Γιώργος Ανωμερίτης, Άγιος Νικόλαος Πειραιά – η εκκλησία της ναυτιλίας και των ναυτικών, φωτογραφίες: Γιάννης Γιαννέλος, εκδ. Μίλητος, Αθήνα 2012, 180 σελ.

ISBN: 978-960-464-363-9

Σε ένα καλαίσθητο λεύκωμα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίλητος ένα ακόμα βιβλίο με ιστορικά θέματα του Γιώργου Ανωμερίτη. Όπως σε όλα του τα ιστορικά λευκώματα, ο συγγραφέας παραθέτει συμπυκνωμένες τις αναγκαίες για τον αναγνώστη πληροφορίες παράλληλα με ψηφιακές φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης του ναού και των εικόνων του, συμπεριλαμβάνοντας, όπως πράττει πάντα, χρήσιμα έγγραφα, χάρτες και πίνακες, που τεκμηριώνουν τις θέσεις και τα σχόλια που αναπτύσσει.

Στο βιβλίο αυτό, καταγράφει ιστορικά στοιχεία για την ίδρυση του Πειραιά από τους Χιώτες και τους Υδραίους αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821 και παρουσιάζει την ιστορία της ανοικοδόμησης του ναού του Αγίου Νικολάου με πλούσιες έγγραφες μαρτυρίες και φωτογραφικό υλικό της εποχής εκείνης. Η περιγραφή της διακόσμησης του ναού με νωπογραφίες, γλυπτά και φορητές εικόνες είναι λεπτομερής, ιδιαίτερα όταν αναφέρεται σε σπάνιας ομορφιάς έργα, όπως το Προσκυνητάρι των Αγίων Πάντων, το οποίο σμίλευσε ο σπουδαίος Τήνιος γλύπτης Ιωάννης Χαλεπάς, ή τις εικόνες των αγιογράφων της Νέας Σκήτης της Μονής Αγίου Παύλου του Αγίου Όρους.

Ιδιαίτερης όμως ιστορικής αξίας πρέπει να θεωρηθεί και η επιλογή σχεδίων και εγγράφων της εποχής της ανέγερσης του ναού, δηλαδή κατά την περίοδο 1889-1903.

Όπως και ο ίδιος τονίζει στο εισαγωγικό του σημείωμα, «ο Ναός του Αγίου Νικολάου είναι ίσως ο ωραιότερος ναός του Πειραιά». Σχεδιασμένος από το σπουδαίο καθηγητή του ΕΜΠ αρχιτέκτονα Ιωάννη Λαζαρίμο, ο οποίος σχεδίασε μεταξύ άλλων και το θαυμάσιο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, ο ναός κοσμεί τον Πειραιά στην καρδία της πρωτεύουσας της ναυτιλίας, στο άκρο της Ακτής Μιαούλη. Χτισμένος στην καρδιά της Υδραϊκής Συνοικίας του Πειραιά, από έναν Υδραίο στην καταγωγή αρχιτέκτονα, σε μία εποχή που ο Πειραιάς για χρόνια ήταν Υπολιμεναρχείο του Λιμεναρχείου Ύδρας, δεν μπορούσε παρά να γίνει το σημείο αναφοράς και προσευχής όλων των ναυτικών.