Από ένα υπουργείο θα υπηρετούνται στο εξής ο Πολιτισμός και η Παιδεία με την ανακοίνωση της ίδρυσης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και την ορκωμοσία του Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου στη θέση του υπουργού.

Για την ενοποίηση των δύο τομέων σε κοινό υπουργείο εξέφρασαν την αντίθεσή τους οι αρχαιολόγοι με το παρακάτω κείμενο:

«Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διαμαρτύρεται έντονα για την συγχώνευση του Υπουργείου Πολιτισμού με το Υπουργείο Παιδείας. Οι διεργασίες αυτές δείχνουν για μία ακόμη φορά -όπως πριν από δυόμισι χρόνια, όταν εν μια νυκτί συγχωνεύτηκαν τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού- ότι ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται με απαξίωση, ως ένα αντικείμενο που «περιττεύει» και απλώς κάπου πρέπει να «τακτοποιηθεί». Η τωρινή συγχώνευση φοβούμαστε ότι υπαγορεύεται όχι από κάποια αναγνώριση του παιδευτικού ρόλου των μνημείων, αλλά από πρόθεση υποβάθμισης της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Ο κοινωνικός ρόλος του πολιτισμού και η αναγκαιότητα να προσφέρεται σε όλες και όλους ως δημόσιο αγαθό, είναι περισσότερο επιτακτικό να θεραπεύεται σε μια τέτοια περίοδο κρίσης. Ο κοινωνικός ρόλος των Μουσείων, των αρχαιολογικών χώρων, των χώρων τέχνης και παραγωγής πολιτισμού είναι ακόμη πιο σημαντικός σήμερα, όταν σε μικρές επαρχιακές πόλεις τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι αποτελούν τους μοναδικούς χώρους πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όταν οι κάτοικοι των πόλεων προσπαθούν να βρουν διεξόδους αναψυχής στα μουσεία, στους ανοιχτούς αρχαιολογικούς χώρους, στις υπαίθριες δωρεάν εκδηλώσεις τέχνης και πολιτισμού, που ζωντανεύουν τις γειτονιές και τις σώζουν από την υποβάθμιση, όταν η έλλειψη ιστορικής μνήμης ελλοχεύει τον κίνδυνο να αναπαράγονται ολοκληρωτικές ιδεολογίες. Δεν επιτρέπεται να αφήνουμε η οικονομική κρίση να μετατρέπεται σε ηθική και κοινωνική κρίση, σε κρίση πολιτισμού.

Με βάση τα παραπάνω, καθώς και την ειδική σημασία και το μέγεθος της πολιτιστικής κληρονομιάς στη χώρα μας, θεωρούμε ότι το Υπουργείο Πολιτισμού θα πρέπει να ανασυσταθεί ως αυτόνομο Υπουργείο. Προφανώς είναι αναγκαία και πρέπει να ενθαρρύνεται η συνεργασία με τα Υπουργεία Παιδείας, Περιβάλλοντος, Εξωτερικών & Τουρισμού καθώς και τη Γενική Γραμματεία Τύπου & Επικοινωνίας και τα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά μέσα, τόσο κεντρικά όσο και σε επίπεδο περιφερειακών υπηρεσιών, όμως η ύπαρξη αυτόνομου Υπουργείου Πολιτισμού είναι αναγκαία προϋπόθεση για να επιτευχθούν τα παραπάνω.»

Η διαχείριση αρχαιοτήτων στη Μεσόγειο: ένα αντικείμενο, ποικίλοι τρόποι

Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχο σχήμα υπουργείου με το νεοϊδρυθέν συναντάται στην Κύπρο (Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού). Θέματα αρχαιοτήτων όμως ρυθμίζονται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, το οποίο υπάγεται στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων.

Στο Ισραήλ, υπάρχει η Αρχή Αρχαιοτήτων, η οποία είναι ανεξάρτητη. Στην Αίγυπτο, μετά την πτώση του Χ. Μουμπάρακ ιδρύθηκε ανεξάρτητο Υπουργείο Επικρατείας για τις Αρχαιότητες ενώ προηγουμένως αρχαιολογικές υποθέσεις ρυθμίζονταν από το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων (SCA) που υπαγόταν στο Υπουργείο Πολιτισμού. Στη γειτονική Τουρκία, οι αρχαιότητες εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (αντίστοιχου του πάλαι ποτέ πλέον δικού μας ΥΠΠΟΤ), ενώ στην Ιταλία στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Δραστηριοτήτων.