Με εισηγήσεις που αφορούν αποκλειστικά σε επιστημονικές μελέτες για τα δημοσιευμένα, πολλαπλά και εντυπωσιακά αρχαιολογικά ευρήματα από την περιοχή της Μακεδονίας, σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, ξεκίνησαν στις 22 Νοεμβρίου, στις εγκαταστάσεις του Διεθνούς πανεπιστημίου Ελλάδας, οι εργασίες του 8ου Διεθνούς συμποσίου για την αρχαία Μακεδονία, που θα ολοκληρωθεί στις 24 Νοεμβρίου.

Αντικείμενο των εργασιών του συμποσίου, που περιλαμβάνει περί τις 60 εισηγήσεις διαπρεπών αρχαιολόγων και ιστορικών απ΄ όλο τον κόσμο, είναι η ιστορική μελέτη της αρχαίας Μακεδονίας, στη χρονική περίοδο σχεδόν τριών αιώνων που μεσολαβούν από τον θάνατο του Φιλίππου Β’ (336 π.Χ.) έως και τη ρωμαϊκή κυριαρχία στην περιοχή, το τελευταίο τέταρτο του 1ου αιώνα π.Χ.

Έτσι, μετά τη «Μακεδονία από την Εποχή του Σιδήρου έως τον θάνατο του Φιλίππου Β’» που ήταν το αντικείμενο του προηγούμενου, 7ου συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε προ 15 ετών, τον Οκτώβριο του 2002, το 8ο συνέδριο, άρχισε με θέμα τη «Μακεδονία από τον θάνατο του Φιλίππου Β’ έως την άνοδο του Αυγούστου στην εξουσία».

«Με τις κατακτήσεις του Αλέξανδρου ανοίγει μία νέα ιστορική περίοδος για όλο τον αρχαίο κόσμο, ενώ η ναυμαχία του Ακτίου και η ολοκληρωτική ήττα του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας θα φέρουν στην εξουσία τον Αύγουστο, ο οποίος θα κυβερνήσει ολόκληρη τη ρωμαϊκή επικράτεια και θα σηματοδοτήσει τη μετατροπή του ρωμαϊκού κράτους σε μια de facto μοναρχία» σημειώνουν οι διοργανωτές.

Το «Χρονικό της μετάβασης από το Μακεδονικό βασίλειο στο imperium Romanum» ήταν το θέμα της κοινής ανακοίνωσης των ομότιμων καθηγητών Αθ. Ριζάκη και Ι. Τουράτσογλου, σύμφωνα με τους οποίους, «η περίοδος που μεσολαβεί από την πτώση του μακεδονικού βασιλείου ως την Πρώιμη Αυτοκρατορική περίοδο (167-31 π.Χ.) παρουσιάζει εμμονές στην παράδοση, αλλά και ρήξεις στις επιμέρους εκφάνσεις της πολιτικής, οικονομικής και πολιτισμικής ζωής.

»Η απομάκρυνση από το παρελθόν είναι εμφανής στον τομέα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής, καθώς και σε αυτόν της εγχρήματης οικονομίας με τη διακοπή της νομισματικής παραγωγής (μακεδονικές πόλεις, βασίλειο, και διοικητικο-οικονομικές ενότητες).

»Μικρότερες αλλαγές διαπιστώνονται και στο χώρο της λατρείας, με την υποβάθμιση παλαιών λατρειών και την ανάδειξη ρωμαϊκών (Θεά Ρώμη, Ρωμαίοι ευεργέτες) ή και ανατολικών (Αιγύπτιοι θεοί).

»Στον τομέα της καλλιτεχνικής παραγωγής (κεραμική, γλυπτική και αρχιτεκτονική) παρατηρείται μια συνέχεια όσον αφορά την επιλογή των θεμάτων και την τεχνοτροπία, ωστόσο από τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ. διαπιστώνεται μια τάση σταδιακής προσαρμογής ελληνιστικών τεχνοτροπικών θεμάτων σε ρωμαϊκού τύπου μνημεία (Λητή, Βέροια και Θεσσαλονίκη), γεγονός που καταφαίνεται και από τη χρήση, κατά περίπτωση, και δίγλωσσων επιγραφών.

