Τον ακαδημαϊκό και καθηγητή με την αδιάλειπτη προσφορά 40 χρόνων στην επιστήμη και έρευνα της ιστορίας του Βυζαντίου, τον μαθητή του Γκέοργκ Οστρογκόρσκι, Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς, ο οποίος έγινε στη συνέχεια και ο ίδιος δάσκαλος και καθοδηγητής νεότερων ερευνητών σε πανεπιστημιακά ιδρύματα σε όλον τον κόσμο, αναγόρευσε το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε αντεπιστέλλοντα εταίρο του.

Η τιμητική διάκριση απονεμήθηκε στον ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, διευθυντή του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (SANU) και πρόεδρο της Σερβικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς σε πανηγυρική συνεδρίαση του ΔΣ του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ.

Ο Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς ευχαρίστησε για την τιμητική διάκριση και εξέφρασε ιδιαίτερη συγκίνηση που ήταν ομόφωνη η απόφαση του Δ.Σ. του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ υπογραμμίζοντας ότι «τέτοιες στιγμές καταλαβαίνω με μία άλλη ματιά (όχι διαβάζοντας τις κριτικές, ή βλέποντας τις εκδόσεις) ότι δεν ήταν άσκοπα πράγματα τα όσα έκανα».

Στην ομιλία του «Το Βυζάντιο ως πρόκληση» τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι το Βυζάντιο και ο ευρύτερος ευρωπαϊκός κόσμος, παρ’ όλες τις κοινές τους ρίζες, θεμελιώθηκαν σε πολλές αντιθέσεις. Οι αντιθέσεις οφείλονταν στο γεγονός ότι η Ευρώπη της αρχαιότητας, ενοποιημένη στο πλαίσιο της «Pax Romana», με τη διάλυση της κλασικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έχασε την ενότητά της, την οποία η «Pax Christiana» δεν μπόρεσε να αντικαταστήσει πλήρως.

Το Βυζάντιο χτίστηκε στα ίδια ή κατά πολύ παρόμοια θεμέλια, στα οποία λίγο αργότερα θεμελιώθηκε και η κοινωνική ζωή της δυτικής Ευρώπης, επισήμανε.

Υπογράμμισε ακόμη ότι ο βυζαντινός κόσμος εξαφανίστηκε αιφνιδίως αφήνοντας σε μαρτυρίες της ύπαρξής του μόνο τμήματα της πραγματικής του εικόνας, κυρίως εκείνα που επιβίωσαν στα μεταγενέστερα χρόνια λόγω της ζωντανής τους δύναμης, όπως η εκκλησία, είτε τα χειρόγραφα.

Αυτά τα στοιχεία συχνά αποτελούν βάση για να εξαχθούν μονόπλευρα συμπεράσματα για την ιστορία και τον πολιτισμό. Αυτό το ζήτημα έγινε ακόμη πιο σημαντικό στις μέρες μας, επειδή από τότε που ο Ρουμάνος ιστορικός Νικόλαε Γιόργκα ανάμεσα στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους διατύπωσε τη φράση «Byzance après Byzance» (Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο), γύρω από αυτή συνεχίζουν να ανακύπτουν πολιτιστικές και πολιτικές διαμάχες περί των βυζαντινών και μη βυζαντινών στοιχείων που υφίστανται στη σημερινή ταυτότητα της Ευρώπης. Οι διαμάχες αυτές, όπως έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια, μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις, αν και, δυστυχώς, συνήθως έχουν ελάχιστη σχέση με τα πραγματικά πορίσματα των βυζαντινών ερευνών, σημείωσε ο κ. Μαξίμοβιτς.

Η απόφαση αναγόρευσης του Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς σε αντεπιστέλλοντα εταίρο του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών ελήφθη ομόφωνα από το διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος, τόνισε ο πρόεδρός του, καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ, Συμεών Πασχαλίδης, ο οποίος παρέδωσε τον πάπυρο με την τιμητική διάκριση στον καθηγητή, που με τα επιστημονικά του πορίσματα επηρέασε και καθοδήγησε το έργο πολλών ερευνητών της ιστορίας του Βυζαντίου.

