Κύκλος επτά διαλέξεων του Παντελή Τσάβαλου, με γενικό τίτλο «Εισαγωγή στην Μοντέρνα Τέχνη: από το νταντά στον σουρεαλισμό», ξεκινά στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στις 30 Οκτωβρίου 2013.
Ο κύκλος αυτός αποτελεί συνέχεια του κύκλου που άρχισε τον Ιανουάριο του 2013 και παρακολουθεί τη συναρπαστική περιπέτεια των αναζητήσεων της Μοντέρνας Τέχνης από τα τέλη του 19ου μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα.
Πρόγραμμα
— 30 Οκτωβρίου 2013: Νταντά
Η πρώτη διάλεξη αρχίζει με μια σύντομη επισκόπηση των αναζητήσεων της ευρωπαϊκής τέχνης την πρώτη δεκαπενταετία του 20ού αιώνα και στη συνέχεια επικεντρώνεται στο κίνημα του Ντανταϊσμού. Εξετάζει τις αιτίες και τους τρόπους με τους οποίους εμφανίζεται η πολεμική ρητορική και πρακτική εναντίον της αστικής ιδεολογίας, κουλτούρας και τέχνης και τις καλλιτεχνικές και αντι-καλλιτεχνικές πρακτικές που μετέρχεται για να αποδομήσει την εγκυρότητα αυτής της κουλτούρας ή να καταδείξει τις εσωτερικές της αντιφάσεις. Μεταξύ άλλων θα παρουσιαστούν έργα των Marcel Duchamp, Francis Picabia, Hans Arp, Max Ernst, John Heartfield, Hannah Höch και Kurt Schwitters.
— 6 Νοεμβρίου 2013: Giorgio De Chirico
Η δεύτερη διάλεξη συνεχίζει την σύντομη επισκόπηση των αναζητήσεων της ευρωπαϊκής τέχνης την πρώτη δεκαπενταετία του 20ού αιώνα και στη συνέχεια επικεντρώνεται στο έργο του Giorgio de Chirico και συγκεκριμένα την περίοδο της Μεταφυσικής Ζωγραφικής. Εξετάζει την επίδραση του Νίτσε και των συμβολιστών και τους τρόπους με τους οποίους τροφοδοτούν την φιλοσοφική και ποιητική αναζήτηση του De Chirico για τον κόσμο που υπάρχει πίσω από τα φαινόμενα.
— 13 Νοεμβρίου 2013: Σουρεαλισμός 1
Η τρίτη και η τέταρτη διάλεξη παρουσιάζουν και μελετούν το κίνημα του Σουρεαλισμού. Πρόκειται για την πρώτη φορά που ένα καλλιτεχνικό κίνημα απομακρύνεται τόσο πολύ από την εξωτερική πραγματικότητα και στρέφει την προσοχή και το ενδιαφέρον των αναζητήσεών της στα άγνωστα μονοπάτια της εσωτερικής ψυχικής επικράτειας.
Η τρίτη διάλεξη εξετάζει το γενικότερο πλαίσιο των αναζητήσεων του Σουρεαλισμού και επικεντρώνεται περισσότερο στην ποίηση και τη γλώσσα, την επίδραση του Φρόιντ και της ψυχανάλυσης, την πολιτική και εκδοτική δραστηριότητα και την έννοια του σουρεαλιστικού αντικειμένου. Ολοκληρώνεται με μια εισαγωγή στη σουρεαλιστική ζωγραφική και γλυπτική.
— 20 Νοεμβρίου 2013: Σουρεαλισμός 2
Η τέταρτη διάλεξη συνεχίζει την αναφορά στο γενικό πλαίσιο των σουρεαλιστικών αναζητήσεων και επικεντρώνεται περισσότερο στη ζωγραφική, ρίχνοντας μια πιο προσεκτική ματιά μεταξύ άλλων στο έργο του Max Ernst και του Juan Miro.
— 4 Δεκεμβρίου 2013: René Magritte
Η πέμπτη διάλεξη παρουσιάζει το έργο του Ρενέ Μαγκρίτ και μελετά τους τρόπους με τους οποίους τα έργα του ανατρέπουν εσκεμμένα τις στερεότυπες συνήθειες με τις οποίες αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα και αποτελούν ένα είδος φιλοσοφικού στοχασμού με εικόνες που απελευθερώνουν τη σκέψη και αποκαλύπτουν την εγγενή ποίηση και το μυστήριο της εικόνας. Η διάλεξη επικεντρώνεται στους τρόπους που μετέρχεται ο Μαγκρίτ προς αυτόν το σκοπό και στις επινοητικές και συνδυαστικές διαδικασίες που ακολουθεί.
