«Προσεγγίσεις στη νησιωτική αρχαιολογία με έμφαση στα μικρότερα νησιά του Αιγαίου», ήταν το αντικείμενο ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας του ΔΠΘ, στην Κομοτηνή. Στο πλαίσιο της ημερίδας, παρουσιάστηκε μέρος των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας που διεξήγαγε το τμήμα υπό την εποπτεία του καθηγητή Μανώλη Μελά και η οποία ξεκίνησε το 2006.

Σκοπός της πανεπιστημιακής αποστολής ήταν η συστηματική εξερεύνηση της ιστορίας και της καθημερινότητας της περιοχής με βάση τα ευρήματα του υλικού πολιτισμού της. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν σύγχρονες μέθοδοι έρευνας πεδίου, καταγραφής, τεκμηρίωσης και χαρτογράφησης. Το πρόγραμμα περιλάμβανε εντατική και συστηματική επιφανειακή εξερεύνηση της περιοχής του Αφιάρτη, μιας σχετικά επίπεδης και γόνιμης πεδιάδας στο νότιο τμήμα της Καρπάθου.

Πρόκειται για την πρώτη έρευνα τέτοιου είδους στα Δωδεκάνησα. Τα ευρήματα που ήρθαν στο φως είναι εντυπωσιακά. Δεκάδες προϊστορικές (νεολιθικές, μινωικές) και ιστορικών περιόδων θέσεις. Αρχαίες αγροικίες, μάντρες, δρόμοι, οικισμοί, τάφοι, ιερά, λατομεία, συστήματα ύδρευσης, πόλεις-κράτη.

Σύμφωνα με τον κ. Μελά με βάση τα ευρήματα της έρευνας: «Κάνουμε μία προσπάθεια να προσεγγίσουμε αυτό που λέμε νησιωτική αρχαιολογία και προσπαθούμε να απαντήσουμε στα ερωτήματα: Γιατί να κατοικούνται αυτά τα νησιά και γενικά τι συνέβαινε με αυτά ως προς τη διαδικασία πολιτιστικής εξέλιξης και αλλαγής».

Ενεργή συμμετοχή στην έρευνα είχε και ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων Δημήτριος Σκιλάρντι ο οποίος παρουσίασε ανακαλύψεις του στην Πάρο και στο Σάλιαγκο. Ο κ. Σκιλάρντι επεσήμανε ότι τα ευρήματα στο Αιγαίο και τις Κυκλάδες είναι πολύ πλούσια γιατί αφορούν θέσεις τις οποίες δεν είχαν προσεγγίσει οι σύγχρονοι κάτοικοι μέχρι τις αρχές του 1960. Ωστόσο, εξέφρασε φόβους ότι η τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών θα δημιουργήσει προβλήματα στην οικιστική ομάδα του Αιγαίου.