»Από τον 1ο αιώνα μ.Χ., η επιβίωση παραδοσιακών προτύπων υποχωρεί, καθώς πολλαπλασιάζονται οι νεωτερισμοί στον καλλιτεχνικό χώρο, ειδικότερα στον τομέα της αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, αλλά και στη γλυπτική ταφική τέχνη, με τη χρήση ρωμαϊκής έμπνευσης μνημείων (βωμοί, σαρκοφάγοι), αλλά και αναγλύφων με εικονιστικές κεφαλές και μετωπικές προτομές, κατά το πρότυπο των ταφικών μνημείων των απελευθέρων στη Ρώμη.

»Ανάλογη είναι και η εικόνα που παρουσιάζουν τα επιτάφια κείμενα, λιτά στην αρχή της περιόδου κατά τα ελληνιστικά πρότυπα και περισσότερο αναπτυγμένα από τον 1ο αιώνα μ.Χ., κατά τα ρωμαϊκά ειωθότα. Εν κατακλείδι, η μετάβαση από την ελληνιστική παράδοση στη ρωμαϊκή κοινή των Επαρχιών συντελείται στην Επαρχία της Μακεδονίας με ενδιάμεσα στάδια προσαρμογής -περίπου δύο αιώνων- των νέων δεδομένων πάνω στον προϋπάρχοντα ελληνιστικό καμβά».

Στην εισήγησή του, με θέμα τη σχέση του μακεδονικού βασιλείου με αυτό της Ηπείρου, στη χρονική περίοδο 36-230 π.Χ., ο Βρετανός ελληνιστής ιστορικός, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Robin Lane Fox, ειδικευμένος στη μελέτη του «φαινομένου» του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που το 2004, ήταν ιστορικός σύμβουλος στην ταινία «Alexander» του Όλιβερ Στόουν, αναφέρθηκε στην αλληλεξάρτηση του βασιλιά Φιλίππου Β’ στη Μακεδονία, που άλλαξε τα δυτικά σύνορα της χώρας, αλλά, όπως είπε, «δημιουργεί ιστορικά προβλήματα» τα οποία και επιχείρησε να αναλύσει, εξετάζοντας καθοριστικές ημερομηνίες ιστορικών γεγονότων (επέλαση του Αρύββα, ρόλοι που διαδραμάτισαν η Κλεοπάτρα και η Ολυμπιάδα, σχέσεις των Μακεδόνων με τη Δωδώνη και το Κοινό των Μολοσσών, τα σχέδια για κατάκτηση της Δύσης μέσω της Ιταλίας, σχέσεις της Ηπείρου με τον Κάσσανδρο, την απαρχή της βασιλείας του Πύρρου της Ηπείρου, την αντίθεση μεταξύ της στάσης των Μακεδόνων απέναντι στη μοναρχία των Ηπειρωτών, αλλά και την παρουσία των Ηπειρωτών στο στρατό και τη συνοδεία του Μ. Αλεξάνδρου και των πρώτων διαδόχων του).

Να σημειωθεί ότι την εναρκτήρια συνεδρία του συμποσίου, στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ, παρακολούθησαν λιγοστά μέλη της επιστημονικής κοινότητας, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο Σπύρος Πέγκας, αντιδήμαρχος Τουριστικής Ανάπτυξης και Διεθνών Σχέσεων του Δήμου, ως εκπρόσωπος του Δήμου Θεσσαλονίκης, ο Λάζαρος Κυρίζογλου, πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, ο οποίος δεν απέφυγε, σε αποστροφή του λόγου του, να αναφερθεί σε πρόσφατο «λεκτικό ατόπημα» του δημάρχου, δηλώνοντας «να προσέχουμε πώς αποκαλούμε τη γείτονα χώρα». Εξάλλου, ξεκίνησε το χαιρετισμό του λέγοντας «δόξα τω θεώ» αναφερόμενος στην πρόσφατη ένταξη στο νέο ΕΣΠΑ του έργου συντήρησης, στερέωσης, αποκατάστασης και ανάδειξης του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη.

Επίσης, παρευρέθηκαν ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας, ο οποίος είπε ότι «αποφασίσαμε να ξαναζωντανέψουμε το συμπόσιο για την αρχαία Μακεδονία μετά από αρκετά χρόνια», ο πανεπιστημιακός Κωνσταντίνος Γραμμένος, πρόεδρος του Διεθνούς πανεπιστημίου Ελλάδας, που είναι συνδιοργανωτής του συμποσίου και τέλος, ο πρόεδρος της Οργανωτικής επιτροπής του συμποσίου, Ιωάννης Τσεκούρας, ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Μακεδονίας και πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, που είναι και ο βασικός διοργανωτής του συμποσίου.