Διαβάζοντας το άρθρο για τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τον αρχαιολογικό χώρο της Βαβυλώνας, με έκπληξη αντιμετωπίζει κανείς την πληροφορία ότι ο εν λόγω χώρος δεν συγκαταλέγεται στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Και ανατρέχοντας σε παλαιότερες ειδήσεις διαπιστώνονται περισσότερες τέτοιες απουσίες καθώς στην περίφημη λίστα δεν περιλαμβάνονται θέσεις όπως η Χαράπα, το διάσημο κέντρο του Πολιτισμού του Ινδού, αλλά και η δική μας Κνωσός!

Σήμερα η Βαβυλώνα ετοιμάζει την τέταρτη αίτησή της (μετά από τρεις απορρίψεις) ενώ η Χαράπα βρίσκεται για δεύτερη φορά σε αίτηση του Πακιστάν για επτά θέσεις. Οι τοπικές αρχές στην Κρήτη ετοιμάζουν επίσης μια αίτηση για την Κνωσό.

Γιατί όμως  τέτοια μνημεία-σταθμοί για τον παγκόσμιο πολιτισμό δεν προστατεύονται από τον κατεξοχήν διεθνή οργανισμό πολιτισμού; Ανατρέχοντας στο ιστορικό των αιτήσεων τόσο της Χαράπα όσο και της Βαβυλώνας, θα διαπιστώσει κανείς ότι ο λόγος είναι κοινός: οι τοπικές αρχές, στο Πακιστάν και το Ιράκ αντίστοιχα, δεν προστατεύουν οι ίδιες τους χώρους.  Στην περίπτωση του Ιράκ η UNESCO  είχε αποφανθεί ότι οι καταστροφές που είχε προκαλέσει ο Σαντάμ στη Βαβυλώνα ήταν το σημείο για οποίο οι αιτήσεις απορρίπτονταν η μία μετά την άλλη. Στη Χαράπα ο διεθνής οργανισμός είδε απουσία μέτρων προστασίας της θέσης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις πακιστανικών θέσεων η άρνηση έγκειτο στην απουσία πρόσβασης, εγκαταστάσεων υγιεινής και φιλοξενίας επισκεπτών. Όσο για την Κνωσό, οι τοπικές αρχές εργάζονται πυρετωδώς για την κατάρτιση σχεδίου ανάπλασης του χώρου των ανακτόρων και των “πέριξ αυτών” μνημείων, προκειμένου να πείσουν τον διεθνή οργανισμό να πάρει τη θέση υπό την προστασία του!

Αν όμως οι παράγοντες κάθε περιοχής είναι ικανοί να συντηρήσουν μια θέση, ποιος είναι ο ρόλος της UNESCO; Ένας διεθνής οργανισμός πρέπει να επεμβαίνει με χρήματα, πρόγραμμα προστασίας και συστάσεις στις τοπικές αρχές ακριβώς στην περίπτωση που μια σημαντική θέση απειλείται. Αν λοιπόν η UNESCOπαίρνει υπό την προστασία της μόνο «έτοιμους»,  από πλευράς οργάνωσης,  αρχαιολογικούς χώρους, σε τι συμβάλλει στη λειτουργία τους; Γιατί φαίνεται ότι αντί ουσιαστικής παρέμβασης, ο ρόλος της περιορίζεται σε εκείνον μιας διαφημιστικής εταιρείας μνημείων με αποδέκτες επίδοξους Ιντιάνα Τζόουνς που θα σπεύσουν να επισκεφτούν μια σειρά από «μέρη που πρέπει να δει κανείς πριν πεθάνει».