Αναζητά μέσα από αρχαία χαράγματα, μεταγραμμένα αρχαία κείμενα, βιβλιοθήκες μεγάλων πανεπιστημίων και αρχαιολογικές ανασκαφές τα… συναισθήματα του αρχαίου κόσμου. Μέλος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, της Φιλανδικής Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων, του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και της Ακαδημίας Επιστημών και Ανθρωπιστικών Σπουδών της Χαϊδελβέργης, τιμημένος –μεταξύ άλλων– με το Baden Wurttemberg, βραβείο για την έρευνα. Αντιπρύτανης στη Χαϊδελβέργη, στη Νέα Υόρκη, καθηγητής στην Οξφόρδη και σήμερα καθηγητής αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Institute for Advanced Study στο Πρίνστον (εκεί όπου μελέτησε και ο Αϊνστάιν).

Για το πενταετές ερευνητικό πρόγραμμα της επιστημονικής ομάδας του, σχετικά με τα Συναισθήματα του Αρχαίου Κόσμου, ο 53χρονος Έλληνας Άγγελος Χανιώτης έλαβε το 2009 χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας ύψους 1,6 εκατ. ευρώ!

Πρόσφατα βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, καλεσμένος του αμερικανικού κολέγιου «Ανατόλια», όπου έδωσε διάλεξη με θέμα «Γκράφιτι από την αρχαία Αφροδισιάδα: Εικόνες καθημερινότητας σε μια αρχαία πόλη».

Δυο χρόνια πριν είχε διακριθεί (στην Ελλάδα) με το κρατικό βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής, για το «Θεατρικότητα και δημόσιος βίος στον ελληνιστικό κόσμο». Στην τελετή απονομής δήλωσε πως αφιερώνει το βραβείο στον Λεωνίδα Κύρκο (είχε πεθάνει λίγους μήνες πριν) για την κατάλληλη δόση θεατρικότητας που διέθετε στον δημόσιο – πολιτικό του βίο.

Θεωρείται διεθνώς από τους ερευνητές που το καινοτόμο έργο τους φώτισε τις κοινωνικές, πολιτικές, θρησκευτικές και οικονομικές πτυχές της ιστορίας του ελληνιστικού κόσμου και της Ρωμαϊκής Ανατολής. Συγγραφέας ιστορικών βιβλίων και αρθογράφος έχει αναδείξει θέματα που άπτονται του αρχαίου κόσμου, όπως ο πόλεμος, η μνήμη, η ταυτότητα, τα συναισθήματα, οι τελετουργίες, οι στρατηγικές της πειθούς.

«Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Οικονομικό είναι το αποτέλεσμά της. Η κρίση επίσης δεν είναι σημερινή. Είναι της τελευταίας 35ετίας και είναι ηθική, αισθητική, κρίση Παιδείας», λέει και είναι σχεδόν κατηγορηματικός.

«Αντί οι Θεσσαλονικείς να κάνουν πήδους από τη χαρά τους που βρέθηκε τέτοιος θησαυρός κάτω απο τα πόδια τους, προσπαθούν να βρουν τρόπους να το καταστρέψουν. Ειναι πλασματικό το δίλημμα ή αρχαία ή μετρό. Όλοι ήξεραν (και οι αρχαιολόγοι και η Πολιτεία και η εταιρεία κατασκευής) ότι αν κάνει κάποιος ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη, είναι σίγουρο ότι δεν θα βρει… κατσαρίδες. Τα ευρήματα είναι καταπληκτικά γιατί καταδεικνύουν τη γνωστή –μοναδική σχεδόν στον κόσμο– απόλυτη διαχρονία της πόλης. Είναι εντυπωσιακό ότι στον ίδιο δρόμο, την Εγνατία οδό, όπου βρίσκονταν συγκεντρωμένα από τον 20ό αιώνα τα χρυσοχοεία λ.χ της πόλης, εκεί –το δείχνουν τα ευρήματα– βρισκόταν και πριν από 15 αιώνες! Στο ίδιο σημείο, σε βάθος λίγων μέτρων και 15 αιώνων!!! Η “Μέση οδός” απαιτεί πλέον τη… μέση λύση. Στις μαξιμαλιστικές ψευδαισθήσεις μας, ξεχνάμε ότι ο εχθρός του καλού είναι το τέλειο. Δεν υπάρχει “καλό” μνημείο και “κακό” μετρό. Υπάρχει ένα πρόβλημα που αναζητά τη λύση του. Και η λύση είναι τα μνημεία να παραμείνουν με τον όποιο δυνατό τρόπο και να αξιοποιηθούν!».

Μιλά απλά, συγκροτημένα, με σαφή άποψη και πρόταση αλλά και με τον ενθουσιασμό, το θυμό σχεδόν του έφηβου των μεταπολιτευτικών χρόνων, εκείνου που άφησε πίσω του την Ελλάδα (έφυγε στα 1983, μετά το πέρας των σπουδών του στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας) και δεν… γύρισε ποτέ.

Κατηγορηματικός είναι επίσης στην ερώτηση: «Θα γυρνούσατε στην Ελλάδα;»

«Μα δεν μου το ζήτησε κανείς… Η Ελλάδα είναι η πατρίδα μου αλλά… όπως όλοι οι Έλληνες της Διασποράς, δεν φταίμε εμείς που φύγαμε. Φταίει η Ελλάδα που μας έδιωξε. Και σήμερα –πολύ περισσότερο– εξακολουθεί να διώχνει τα παιδιά της».

Σαφέστερος και κατηγορηματικότερος είναι ο 53χρονος Έλληνας και στην περιγραφή των… αιτιών της ελληνικής κρίσης.

«Η αναξιοκρατία και η έλλειψη επαγγελματισμού. Αυτές είναι οι αιτίες του “ελληνικού προβλήματος”. Έχουμε αναγάγει την αναξιοκρατία σε ευαγγέλιο του σύγχρονου Ελληνισμού. Και τον αντιεπαγγελματισμό (σε όλους τους τομείς και δραστηριότητες) σε… προσόν μας. Κι όχι, μην μου πεί κανείς ότι είναι στο… DNA του Έλληνα αυτό. Οι ίδιοι άνθρωποι, με το ίδιο DNA, φέρονται διαφορετικά. Άρα, η αιτία είναι το θεσμικό πλαίσιο στο οποίο δρουν και είναι αυτό το οποίο τους διαμορφώνει…»

Τι θα συμβουλεύατε σε έναν νέο άνθρωπο στη σημερινή Ελλάδα;

«Να μείνει και να σπουδάσει στην Ελλάδα. Να εμπιστευθεί τα ελληνικά πανεπιστήμια. Και μετά να φύγει. Να συνεχίσει σπουδές ή εργασία στο εξωτερικό. Εκτός του… ελληνικού θεσμικού πλαισίου. Κι ύστερα, αν αντέχει, να γυρίσει. Μόνο έτσι θα βοηθήσει και εαυτόν και τη χώρα…»