Έχει μείνει στην αρχαιολογική ιστορία της Ελλάδας ως πρωτοπόρος ερευνήτρια, ειδικά από τη θέση της ως Έφορος της Συλλογής Αγγείων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου -για 34 χρόνια. Λίγα όμως είναι γνωστά για το κουράγιο της και τη στάση απέναντι σε όσους προσπάθησαν να υποδουλώσουν την Ελλάδα (σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και κάτω από διαφορετικές συνθήκες). Ο λόγος για τη Σέμνη Καρούζου, που με μοναδικό τρόπο εξέφρασε την αντίθεσή της τόσο απέναντι στο Ναζισμό όσο και στη δικτατορία των Συνταγματαρχών, αντίθετα μάλιστα με τους περισσότερους αρχαιολόγους της εποχής. 

Με αρχαιολογικό έργο στην Κρήτη και την Αργολίδα, η Καρούζου έγινε η πρώτη γυναίκα Έφορος στο ΕΑΜ το 1933 ενώ ήταν μέλος της πνευματικής ελίτ της εποχής (φίλη του Άγγ. Σικελιανού, το Μαν Τρανταφυλλίδη, Του Δ. Γληνού και του Ν. Καζαντζάκη).  Όταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα, η Σέμνη μαζί με τον σύζυγό της, επίσης διακεκριμένο αρχαιολόγο Χρήστο Καρούζο, απέσυραν την ιδιότητά τους ως μέλη του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου -κάτι που κανείς άλλος Έλληνας αρχαιολόγος δεν τόλμησε να κάνει. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, κι ενώ ο Χρ. Καρούζος αναλαμβάνει τη διεύθυνση του ΕΑΜ, συμβάλλει στο έργο του της διάσωσης των αρχαιοτήτων του Μουσείου, και της τεκμηρίωσης των ζημιών/ επανέκθεσης (μετά τον πόλεμο). 

Το 1967, όταν η Χούντα καταλαμβάνει την εξουσία, το ζεύγος Καρούζου ανακυρήσσεται “personae non gratiae”. Ο Χρήστος πεθαίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Σέμνη όμως επιβιώνει. Η είσοδός στη στο ΕΑΜ (και στη συλλογή της) της απαγορεύεται και η ίδια δραπέτευσε στην Ιταλία.

Η επιστροφή της στην Ελλάδα σήμανε και τη συνέχεια της λαμπρής της σταδιοδρομίας. Πέθανε σε ηλικία 105 ετών το 1994, πλήρης ημερών και, όπως αποτιμάται, με καθαρή συνείδηση.