε καίρια σημεία αλλά και της αποδυναμωμένης συνοχής του μαρμάρου. Το ίδιο επισφαλή ήταν και τα συμπεράσματα για τη μετακίνηση του Εφήβου, καθώς τόσο η εικόνα του εσωτερικού του αγάλματος δεν ήταν πλήρης (η μικροκάμερα διαμέτρου 0,6 εκ. που εισχώρησε στο εσωτερικό του από την οπή στην κορυφή του κεφαλιού έφτασε μέχρι τη μέση των μηρών) όσο και επειδή οι σύγχρονες προσθήκες στο άγαλμα, που στην πλειονότητά τους έρχονται σε επαφή με τα αρχαία θραύσματα, μπορεί να υποστούν διαφορετικές μηχανικές καταπονήσεις κατά τη μεταφορά τους.

Το σημαντικό πάντως είναι ότι η έκθεση, που κατά γενική ομολογία ήταν από τις πιο επιτυχημένες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια, θα διεξαχθεί στην Ελβετία (που χρηματοδότησε και συνεργάστηκε με το ελληνικό μουσείο για τη δημιουργία της), με την πλειονότητα των έργων που εκτέθηκαν στην Αθήνα, μαζί με πλούσιο αρχειακό υλικό, αλλά και ψηφιακές αποτυπώσεις και αντίγραφα από τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων.