Ένα σπουδαίο πολιτιστικό μνημείο της Ζακύνθου παρέδωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων του νησιού στο κοινό μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης. Ο Πύργος Δομενεγίνη, που βρίσκεται στην παραλία του Αργασίου, αποτελεί σπάνιο δείγμα κοσμικής αρχιτεκτονικής της Ενετοκρατίας και εμφανίζει τα κύρια χαρακτηριστικά οχυρωματικής κατασκευής αυτής της περιόδου.
Το κτίσμα έχει συμμετρικά οργανωμένες όψεις και αναπτύσσεται καθ’ ύψος σε τρεις στάθμες. Οι δύο μακρές πλευρές του διαθέτουν ζεύγη ανοιγμάτων στη δεύτερη και τρίτη στάθμη, ενώ οι στενές μόνο ένα παράθυρο, τοποθετημένο στο κέντρο τους. Η είσοδος στο εσωτερικό είναι εφικτή μόνο από τη δεύτερη στάθμη, μέσω της τοξωτής θύρας στην οποία οδηγεί στενή λίθινη κλίμακα με 12 αναβαθμούς, προσκολλημένη στην ανατολική πλευρά του κτιρίου.
Το έργο της αποκατάστασης του πύργου αποτέλεσε τη συνέχεια και την ολοκλήρωση των εργασιών στερέωσης και ανάδειξης που είχαν πραγματοποιηθεί στο μνημείο τη δεκαετία του ’90. Κατά τη διάρκεια του έργου, μεταξύ άλλων, επισκευάστηκε η στέγη, ενώ στο εσωτερικό κατασκευάστηκε νέο μεσοπάτωμα και κλίμακα ανόδου στην τρίτη στάθμη. Παράλληλα συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε το σωζόμενο δάπεδο από κεραμικές τετράγωνες πλάκες. Ο περιβάλλων χώρος πλακοστρώθηκε και ανακατασκευάστηκε η κλίμακα που αποτελεί τμήμα του περιβόλου του.
Με την ολοκλήρωση του έργου και τη λειτουργική αποκατάσταση του εσωτερικού του πύργου παρέχεται πλέον η δυνατότητα το μνημείο να λειτουργήσει και ως χώρος φιλοξενίας περιοδικών εκθέσεων και ποικίλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Η κατασκευή του πύργου
Στο καλαίσθητο ενημερωτικό φυλλάδιο που εξέδωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ζακύνθου διαβάζουμε ότι η περιοχή στην οποία βρίσκεται ο Πύργος Δομενεγίνη κατά την εποχή της εγκαθίδρυσης της ενετικής κυριαρχίας στο νησί, στα τέλη του 15ου αιώνα, ήταν ερημωμένη λόγω των συνεχόμενων πειρατικών επιδρομών. Προκειμένου να αντιμετωπίσει το φαινόμενο, η ενετική διοίκηση διέταξε, το 1566, την εγκατάσταση 20 ιππέων στην περιοχή, οι οποίοι είχαν την υποχρέωση να αποκρούουν τις εισβολές.
«Η αρχαιολογική έρευνα δεν έχει επιβεβαιώσει τη σύνδεση της κατασκευής του πύργου με την εγκατάσταση φρουράς στο Αργάσι, η οποία υπονοείται από ντόπιους ιστοριοδίφες που τοποθετούν την ανέγερση του κτίσματος στα μέσα του 16ου αιώνα. Βέβαιο είναι ότι η οικογένεια Δομενεγίνη στην ιδιοκτησία της οποίας βρισκόταν ο πύργος-αγρέπαυλη, εγκαταστάθηκε στη Ζάκυνθο αμέσως μετά την άλωση του Χάνδακα της Κρήτης (1669)» αναφέρεται στο φυλλάδιο.
Ο «διαολόπυργος»
Ο Πύργος Δομενεγίνη είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821. Μάλιστα σε αυτόν πραγματοποιούνταν συναντήσεις των μελών της Φιλικής Εταιρείας και από εδώ έφυγε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με καΐκι, για να οργανώσει την επανάσταση στην Πελοπόννησο.
Αυτή ακριβώς η δραστηριότητα των Φιλικών στη Ζάκυνθο στάθηκε αιτία η εξοχική κατοικία της οικογένειας Δομενεγίνη, λίγο πριν το ξέσπασμα της Επανάστασης, να «μετατραπεί» σε «διαολόπυργο», καθώς εκείνη την περίοδο καλλιεργήθηκε έντεχνα η φήμη ότι το κτίριο ήταν στοιχειωμένο. Το εύρημα αυτό είχε φυσικά σκοπό να προστατεύσει τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας που το χρησιμοποιούσαν ως τόπο συνεδριάσεων.