«Ο Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς υπηρέτησε πιστά και ευδόκιμα την επιστήμη και την έρευνα της ιστορίας του Βυζαντίου, αναδιφώντας στις πηγές με αφοσίωση και μεθοδικότητα, μεταλαμπάδευσε τη γνώση του στους φοιτητές και στους νεότερους ερευνητές, προώθησε με όλες του τις δυνάμεις τις βυζαντινές σπουδές και συνεχίζει να εργάζεται αόκνως για τη διατήρηση της βυζαντινής κληρονομιάς», υπογραμμίζεται στο ψήφισμα του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών που αναγνώστηκε από τον κ. Πασχαλίδη.

«Στυλοβάτη των βυζαντινών σπουδών διεθνώς» χαρακτήρισε τον Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς η καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας του ΑΠΘ, Πολυμνία Κατσώνη, με πρόταση της οποίας έγινε η αναγόρευση του καθηγητή σε αντεπιστέλλοντα εταίρο του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ.

«Ο ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής έχει υπηρετήσει την επιστήμη περισσότερα από 40 χρόνια. Έχει καταλάβει διευθυντικές θέσεις σε ιδρύματα και θεσμούς απ’ όπου πάσχισε και πασχίζει για τη διάδοση και μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού», τόνισε η κα Κατσώνη, παρουσιάζοντας μέρος του πολύπλευρου έργου του κ. Μαξίμοβιτς.

Ο Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς υπήρξε συνεκδότης του περίφημου λεξικού του Μεσαίωνα «Lexikon des Mittelalters», για το οποίο συνέγραψε πολυάριθμα λήμματα που αναφέρονται στη διοίκηση και στην οικονομία της μεσαιωνικής περιόδου και συμμετέχει σε μεγάλα διεθνή προγράμματα που έχουν στόχο τη μελέτη του Βυζαντίου, επισήμανε.

Το συγγραφικό έργο του διακεκριμένου καθηγητή εκτείνεται χρονικά από τα πρώιμα βυζαντινά έως τα νεότερα χρόνια και αφορά κατά κύριο λόγο την ιστορία της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αποτελείται από περισσότερα από 300 δημοσιεύματα, μονογραφίες, άρθρα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συμβολές σε συλλογικούς τόμους, λήμματα σε επιστημονικά λεξικά και εγκυκλοπαίδειες, κριτικές και βιβλιοκρισίες, προλόγους σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, είπε η κα Κατσώνη, υπογραμμίζοντας ότι ο κ. Μαξίμοβιτς έχει γράψει στα ελληνικά ικανό αριθμό μελετών.

Εξέχουσα θέση στο έργο του κατέχουν τα θέματα που αφορούν στους θεσμούς της βυζαντινής αυτοκρατορίας και των μεσαιωνικών κρατών των Βαλκανίων και στην πολιτισμική τους παράδοση, αλλά και η πολιτική ιστορία, η ιστοριογραφία, η τέχνη, η σφραγιστική και η εκκλησιαστική ιστορία, υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι ο καθηγητής μαζί με τη σύζυγό του μελέτησε και τη ζωγραφική σερβικών μνημείων.

Αναφερόμενη στα έργα που σφράγισαν την επιστημονική του προσωπικότητα και είχαν διεθνή απήχηση, τόνισε ότι είναι αυτά που αφορούν στην οργάνωση της βυζαντινής επαρχιακής διοίκησης κατά τους ύστερους χρόνους του μεσαίωνα, στην κοινωνική και οικονομική δομή της βυζαντινής πόλης και μεσαιωνικής πόλης και στην οικουμενικότητα της αυτοκρατορικής ιδέας, όπως αυτή εκφράστηκε κατεξοχήν στο μεσαιωνικό βασίλειο της Σερβίας.

Το ιστορικό υπόβαθρο της κρίσης που συντάραξε τα Βαλκάνια στο τέλος του 20ού αιώνα και η δημιουργία των βαλκανικών κρατών, η εθνέγερση των Σέρβων στο Μεσαίωνα και η ιδέα της ευρωπαϊκής κοινότητας στην ιστορία είναι μελέτες που προεκτείνουν το έργο του ερευνητή εκτός των χρονικών ορίων του Μεσαίωνα και εντοπίζουν τις ρίζες των νεότερων κρίσεων στο μεσαιωνικό παρελθόν, ανέφερε η κα Κατσώνη.

Ο Λιούμπομιρ Μαξίμοβιτς είναι επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Βυζαντινών και Σλαβικών Σπουδών της Σόφιας και αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών.

Για το έργο του έχει λάβει πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις και βραβεία από πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης, στα οποία έχει προσκληθεί να διδάξει, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών πανεπιστημίων.