Την εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των συμφερόντων του πολίτη και τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς προσπάθησε να διατηρήσει προχθές το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, εξετάζοντας εκ νέου το ζήτημα διατήρησης ή μη των σημαντικών αρχαιοτήτων που έχουν αποκαλυφθεί σε οικόπεδο της λεωφόρου Βασιλέως Ηρακλείου, στη Θεσσαλονίκη.

Έπειτα από πολύωρη συνεδρίαση, τα μέλη του Συμβουλίου έκριναν ότι η βυζαντινή οδός και τα παρακείμενα κτίσματα θα πρέπει να καταχωθούν, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να αποδομηθούν χειρωνακτικά. Μια τέτοια υπουργική απόφαση ουσιαστικά καταργεί τα σχέδια της ιδιοκτήτριας εταιρείας Δομοτεχνική Α.Ε. να κατασκευάσει δύο οκταώροφα κτίρια με τριώροφο υπόγειο χώρο στάθμευσης, εξασφαλίζουν όμως ότι ένα ολόκληρο κομμάτι της βυζαντινής πόλης θα διασωθεί για τις επόμενες γενιές.

Σε προηγούμενη συνεδρίαση, τον περασμένο Μάιο, το ΚΑΣ είχε γνωμοδοτήσει υπέρ της ανάδειξης 100 τ.μ. από τη συνολική επιφάνεια περίπου ενός στρέμματος, που καλύπτουν τα ευρήματα. Οι υπόλοιπες αρχαιότητες, μεταξύ των οποίων κτίρια με εντυπωσιακά ψηφιδωτά, μαρμαροθετήματα, καθώς και ένα ταφικό μνημείο, που αρχικά είχε θεωρηθεί ότι ίσως ανήκε στην Αγία Θεοδώρα, επρόκειτο να μετακινηθούν ή να διαλυθούν.

Ωστόσο, η αρμόδια επιτροπή διαπίστωσε ότι η καλή κατάσταση διατήρησης των μνημείων, η έκταση που καταλαμβάνουν, η σημαντικότητά τους, καθώς και τα υλικά, από τα οποία είναι φτιαγμένα –πλίνθοι, αργοί λίθοι και κονίαμα σε ποσοστό 50%– καθιστούν ανεπίτρεπτη την καταστροφή τους και τη μετακίνησή τους σχεδόν αδύνατη, αν όχι αντιδεοντολογική.

Το ενδεχόμενο της απαλλοτρίωσης συζητήθηκε, εν τέλει όμως απορρίφθηκε, κυρίως επειδή το οικόπεδο παραμένει οικοδομήσιμο μετά την κατάχωση των ευρημάτων – έστω και με τους περιορισμούς που επιβάλλει η θεμελίωση με κοιτόστρωση. Άλλωστε, οι αρχαιότητες δεν είναι δυνατόν να αναδειχθούν ή να παραμείνουν ορατές, καθώς βρίσκονται σε μεγάλο βάθος και πολύ κοντά στον υδροφόρο ορίζοντα.

Υποστηρίζοντας ότι, για όσο διάστημα καθυστερεί η υπουργική απόφαση η εταιρεία έχει απώλειες της τάξεως των 7.000 ευρώ ημερησίως, εκπρόσωπος της Δομοτεχνικής Α.Ε. προειδοποίησε ότι οι ιδιοκτήτες θα διεκδικήσουν αποζημίωση, αν δεν τους επιτραπεί να υλοποιήσουν τα αρχικά σχέδιά τους.