Σίγουρα ο χρόνος που μας πέρασε ήταν ένας από τους δυσκολότερους των μεταπολεμικών χρόνων για την Ελλάδα μας. Στους δύσκολους λοιπόν αυτούς χρόνους, η πίστη και η αγάπη προς ένα ανιδιοτελή σκοπό, την ανάδειξη και διάσωση του Κάστρου της Χίου, κράτησε ενωμένη την Ε.Ο.Δ το Κάστρο της Χίου ένας Χαμένος Παράδεισος. Με πενιχρά μέσα κατάφερε η ομάδα μας να πετύχει αρκετά από τα στοιχήματα που έβαλε στην αρχή της περασμένης χρονιάς. Μόνο που φέτος δεν ήταν μόνη, αλλά ενδιαφέρον επέδειξαν επιτέλους και οι τοπικοί φορείς, δηλ. η αρχαιολογία και ο δήμος, αλλά και ο σύλλογος του Αγίου Γεωργίου.

Στην σύντομη αυτή ανασκόπηση θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν το 2011 ήταν η χρονιά του Κάστρου της Χίου όπως είχε εξαγγείλει ο Δήμαρχος του νησιού πριν ένα περίπου χρόνο. Ξεκινώντας τη δράση της, η ομάδα μας, έθεσε ως βασικό στόχο της το Κάστρο της Χίου και η ιστορία του να γίνουν γνωστά στους κατοίκους του νησιού και στους επισκέπτες. Για το λόγο αυτό, οργάνωσε ημερίσιες περιηγήσεις με μαθητές σχολείων της Χίου, προσκοπικών ομάδων άλλων περιοχών της Ελλάδας (π.χ Ρόδου και Θεσσαλονίκης), αλλά και απλών τουριστών που τύχαινε να επισκέπτονται τον μνημειακό αυτό χώρο. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες υπήρχε δωρεάν εβδομαδιαία ξενάγηση από έμπειρο ξεναγό στα στενά δρομάκια του Κάστρου, μέσω του Γραφείου Τουρισμού της Χίου.

Σίγουρα, η εικόνα του Κάστρου έπαιζε μεγάλο ρόλο στην πιο πάνω προσπάθεια. Την περασμένη άνοιξη η εθελοντική μας ομάδα, μαζί με φορείς και άλλες τοπικές εθελοντικές ομάδες προσπάθησαν για ακόμη μία φορά να καθαρίσουν την Βόρεια παραλία του Κάστρου, να αποψιλώσουν και να καθαρίσουν μέρος των τειχών, με μεγάλη επιτυχία, αν αναλογιστεί κανείς ότι δεν υπήρχαν τα κατάλληλα μέσα. Μία όμως ευχάριστη έκπληξη στις αρχές του καλοκαιριού ανέβασε το ηθικό όλων μας. Ο δήμος Χίου ανέλαβε επιτέλους να καθαρίσει τα τείχη από τα χόρτα και τα δέντρα που ρίζωσαν βαθιά σε αυτά με κίνδυνο την ανεπανόρθωτη καταστροφή τους. Το Κάστρο εξωτερικά έγινε ακόμη πιο όμορφο και ελκυστικό. Αντίθετα από το μνημείο, όπου τουλάχιστον καλωπίσθηκε, πολλά καίρια προβλήματα στον περικλείωντα ζωντανό οικισμό του παραμένουν: κάδοι σκουπιδιών εντός του οικισμού ξεχυλισμένοι από σκουπίδια αναδύοντα έντονες δυσοσμίες, χαλασμένα – ετοιμόρροπα σπίτια, δυσοσμίες και αναθυμιάσεις από τα φρεάτια και πολλά πολλά άλλα. Η ομάδα μας για το σκοπό αυτόν, συναντήθηκε τον Ιούλιο με τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΧ και έκανε επίσημη αίτηση για το πρόβλημα των φρεατίων.

