Οι αρνητικές αντιδράσεις του κοινού στις παρουσιάσεις των Γ. Χαμηλάκη και Δ. Πλάντζου στην πρόσφατη εκδήλωση για την “Βιογραφία της Ακρόπολης” συζητήθηκαν πολύ. Μόλις χτες μιλούσα για το θέμα με φίλη και εκλεκτή συνάδελφο που παραβρέθηκε στην επεισοδιακή εκδήλωση, για να δω σήμερα δύο και τρία σχετικά δημοσιεύματα σε εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας!
Γεγονός είναι όμως ότι τέτοιες αντιδράσεις δεν αποτελούν φαινόμενο για τις εκδηλώσεις της νεοπαγούς Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Δεν θα ξεχάσω τις αντιδράσεις του κοινού – που όμως ήταν πολύ λιγότερο – σε μια από τις πρώτες εκδηλώσεις της Στέγης. Το θέμα είχε να κάνει με τους Περσικούς Πολέμους και επιχειρούσε να φέρει κοντά ελληνική και περσική γραμματεία για το θέμα. Και εδώ, τις πρωτοποριακές και έγκριτες παρουσιάσεις διαδέχθηκαν άκαιρα και άτοπα σχόλια από το κοινό. Ποιοι όμως ήταν στο πάνελ και ποιοι στα καθίσματα; Ηλικιακά, ο μέσος όρος των ομιλητών μπορεί να έφτανε και το μισό εκείνου των ακροατών. Κι ενώ οι πρώτοι είχαν ήδη σημαντικό επιστημονικό και συγγραφικό έργο, οι δεύτεροι μπορεί μόλις και μετά βίας να διέθεταν πτυχίο πανεπιστημίου, το οποίο αποκτήθηκε πριν τη μεταπολίτευση. Χάσμα γενεών – τυπικών και επιστημονικών – χώριζε τους μεν και τους δε. Οι πρώτοι “τρέχουν με 1.000”, οι δεύτεροι δεν είναι έτοιμοι να τους ακολουθήσουν, δε μπορούν και δεν θέλουν να τους καταλάβουν. Εξανίστανται γιατί “τα έχουν μάθει αλλιώς”. Το ίδιο συνέβη και στις παρουσιάσεις Πλάντζου-Χαμηλάκη, το ίδιο και σε άλλες εκδηλώσεις της Στέγης.
Το θέμα είναι ότι το κοινό που μέχρι σήμερα συχνάζει σε τέτοιες εκδηλώσεις είναι ανάλογο. Πέρα από τον φοιτητή και τον σχετικό επιστήμονα που παρακολουθεί, ο οποιοσδήποτε εργαζόμενος ή οικογενειάρχης – στην ακμή του – (η γενιά 15-44 που λέει και η τηλεόραση) δεν έχει το χρόνο, το κουράγιο ή το ενδιαφέρον να παραστεί σε ανάλογες διοργανώσεις. Έτσι, μέχρι σήμερα οι ομιλητές δημοσίων διαλέξεων- πολλοί συνταξιούχοι επιστήμονες οι ίδιοι – εξέφραζαν το κοινό αυτό. Του έδιναν αυτό που ήθελε να ακούσει. Σήμερα όμως κάτι αλλάζει και η Στέγη Γραμμάτων με τα ιντριγκαδόρικα θέματά της πρωτοστατεί στην αλλαγή αυτή των τάσεων στη δημόσια διάλεξη.
Έτσι, δεν σημαίνει ότι οι ομιλητές πρέπει να τροποποιούν τις ομιλίες τους ανάλογα με το ώριμο κοινό τους. Μπορούν όμως να έχουν κατανόηση για τις αντιδράσεις του. Μην πετάμε λοιπόν πέτρες στους αγαπητούς ακροατές. Απλά ας τους βοηθήσουμε να σκεφτούν διαφορετικά. Άλλωστε κάποιος κάποτε είπε “γηράσκω αεί διδασκόμενος”…