Την πέμπτη έκθεση παλαιών χαρτών της σειράς «Χαρτογραφία και Ιστορία», που βασίζεται στη συλλογή του εγκαινιάζει στις 28 Μαΐου 2013 (στις 8.00 μ.μ.), το Αρχείο Χαρτογραφίας του Ελληνικού Χώρου του ΜΙΕΤ. Ο τίτλος της έκθεσης, που θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Εϋνάρδου (Αγίου Κωνσταντίνου 20 και Μενάνδρου), είναι «Μακεδονία. Χαρτογραφία και Ιστορία, 15oς-18oς αιώνας».
Με την έκθεση παλαιών χαρτών της Μακεδονίας, το ΜΙΕΤ επιδιώκει –όπως και στις προηγούμενες εκθέσεις του της Κρήτης, της Πελοποννήσου, του Ιονίου πελάγους και του Αιγαίου– να αναδείξει τους χάρτες της εποχής εκείνης ως σημαντικά τεκμήρια για την ιστορία της περιοχής, που συμπληρώνουν τις άλλες ιστορικές πηγές που διαθέτουμε, αλλά ακόμα και ως τεκμήρια των συνειδήσεων της κοινωνίας στην οποία ανήκαν οι χαρτογράφοι που τους εκπόνησαν.
Ωστόσο, το σκεπτικό της νέας έκθεσης διαφέρει κάπως από τις προηγούμενες, λόγω των ιστορικών, πολιτικών και πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων της Μακεδονίας σε σχέση κυρίως με τη νότια και νησιωτική Ελλάδα (Πελοπόννησος, Κρήτη, Ιόνιo, Αιγαίο), όπου η Βενετοκρατία αλλά και η γενικότερη παρουσία Δυτικών εμπόρων, ναυτικών και περιηγητών άφησαν ανεξίτηλα σημάδια, που καταγράφονται και στους χάρτες.
Έτσι, παρά την εκτεταμένη ακτογραμμή της, η θάλασσα και οι θαλάσσιοι δρόμοι στην περιοχή δεν προσήλκυσαν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των χαρτογράφων, τουλάχιστον κατά τους πρώτους αιώνες. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι το ενδιαφέρον της Δύσης για την ελληνική αρχαιότητα, που μας έδωσε την πλούσια παραγωγή ιστορικών ή αρχαιογνωστικών χαρτών του ελληνικού χώρου, άργησε να εκδηλωθεί για τη Μακεδονία. Τέλος, άλλη μια ιδιομορφία της Μακεδονίας είναι τα ασαφή και μεταβαλλόμενα όριά της ανά τους αιώνες, στοιχείο που αποτυπώνεται καθαρά στα εκθέματα της έκθεσης.
Η έκθεση, με γενική επιμέλεια του Βίκτωρος Θ. Μελά και επιστημονική επιμέλεια της Λεονόρας Ναβάρι, οργανώνεται σε στενή συνεργασία με την Αγιορειτική Χαρτοθήκη, τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το Sylvia Ioannou Foundation, τον κ. Αλέξανδρο Γαρύφαλλο, τον κ. Σάββα Δεμερτζή, τον κ. Βασίλη Καφταντζή, την κυρία Μαργαρίτα Σαμούρκα και τον κ. Κώστα Σταμάτη. Όλοι τους, φορείς και ιδιώτες, συμμετέχουν στην έκθεση με ιδιαίτερα αξιόλογα και σπάνια εκθέματα.
Τον κατάλογο της έκθεσης, όπου παρουσιάζονται και σχολιάζονται όλα τα εκθέματα, συμπληρώνουν τα εισαγωγικά κείμενα για την ιστορία και τη χαρτογραφία της Μακεδονίας, τα οποία υπογράφουν ο Α. Γαρύφαλλος, ο Β.Κ. Γούναρης, ο Σ. Δεμερτζής, η Ελισάβετ Α. Ζαχαριάδου, ο Φ.Π. Κοτζαγεώργης και ο Β.Θ. Μελάς.
Το Αρχείο Χαρτογραφίας του Ελληνικού Χώρου του ΜΙΕΤ ιδρύθηκε το 2002 με τη δωρεά της αξιόλογης συλλογής παλαιών χαρτών του ζεύγους Βίκτωρος και Νιόβης Μελά. Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, το Αρχείο έχει οργανώσει 9 εκθέσεις με παλαιούς χάρτες, που προκάλεσαν το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού και τις οποίες επισκέφθηκαν, με ειδικές ξεναγήσεις, σπουδαστές των Ανώτατων Σχολών και μαθητές. Κατά το διάστημα αυτό έγιναν και άλλες εκδηλώσεις σχετικές με τη χαρτογραφία.
Πληροφορίες
Διάρκεια έκθεσης: 28 Μαΐου 2013 – 12 Ιανουαρίου 2014 (ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 10 π.μ.–2 μ.μ., Τετ. και Παρ. 6-8 μ.μ., Σάβ. 12-2 μ.μ. Πληροφορίες: 210 52 21103, 210 52 23101, 210 32 24267).
