Στη σύσταση και συγκρότηση Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής με σκοπό την εφαρμογή της Σύμβασης για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την οποία υιοθέτησε η UNESCO στις 17 Οκτωβρίου του 2003, προχώρησε ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΑΙΘΠΑ, αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού κ. Κώστας Τζαβάρας.
Η Σύμβαση για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτελεί μείζονα θεσμική κατάκτηση των κρατών-μελών της UNESCO, μέσω της οποίας αναλαμβάνουν δράση για τη διασφάλιση της ανάπτυξης και προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμβάλλοντας έτσι στην προώθηση του σεβασμού της πολιτιστικής πολυμορφίας και της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Τα συμβαλλόμενα κράτη κατοχυρώνουν ως «εθνικές» και αναδεικνύουν διεθνώς πρακτικές, αναπαραστάσεις, εκφράσεις, γνώσεις και τεχνικές —καθώς και τα εργαλεία, αντικείμενα, χειροτεχνήματα και τους πολιτιστικούς χώρους που συνδέονται με αυτές— και τις οποίες οι κοινότητες, οι ομάδες, τα άτομα αναγνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, έθιμα, τελετουργίες, τις εορταστικές εκδηλώσεις τους, τις παραδοσιακές τεχνικές τους, τις προφορικές παραδόσεις συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας ως φορέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και τους ιδιωματισμούς τους.
Επίσης υιοθετούν γενικές πολιτικές που σκοπό έχουν την αξιοποίηση της λειτουργίας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στην κοινωνία και την ενσωμάτωση της προστασίας της κληρονομιάς αυτής σε διαρθρωτικά προγράμματα. Παράλληλα λαμβάνουν μέτρα διαφύλαξης που στοχεύουν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων της ταυτότητας, της καταγραφής, της έρευνας, της διατήρησης, του εμπλουτισμού, της μετάδοσης καθώς και της αναζωογόνησης των διάφορων παραμέτρων μιας τέτοιας κληρονομιάς.
Στην Εθνική Επιστημονική Επιτροπή μετέχουν οι εξής:
Α. Από πλευράς Υπουργείου Εξωτερικών: Η κ. Μαρία-Αικατερίνη Παπαχριστοπούλου-Τζιτζικώστα (πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNESCO) και η κ. Αικατερίνη Λούπα (πρέσβης, διευθύντρια της Ε1 Διεύθυνσης Μορφωτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών) με αναπληρωτή τον κ. Π. Λαμπίρη (εμπειρογνώμονα, πρεσβευτή σύμβουλο Α’ στην Ε1 Διεύθυνση Μορφωτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων).
Β. Από πλευράς Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού: Ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ο εκάστοτε Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Χρέη Προϊσταμένου ασκεί η κ. Βιργινία Ματσέλη (τμηματάρχης Παραδοσιακού και Σύγχρονου Πολιτισμού). Ως αναπληρώτρια ορίζεται η κ. Σταυρούλα Φωτοπούλου (υπάλληλος της ΔΙΝΕΠΟΚ με βαθμό Β’ του κλάδου ΠΕ Λαογράφων Εθνολόγων). Η κ. Τέτη Χατζηνικολάου (επίτιμη διευθύντρια της Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς) με αναπληρώτρια την κ. Μαρία Αυγούλη (επίτιμη διευθύντρια του Μουσείου Ελληνικής και Λαϊκής Τέχνης). Η κ. Αικατερίνη Καμηλάκη-Πολυμέρου (διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών), με αναπληρώτρια την ερευνήτρια του ΚΕΕΛ κ. Ζωή Μάργαρη. Η κ. Νάντια Σερεμετάκη (επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Ανθρωπιστικών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου), με αναπληρώτρια την κ. Αλίκη Αγγελίδου (λέκτορα στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου). Ο κ. Εμμανουήλ Ρούκουνας (ομότιμος καθηγητή Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ακαδημαϊκός), με αναπληρωτή τον κ. Δημήτριο Παπαπετρόπουλο (επίτιμο αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους). Η κ. Ελεονώρα Σκουτέρη-Διδασκάλου (επίκουρη καθηγήτρια στον Τομέα Νεώτερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), με αναπληρώτρια την κ. Ρέα Κακάμπουρα (επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Λαογραφίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών).
Πρόεδρος της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής ορίστηκε ο ακαδημαϊκός κ. Εμμανουήλ Ρούκουνας και Γραμματέας η κ. Παναγιώτα Ανδριανοπούλου (υπάλληλος ΔΙΝΕΠΟΚ με βαθμό Ε’ του κλάδου ΠΕ Λαογράφων-Εθνολόγων).
Έργο της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής είναι: Η δημιουργία Ενδεικτικού Εθνικού Καταλόγου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η συγκρότηση βασικών αρχών για τη δημιουργία του Εθνικού Ευρετηρίου, η εξέταση και πρώτη εκτίμηση των φακέλων που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού και ενημέρωση των φορέων που τους υπέβαλαν, και η υποβολή προτάσεων για ευρύτερες δράσεις και συνεργασίες, όπως συνέδρια, ημερίδες, ερευνητικά προγράμματα, εκθέσεις, multimedia εκπαιδευτικές εφαρμογές, μέσω των οποίων θα επιτευχθεί η δέουσα ευαισθητοποίηση για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.
