Το πιρούνι, όργανο που χρησιμοποίησαν πρώτοι οι Βυζαντινοί, ως ατομικό σκεύος, για να πιάνουν την τροφή, παρεξηγήθηκε από τους Δυτικούς του 11ου αιώνα. Όταν η βυζαντινή πριγκίπισσα Θεοδώρα πήγε στη Βενετία για να παντρευτεί τον Δόγη Domenico Selvo, ο Petrus Damiani (Opera, De institutione monalis, κεφ. 11, Migne, Patrologia Latina, 145, στ. 744) εξοργίστηκε γιατί πίστευε πως οι εξευγενισμένοι και εξεζητημένοι τρόποι θα έκαναν τους Ενετούς μαλθακούς. Επιπλέον, οι Δυτικοί, μολονότι γνώριζαν το πιρούνι, έτρωγαν και έπιναν από κοινού, χρησιμοποιώντας λίγα πιάτα και ελάχιστες κούπες (βλ. εικόνα από το Les Tres Riches Heures du Duc de Berry, εικονογραφημένο χειρόγραφο των αδελφών Limburg, π. 1410). Το γεγονός αυτό αποτελεί άλλη μια απόδειξη για την έλλειψη ατομικότητας στη μεσαιωνική κοινωνία όπου οι άνθρωποι σκεφτόντουσαν και δρούσαν ομαδικά.

Α.Λ.