Το Λαύριο συνδέθηκε με τη μεταλλευτική και μεταλλουργική τεχνολογία σε δύο απομακρυσμένες μεταξύ τους περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Μεταλλευτική δραστηριότητα αναπτύχθηκε εκεί από τον 6ο αι. π.Χ. Την εποχή του Θεμιστοκλή, τα έσοδα των Αθηναίων από την εξαγωγή αργύρου ήταν τόσο υψηλά που αξιοποιήθηκαν στο κτίσιμο του αθηναϊκού στόλου, ο οποίος απομάκρυνε τον περσικό κίνδυνο. Η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης, τον 5ο αι. π.Χ., με την αναζήτηση του αργυρούχου μολύβδου σε κατώτερα στρώματα της γης, οδήγησε στη διάνοιξη βαθύτερων στοών εξόρυξης και άφησε επίσης πίσω της, μέχρι σήμερα, φρέατα εξαερισμού, εργαστήρια εξαερισμού και εμπλουτισμού του μεταλλεύματος, μεγάλες δεξαμενές νερού και πλυντήρια για τον καθαρισμό του και καμίνους για την τήξη του.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα, αναδεικνυόμενο σε σπουδαίο μεταλλευτικό-μεταλλουργικό κέντρο, το Λαύριο αποτέλεσε το κατ’ εξοχήν πρόσωπο της νεωτερικής ταυτότητας της Ελλάδας. Ενδιαφέρον για τον μεταλλευτικό πλούτο της Λαυρεωτικής γης εκδηλώθηκε από τον Κυβερνήτη Καποδίστρια.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1860, ο Iταλός I.B. Σερπιέρι, γνώστης των εκθέσεων του μεταλλειολόγου A. Kορδέλλα για την αξιοποίηση των αρχαίων σκωριών, ξεκίνησε εργασίες εκμετάλλευσής τους. Η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της ευρύτερης περιοχής προκάλεσε τη δημιουργία ενός εργατικού οικισμού, την ανάμειξη ευρωπαϊκών δυνάμεων στην πορεία των εργασιών, ένα διπλωματικό και ένα χρηματιστηριακό ζήτημα και προσήλκυσε ξένα κεφάλαια και εργατικό δυναμικό από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Τόσο η πόλη, όσο και η Λαυρεωτική ενδοχώρα είναι σήμερα ένας τόπος διάσπαρτος από κτίρια και εγκαταστάσεις που μαρτυρούν το απώτερο και το πρόσφατο τεχνολογικό τους παρελθόν. Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, προωθώντας την έρευνα σχετικά με την τεχνολογία, τη βιομηχανία και την οικονομική ιστορία της χώρας, επιχειρεί να στρέψει το ενδιαφέρον του ευρύτερου κοινού στην κληρονομιά βασικών βιομηχανικών περιοχών της Αττικής, προβάλλοντάς την με τρόπον ώστε οι τοπικές κοινωνίες να την αξιοποιήσουν στην κατεύθυνση της αυτογνωσίας και της ανάπτυξής τους.

Στο πλαίσιο σειράς παρόμοιων δράσεων, το ΠΙΟΠ διοργανώνει επιστημονική συνάντηση την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2012, 17:00, στην έδρα του, Αγγέλου Γέροντα 6, Πλάκα. Tο πρόγραμμα της συνάντησης περιλαμβάνει ανακοινώσεις που αφορούν την αρχαία και τη νεότερη ιστορία του Λαυρίου. Το πρόγραμμα θα συμπληρωθεί την επομένη, Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012, 9:00, με ξενάγηση σε αρχαία και νεότερα τεχνολογικά μνημεία της περιοχής (μεταφορά με τη φροντίδα του Ιδρύματος, κατόπιν κράτησης).

Περισσότερες Πληροφορίες: Ελένη Μπενέκη, Υπηρεσίας Έρευνας & Προβολής, τηλ. 210 3256932.