Κατά τον μήνα Αύγουστο το Κάστρο της Χίου έζησε ένδοξες μέρες, κλέβοντας στιγμές από την χαμένη αίγλη του. Η ομάδα μας συμμετείχε με δικό της περίπτερο στον Αγροτουρισμό 2011,  όπου οργανώθηκε και ειδική ημερίδα με θέμα την ιστορία, το παρόν αλλά και το μέλλον του Κάστρου, όπου συμμετείχε και ο δήμος Χίου. Οι αλλαγές στο Κάστρο υπήρξαν θεαματικές και από την πλευρά της αρχαιολογίας. Σε ελάχιστο χρόνο (όταν υπάρχει θέληση όλα μπορούν να γίνουν) άδειασε και καθάρισε την αίθουσα της Σκοτεινής Φυλακής όπου έγινε και προβολή βίντεο, ενώ συντήρησε ξανά το παλατάκι Ιουστινιάνι, όπου μετά από πολλά χρόνια άνοιξε ξανά τις πύλες του στο κοινό με μία έκθεση για τις κρήνες της Χίου, το Φθινόπωρο. Αυτά, όμως, δεν ήταν τα μόνα μνημεία που επιτέλους άνοιγαν για το κοινό. Η ομάδα μας, μετά από μεγάλη προσπάθεια, κατάφερε να οργανώσει με μεγάλη επιτυχία έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Σεργιάνι στις Γειτονιές του Χθες», σε μία από τις κλειστές στοές των τειχών του Κάστρου. Μεγάλη επιτυχία για την ομάδα μας αποτελεί επίσης και η συνάντηση με τον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού όπου συζητήθηκαν τα προβλήματα βιωσιμότητας των μνημείων και του οικισμού του Κάστρου.

Από αρχαιολογικής πλευράς, εργασίες ξεκίνησαν στο γεφυράκι μπροστά από την Πόρτα Μαγγιόρε, όπου σε αρχικό στάδιο ξέθαψαν περισσότερα από τα τόξα του. Οι εργασίες αυτές σταμάτησαν τον Δεκέμβριο, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες μελέτες και να ξεκινήσουν και πάλι την ερχόμενη άνοιξη. Επιπλέον, στο επιθαλάσσιο τείχος καθαρίστηκαν οι συκιές που σκέπαζαν κυριολεκτικά τον Αντόνιο Ζένο (προκαλώντας και κατά τόπους καταρρεύσεις), όπως επίσης και τα σημεία που εφάπτονταν με τα τείχη από την πλευρά του οικισμού (εσωτερική παρειά του επιθαλασσίου), με θεαματικά ομολογουμένως αποτελέσματα.

Διαβάζοντας όλα τα πιο πάνω, σίγουρα ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι έγινε μία δυνατή αρχή, τόσο από την ομάδα μας, όσο και από τους τοπικούς φορείς. Σίγουρα όμως αυτή η αρχή δεν είναι αρκετή για να ονομαστεί το 2011 η χρονιά του Κάστρου της Χίου. Εκκρεμούν δεσμεύσεις για απομάκρυνση του χώρου στάθμευσης από την νότια τάφρο και την τοποθέτηση βλάστησης και κατάλληλου για συνθήκες ανυδρίας γκαζόν. Επίσης, εκκρεμούν δεσμεύσεις για τον αρμόζων φωτισμό των τειχών και για την διεκπαιρέωση των εργασιών στο γεφυράκι μπροστά από την Πόρτα Μαγγιόρε και την έναρξη αυτών στη Δυτική Πύλη. Υποσχέσεις άλλωστε έχουν δοθεί και για την ολοκλήρωση επιτέλους των εργασιών (ευχής έργον θα είναι) αναστήλωσης των Οθωμανικών λουτρών, αλλά και για την έναρξη των εργασιών συντήρησης και αναστήλωσης του επιθαλασσίου τείχους. Καταλήγοντας, αλλά σε κάθε περίπτωση με την ίδια βαρύτητα, υπενθυμίζουμε τις υποσχέσεις για μία καλύτερη και βιώσιμη ζωή μέσα στον οικισμό του Κάστρου χωρίς να χαθεί ίχνος από την χαρακτηριστική παραδοσιακή του μορφή.

Δεν θέλουμε σίγουρα άλλες υποσχέσεις, ειδικά τις κούφιες. Θέλουμε απλά να αρχίσουν να πραγματοποιούνται αυτά τα οποία θα έπρεπε να είχαν ήδη γίνει. Ο δρόμος για την ανάδειξη και διάσωση του Κάστρου της Χίου είναι μακρύς, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις και σίγουρα δεν είναι στρωμένος με ροδοπέλατα. Η εθελοντική μας ομάδα δηλώνει παρούσα και αυτήν την χρονιά, με νέες δράσεις, με νέες φρέσκιες ιδέες και με νέους στόχους. Σίγουρα το παρελθόν μας απέδειξε ότι ο επιμένων νικά. Και το Κάστρο της Χίου αξίζει και πρέπει να νικήσει την μάχη εναντίον της φθοράς που επέφερε ο πανδαμάτωρ χρόνος αλλά και η αδιαφορία της τοπικής μας κοινωνίας.