Λαογραφικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
H ίδρυση του Λαογραφικού Mουσείου και Aρχείου έγινε με το Προεδρικό Διάταγμα αριθμ. 89, αριθμ. φύλου 30/3-12-1977. H απαρχή ωστόσο της ίδρυσής του βρίσκεται στην περίοδο 1964-1969 κατά την οποία ο πρώτος καθηγητής της Έδρας της Λαογραφίας της Φιλοσοφικής Σχολής, κ. Δημήτριος Λουκάτος, άρχισε να δημιουργεί την πρώτη συλλογή του μουσείου.
Η τελευταία προερχόταν, κυρίως, από δωρεές που έκαναν οι ίδιοι οι φοιτητές του, ανταποκρινόμενοι στην πρόσκλησή του να συμβάλουν στην οργάνωση ενός λαογραφικού πανεπιστημιακού μουσείου.
Το είδος των αντικειμένων που επιλέγονταν για τη συλλογή και ο τρόπος της κατάταξής τους φανέρωναν ότι ο καθηγητής Δημ. Λουκάτος προσέγγιζε με νέους θεωρητικούς και μεθοδολογικούς όρους τον κοινωνικό και εκπαιδευτικό θεσμό του μουσείου του λαϊκού πολιτισμού. Ειδικότερα, η προσοχή στράφηκε σε γεωργικά ή κτηνοτροφικά χρηστικά αντικείμενα που σχετίζονταν με τον προ-βιομηχανικό τρόπο παραγωγής και γενικότερα με τον τρόπο ζωής στην παραδοσιακή κοινωνία.
Έως το 1978 η συλλογή αριθμούσε περίπου 500 αντικείμενα που έφτασαν τα 600 περίπου αντικείμενα έως το 1993.
Η συλλογή ωστόσο εμπλουτίστηκε σημαντικά το 1994, όταν από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων παραχωρήθηκαν αντικείμενα που προέρχονταν από την κατοικία του δωρητή Ιωάννη Τσανάκα.
Ο Ιωάννης Τσανάκας, με βάση την από 1981 διαθήκη του, κληροδότησε το μεγαλύτερο μέρος της κινητής και ακίνητης περιουσίας της οικογένειας Τσανάκα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων προκειμένου «τα εισοδήματα της κινητής και ακινήτου περιουσίας, οι καταθέσεις και οι τόκοι να διατίθενται υπό του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δι’ έξοδα σπουδών ή μεταπτυχιακών σπουδών ήτοι διά υποτροφίας απόρων φοιτητών κατά προτίμησιν πρώτον καταγομένων και διαμενόντων εν Μετσόβω και περιφέρειαν Μετσόβου και δεύτερον των καταγομένων και διαμενόντων εις τον Νομόν Ιωαννίνων».
Το μεγαλύτερο μέρος της κινητής περιουσίας του ήταν οικιακά αντικείμενα, ρουχισμός, έπιπλα κ.λπ. Αυτά παραχωρήθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στο Λαογραφικό Μουσείο.
Τα περισσότερα αντικείμενα της συλλογής Ι. Τσανάκα συνθέτουν μια σαφή εικόνα της καθημερινότητας του ορεινού χώρου (του Μετσόβου, απ’ όπου καταγόταν ο δωρητής), ενώ ένας σημαντικός επίσης αριθμός αποτυπώνει την καθημερινότητα ενός μικροαστικού σπιτιού των Ιωαννίνων και μαρτυρεί τη διαδικασία και τη βιωμένη εμπειρία ένταξης του ορεινού κόσμου στη σύνολη κοινωνία.
Σήμερα τα αντικείμενα του Μουσείου ανέρχονται στα 1.700 περίπου.
Το Λαογραφικό Μουσείο βρίσκεται στην πανεπιστημιούπολη, στο κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής (απέναντι από το αμφιθέατρο Δάκαρη).
Στεγάζεται προσωρινά σε χώρο 200 περίπου τετραγωνικών μέτρων.
Ευχαριστούμε θερμά την κα Κωνσταντίνα Μπάδα και τους συνεργάτες της για την ευγενική συνεργασία τους και για την παραχώρηση του υλικού.
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Τομέας Λαογραφίας.
Τηλ. γραμ. 26510 95161, Web: http://folklore-museum.uoi.gr