Έκθεση με τίτλο «Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913. Η αυγή του ελληνικού 20ού αιώνα», που αποτελεί συνδιοργάνωση του Μουσείου Μπενάκη με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» (Χανιά) και τον Δήμο Θεσσαλονίκης, πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση ενός αιώνα από τη διεξαγωγή των πρώτων νικηφόρων πολέμων, στους οποίους έλαβε μέρος το σύγχρονο ελληνικό κράτος.

Στις δεκαεννέα ενότητες της έκθεσης αναδεικνύονται η οικονομική ανάπτυξη της περιόδου, η πολεμική προετοιμασία, ο εθελοντισμός των Ελλήνων εκτός των ελληνικών συνόρων, τα πολεμικά γεγονότα και τα θέατρα των επιχειρήσεων, καθώς και τα νέα τεχνολογικά μέσα, όπως η αεροπορία. Κοντά σε αυτά και ως στοιχεία αναπόσπαστα ενός πολέμου, παρουσιάζονται η είσοδος και η υποδοχή του ελληνικού στρατού σε πόλεις και χωριά, η φροντίδα στους τραυματίες, η ζωή των προσφύγων και των αμάχων του πολέμου, η καθημερινότητα των στρατιωτών στην ανάπαυλα της μάχης, η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας και η συνθήκη ειρήνης του Βουκουρεστίου με την οποία αλλάζει η εδαφική πραγματικότητα της χώρας.

Ξεχωριστές είναι δύο ενότητες της έκθεσης: εκείνη η οποία αφορά στη Θεσσαλονίκη των Βαλκανικών πολέμων και την ένταξη της πόλης στον ελληνικό εθνικό κορμό μετά από μια μακραίωνη πορεία ως πόλη-σύμβολο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και τέλος, μια ενότητα με αντικείμενο ένα ισχυρό και ξεχασμένο στοιχείο που χαρακτήριζε την πολεμική Ελλάδα, το στοιχείο του πολεμικού εθελοντισμού. Μέσα από φωτογραφίες πεσόντων των πολέμων 1912-1922, αναδεικνύεται παράλληλα με την έννοια της θυσίας η έννοια του κοινωνικού κύρους που ενείχε ο θάνατος του εθελοντή σε ένα πόλεμο.

Στην έκθεση παρουσιάζεται, ακόμα, το ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα: Εικόνες Βαλκανικών Πολέμων» (Παραγωγή: CINETIC, 1994), σε σκηνοθεσία του Λάκη Παπαστάθη, στο οποίο περιέχεται κινηματογραφικό υλικό της εποχής των Βαλκανικών πολέμων.

Η παρουσίαση, τέλος, επενδύεται μουσικά με τα «Επινίκια» του Σπυρίδωνος Σαμάρα, σε στίχους του Γεώργιου Δροσίνη, ένα έργο που συντέθηκε κατά την εποχή των νικηφόρων Βαλκανικών πολέμων, καθώς και τη «Συμφωνία της λεβεντιάς» του Μανόλη Καλομοίρη. Την τελευταία συνέθεσε ο Καλομοίρης το 1920, μέσα σε πνεύμα ενθουσιασμού που πήγαζε κυρίως από τις συνεχείς επιτυχίες του ελληνικού στρατού προς την πραγμάτωση του ονείρου της Μεγάλης Ιδέας.

Επιμέλεια έκθεσης: Τάσος Σακελλαρόπουλος, Μαρία Δημητριάδου (Μουσείο Μπενάκη – Ιστορικά Αρχεία).

Σχεδιασμός έκθεσης: Παύλος Θανόπουλος.

Ξεναγήσεις

Στο πλαίσιο της έκθεσης, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ξεναγηθεί από τον επιμελητή της, τον ιστορικό και υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, κ. Τάσο Σακελλαρόπουλο, στις ακόλουθες ημερομηνίες:

Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2012, ώρα 12:00 / Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2012, ώρα 18:30 /  Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013, ώρα 12:00 / Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013, ώρα 18:30 / Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013, ώρα 12:00 / Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013, ώρα 18:30 / Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2013, ώρα 12:00 / Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013, ώρα 18:30.

Η συμμετοχή στις ξεναγήσεις επιβαρύνει το εισιτήριο €2. Πληροφορίες: Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη, 210 8079878, 210 8081896.

Πού και πότε

Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1 και Βασ. Σοφίας. Διάρκεια: 12 Δεκεμβρίου 2012 – 10 Φεβρουαρίου 2013 (ΤΕ, ΠΑ: 09.00-17.00, ΠΕ, ΣΑ: 09.00-24.00, ΚΥ: 09.00-15.00, ΔΕ, ΤΡ: Κλειστά).