«“Hellenische Renaissance” ονόμασε ο Θεόφιλος Χάνσεν την αρχιτεκτονική του προβληματίζοντας ίσως όσους από τους σύγχρονούς του, μέσα στην ορμητική διάθεση του αιώνα τους για αλλαγή, αποζητούσαν σε αυτόν το καινούργιο, καθώς και τη ριζική αποκοπή από το ιδεολογικά βεβαρυμένο πλέον πνεύμα των “αρχαίων”. Ο ίδιος όμως, αντί για μια επιστροφή στις μορφές και τους τρόπους της κλασσικής Αναγέννησης, επιχείρησε αυτό που εκείνη έκανε κατ’ ουσίαν: την δημιουργική αφομοίωση όλων των ζωντανών στοιχείων και γνωστικών αποθεμάτων του καιρού του, τώρα σε συνδυασμό με μια ανανεωμένη ματιά στην αρχαιότητα, κυρίως την Ελληνική. Έτσι κατάφερε να εντάξει το πλείστο των έργων του ομαλά μέσα στο ιστορικό συνεχές του εκάστοτε πλαισίου τους.

»Ειδικότερα, στην Ελλάδα προσέφερε μοναδικά παραδείγματα μιας αρχιτεκτονικής πολυσύνθετης, με αναφορές τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή παράδοση και κουλτούρα. Φορέας μιας τυπικά ακαδημαïκής παιδείας μέσω των εγκυκλίων σπουδών του στη Βασιλική Ακαδημία της Δανίας, άμεσος γνώστης της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, αλλά και ένθερμος θαυμαστής του διαπρεπούς Πρώσσου αρχιτέκτονα Karl Friedrich Schinkel, ο Χάνσεν συνέθεσε και αυτός μια αρχιτεκτονική της οποίας τα στοιχεία της πρωτοτυπίας καλύπτονταν διακριτικά κάτω από τον μανδύα μιας επίσημης, ευπρεπούς, εύκολα αναγνωρίσιμης και, επομένως, καθ’ όλα αποδεκτής κλασσικής αρχιτεκτονικής».

«Ο αρχιτέκτων Θεόφιλος Χάνσεν και το ιδεολογικό πλαίσιο του έργου του» είναι ο τίτλος διάλεξης της επίκ. καθηγήτριας του ΕΜΠ Ρένας Φατσέα που θα δοθεί στο πλαίσιο σειράς διαλέξεων με τίτλο «Μαθήματα εμβαθύνσεως στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής» που διοργανώνει το Σπουδαστήριο της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ.

Όπως αναφέρει η κα Φατσέα, στη διάλεξή της θα παρουσιάσει «τον Θεόφιλο Χάνσεν σε άμεση συνάρτηση με το ιδεολογικό πλαίσιο-διαμορφωτή της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής του φυσιογνωμίας, επικεντρώνοντας στην κλασσική ακαδημαïκή παράδοση αφενός και το ρεύμα του Γερμανικού Ιδεαλισμού αφετέρου, τα μηνύματα του οποίου προσέλαβε μέσα από πολλαπλές επιρροές. Με καταβολές στον ποιητικό λόγο του ελληνολάτρη J.J. Winckelmann, η γενεαλογία του Γερμανικού Ιδεαλισμού, με πρωτοστάτες τους J.W. von Goethe, F. Schiller, A. Hirt, W. von Humboldt, και καταληκτικά τον K.F. Schinkel, μετουσίωσε σε νεωτερική δημιουργία όχι τόσο το πασίγνωστο αινιγματικό κάλεσμα του εμπνευστή του για μια μιμητική προσφυγή στον τρόπο των αρχαίων Ελλήνων, όσο την στοχαστική επαναθεώρηση από τον ίδιο της σημειολογικής σχέσης μεταξύ επιφανείας και βάθους σε κάθε καλλιτεχνικό έργο. Παράλληλα, η επίκαιρη για την εποχή θεματοποίηση της ιστορίας, με τις ποικίλες επιστημολογικές και φιλοσοφικές της προεκτάσεις, διεύρυνε τον ιστορικό χάρτη των αισθητικών αναφορών φέρνοντας στο προσκήνιο την πολύπλοκη σχέση κλασσικού και ρομαντικού, και καθιερώνοντας έτσι το σύνθετο μόρφωμα του “Ρομαντικού Κλασσικισμού”, το οποίο χαρακτήρισε το σύνολο σχεδόν του έργου του Schinkel».

Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 13 Noεμβρίου 2014, στις 17.45, στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ (Κτήριο Αβέρωφ, Αμφιθέατρο 8, Πατησίων 42).

Η ομιλία της Ρένας Φατσέα αποτελεί την παρουσίαση του πρώτου μέρους του θέματος «Ο Θέοφιλος Χάνσεν και το κτήριο της Ακαδημίας Αθηνών». Το δεύτερο μέρος, με θέμα το κτήριο της Ακαδημίας Αθηνών, θα παρουσιαστεί στην επόμενη ενότητα ομιλιών, το πρώτο εξάμηνο του 2015.

Όπως ανακοίνωσαν οι διοργανωτές, μετά από παράκληση πολλών ενδιαφερομένων και εφόσον ο χρόνος το επιτρέψει, ο καθηγητής κ. Μ. Κορρές θα προβεί σε σύντομη παρουσίαση της συμβολής του αρχαιολόγου Luigi Beschi στη γνώση των αρχαίων μνημείων και το ιστορικό της ανακάλυψής τους.

 

* Η διάλεξη αναβλήθηκε.