Ούτε μήνας δεν συμπληρώθηκε από τότε που ο δήμος Θεσσαλονίκης τοποθέτησε τους πρώτους Δείκτες Μνήμης (σ.σ. ξεχωριστές κατασκευές με ιστορικές πληροφορίες σε ιδιαίτερα σημεία της πόλης) και ήδη σημειώθηκαν τα πρώτα φαινόμενα βανδαλισμού.

Στην πλατεία της Αρχαίας Αγοράς, ένας από τους Δείκτες έχει σχεδόν καταστραφεί. Άγνωστοι, χρησιμοποιώντας σπρέι, άφησαν επάνω του μουτζούρες και μηνύματα. Παρόμοια, αλλά σε μικρότερη έκταση “επίθεση” ρύπανσης δέχτηκε και ο Δείκτης Μνήμης, στην περιοχή Βαλαωρίτου.

Οι πρώτοι οκτώ Δείκτες Μνήμης τοποθετήθηκαν πιλοτικά. Όπως είχε επισημάνει ο αντιδήμαρχος Ποιότητας Ζωής, Κωνσταντίνος Ζέρβας, το έργο που εκπόνησε η Ένωση Συντακτών Μακεδονίας Θράκης (ΕΣΗΕΜ-Θ) και ο δήμος Θεσσαλονίκης, με τη συνεργασία επιστημόνων και άλλων φορέων, προβλέπει ότι θα προστεθούν άλλοι περίπου 150 τέτοιοι Δείκτες. Μάλιστα, οι επόμενοι, προβλέπεται να φέρουν και ένα ειδικό κάλυμμα που θα τους προστατεύει από γκράφιτι, ωστόσο εκκρεμεί η χρηματοδότησή τους από το πράσινο ταμείο.

Ο βανδαλισμός των Δεικτών Μνήμης επανέφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα βανδαλισμού των ίδιων των μνημείων, ένα πρόβλημα με το οποίο η πόλη της Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο) έρχεται συχνά αντιμέτωπη. “Θύματα” αυτής της συμπεριφοράς, πολιτιστικά μνημεία- σημεία αναφοράς στην ιστορική και πολιτιστική διαδρομή της πόλης, όπως η Αψίδα του Γαλέριου -η γνωστή σε όλους Καμάρα ή ο Λευκός Πύργος.

«Πρόκειται για μάστιγα», αναφέρει χαρακτηριστικά η Βασιλική Μισαηλίδου-Δεσποτίδου, προϊσταμένη της ΙΣΤ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. «Οι συντηρητές μας έχουν αναπτύξει μεθόδους για να απομακρύνουν γκράφιτι και μουντζούρες από τα μνημεία αλλά αυτό στοιχίζει στην υπηρεσία, χρόνο, κόπο, χρήματα. Κυρίως, όμως, βλάπτει την εικόνα της πόλης και τα ίδια τα μνημεία», προσθέτει.

Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες επιφορτίζονται με την απομάκρυνση των γκράφιτι καθώς και των λεγόμενων tags, καθυστερώντας πολλές φορές άλλα έργα που είναι σε εξέλιξη.

«Εκτός από τα ίδια τα μνημεία που αποτελούν την πολιτιστική μας κληρονομιά, βλάπτεται και ο τουρισμός της πόλης», σημειώνει η κ.Μισαηλίδου-Δεσποτίδου.

Το γεγονός των βανδαλισμών απασχόλησε πρόσφατα και την Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος (Π.Ε.Ε.Β.Ε) που ανέλαβε μια καμπάνια καθαρισμού σημαντικών μνημείων, γλυπτών και εκκλησιών. Μάλιστα βρήκε και χρηματοδότησε μια σουηδική μέθοδο απομάκρυνσης γκράφιτι και προστασίας των επιφανειών από μελλοντικές επιθέσεις, σε συνεργασία με το δήμο και τους αρμόδιους φορείς.

Για την πρωτοβουλία που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο, δαπανήθηκαν σύμφωνα με τον Σταύρο Ανδρεάδη, πρόεδρο της Π.Ε.Ε.Β.Ε, περίπου 15.000 ευρώ.

«Καθαρίσαμε τα μάρμαρα γύρω από το Λευκό Πύργο, το μνημείο του Μακεδονομάχου Εμμανουήλ Παππά, τα γλυπτά Ζογγολόπουλου και Βαρώτσου στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, το περιτοίχισμα του Ι.Ν.Αγίου Παντελεήμονα στην Εγνατία, το μνημείο του Αλατζά Ιμαρέτ που ήταν σε τραγική κατάσταση και αρκετά ακόμη. Με αυτήν την πράξη, ελπίζουμε να δώσουμε ένα παράδειγμα στους πολίτες και στους νέους ανθρώπους, γιατί πρόκειται για την πολιτιστική μας κληρονομιά και μας αφορά όλους», επισημαίνει ο κ.Ανδρεάδης.

Οι επιφάνειες, μετά τον καθαρισμό τους, επιστρώθηκαν με ειδικό στρώμα κεριού, που κάνει ευκολότερη την απομάκρυνση τυχόν νέων γκράφιτι.