— 11 Δεκεμβρίου 2013: Salvador Dali
Η έκτη διάλεξη επικεντρώνεται στο έργο του Σαλβαντόρ Νταλί. Στο πρώτο μέρος της παρουσίασης ακολουθείται μια βιογραφική/φορμαλιστική προσέγγιση που παρακολουθεί τον τρόπο που ξεδιπλώνονται οι ζωγραφικές αναζητήσεις της πρώιμης περιόδου του έργου του. Στη συνέχεια γίνεται μια πιο αναλυτική παρουσίαση της παρανοϊκοκριτικής μεθόδου που χαρακτηρίζει το ώριμο έργο του Νταλί. Η παρουσίαση ολοκληρώνεται με μια ψυχαναλυτική προσέγγιση σε έργα-κλειδιά που αποκαλύπτουν τους τρόπους με τους οποίους οι ψυχικοί εξαναγκασμοί, οι προβολές και οι απωθήσεις μεταμορφώνονται σε εικόνες-σύμβολα που στοιχειώνουν την εικόνα με την επιμονή τους, εναλλάσσονται με καταιγιστικούς ρυθμούς και απρόβλεπτους συνδυασμούς και συνθέτουν το ζωγραφικό σύμπαν του Νταλί στο οποίο επιβεβαιώνεται με εντυπωσιακό τρόπο αυτό που ο ίδιος έλεγε για τη ζωγραφική και την όραση: βλέπω σημαίνει επινοώ.
— 18 Δεκεμβρίου 2013: Μεταμορφώσεις
Η έβδομη διάλεξη αποτελεί μια διαχρονική μελέτη της έννοιας της μεταμόρφωσης και των απεικονίσεών της στην τέχνη. Επικεντρώνεται σε μορφές ανθρώπων, ζώων και αντικειμένων που χάνουν τη φυσική τους υπόσταση και συνδυάζονται μεταξύ τους σε υβριδικές μορφές που μεταθέτουν το ενδιαφέρον της όρασης από τον κόσμο της ορατής πραγματικότητας στην επικράτεια των εννοιών και των συμβόλων. Οι μεταμορφώσεις και οι απεικονίσεις τους αποτελούν ένα πολύ δημοφιλές εικονογραφικό ρεπερτόριο το οποίο για διαφορετικούς λόγους, με ποικίλους τρόπους και διαφοροποιούμενη ένταση ασκούσε πάντα μια εντυπωσιακή έλξη.
Οι ζωομορφικοί θεοί του αρχαίου κόσμου, τα άνθη των αρχαίων Ελλήνων, οι άγγελοι και οι δαίμονες του χριστιανισμού, ο δαιμονικός κόσμος του Hieronymus Bosch, οι μεταλλάξεις του Bruegel, τα πρόσωπα του Arcimboldo, τα οράματα του Blake, τα τέρατα του Goya, οι σουρεαλιστικές εικόνες του Magritte και του Dali, τα σουρεαλιστικά αντικείμενα του Man Ray και της Meret Oppenheim, οι σεξουαλικές μεταθέσεις του Hans Bellmer και της Louise Bourgeois αποτελούν κάποια από τα παραδείγματα εικονογραφικών μεταμορφώσεων που θα παρουσιαστούν.
Ο Παντελής Τσάβαλος είναι ιστορικός τέχνης. Έχει σπουδάσει ελληνική και αγγλική γλώσσα και φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ζωγραφική και γραφιστική στη Σχολή Βακαλό, ιστορία και φιλοσοφία της τέχνης στο Open University και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι Καθηγητής Ιστορίας Τέχνης και Κοσμήτορας του Κολεγίου Βακαλό. Συνεργάζεται με δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς στην επιμέλεια και παρουσίαση διαλέξεων και σεμιναρίων σε θέματα τέχνης και πολιτισμού.
Πληροφορίες
30 Οκτωβρίου – 18 Δεκεμβρίου 2013, κάθε Τετάρτη, 19:00-21:00 (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφύτου Δούκα 4, Αίθουσα Διαλέξεων, 5ος όροφος).
Κόστος συμμετοχής: κύκλος 7 διαλέξεων: 56€, μεμονωμένη διάλεξη: 10€. Φίλοι Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Απλή Συνδρομή, Διπλή Συνδρομή, Υποστηρικτής, Δωρητής, Εταιρική Συνδρομή: 45€, Χορηγός: 39€. Νέοι Φίλοι ως 30 ετών: 28€
Δηλώσεις συμμετοχής: ηλεκτρονικά (εδώ) ή τηλεφωνικά στο 210-7228321-3 (Χριστίνα Κορατζάνη).
